گاه شمار ايرانی بهترين گاه شمار جهان

نـوروزتـان پيــروز

تارنمای پـارســی - يکی از آيين های نوروزی گذاشتن خوان (سفره) هفت سين است. دست کم هفت چيز از چيزهايی که در اين خوان جای می‌گيرند با بندواژه (حرف) سين آغاز می‌شوند و بيشتر (معمولاً) از گروه زير می باشند: سبزه، سبزی، سپند، سرکه، سرمه، سماغ (سماق)، سمنو، سنبل، سنجد، سنگک، سوسن، سياهدانه، سيب، و سير. اين سين‌ها نمادهايی از نوزايی، باروری، فراوانی، و مانند آنها می‌باشند. چيزهای ويژه اين خوان سمنو و سنبل هستند که در زمان های ديگر سال کمتر يافت می شوند.

چيزهای ديگری که در خوان هفت سين چيده می‌شوند، برای آرايش بيشتر می باشند. مانند شماله دان (شمعدان)، تخم مرغ رنگی، ميوه، گل، شيرينی، آجيل، نان، شير، ماست، پنير، گلاب، انگبين (عسل)، شکر، تنگ آب با ماهی سرخ (قرمز)، کاسه با انار، ترنج، يا ديگر نارنج گونه ها (مرکبات)، بيدمشک، بادبزن، سبزی خوردن، آينه، و شاهنامه فردوسی.

همواره همه خانواده به هنگام دگرگونی (تحويل) سال در کنار خوان هفت‌ سين هستند. اين سال ها بسياری از مردم به ويژه جوانان، پيش از دگرگونی سال در آرامگاه کورش بزرگ گرد هم می آيند. آنها با چيدن خوان هفت سين در آنجا، آغاز سال نو را در کنار آرامگاهِ بنيان گذار شاهنشاهی هخامنشی جشن می گيرند.

خوان هفت سين تا سيزده نوروز بر پا است و روز سيزده بدر، سبزه، که از چيزهای بنيادين (اصلی) خوان است و بيشتر از گندم، اسپست (يونجه)، يا دانژه (عدس) سبز شده است، به آب انداخته می‌ شود.

شورانگيزترين زمان نوروز، زمان دگرگونی سال است. زمان برون رفت از سالی که در آن به سر می بريم و درونشد (ورود) به سالی که آغاز می شود. زمان آغاز سال نو همزمان با آغاز بهار در نيم گوی اپاختری (نيم کره شمالی) زمين، و همزمان با آغاز پاييز در نيم گوی اواخشتری (نيم کره جنوبی) زمين است.

آغاز سال نو در گاه شمار ايرانی، در سراسر جهان به گونه (بطور) همزمان است که در گاه شمارهای ديگر اينگونه نيست. از ديدگاه ستاره شناسی، آغاز سال نوی ايرانی هنگامی روی می دهد که ميانگاه (مرکز) زمين در گردش خود به دور خورشيد از جايی (نقطه ای) می گذرد که آن جا (نقطه) آغاز موسم بهار برای نيم گوی اپاختری زمين، و آغاز موسم پاييز برای نيم گوی اواخشتری زمين است. به گفته ی ديگر، آغاز سال نوی ايرانی هنگامی روی می دهد که خورشيد از برگهِ استوای زمين می گذرد و به سوی اپاختر (شمال) آسمان ميرود. در اين هنگام شب و روز با هم برابر می شوند.

بی گمان می توان گفت که گاه شمار ايرانی بهترين گاه شمار جهان است. جا دارد يک بار ديگر به نياکان خود بباليم (افتخار کنيم) که اينگونه هوشمند و زمان شناس بودند و همواره بهترين ها را برای ما به يادگار گذاشتند. بر ماست که آنها را پاس بداريم و از داشته های خود پدافند کنيم.

نوروز يکی از اين يادگاری هاست که ديرينه ی چند هزار ساله دارد و کهن ترين آيين مردمی در جهان است. فردوسی بزرگ در شاهنامه نوروز را يادگارجمشيد پادشاه پيشدادی می داند. هنگامی که وی با خردمندی به همه هنرها دست يافت و بر همه كارها توانا شد، در روز هرمزد فروردين تاجگذاری نمود و آن روز را "نوروز" ناميد. واژه "نوروز جمشيدی" بر گرفته از همين داستان است. شکوه و بزرگی جشن نوروز را در ديواره های تختگاه شاهان هخامنشی در پارسه يا تخت جمشيد نيز می‌توان ديد.

نوروز باستانی را به همه شما شاد باش می گويیم و روزها و شب های خجسته ای را برايتان آرزو می کنیم!

هر روزتان نوروز ---------- نوروزتان پيروز