باستان‌شناسان به ۲۳۰ مترمربع از بازمانده‌های مهرازی پیش از تاریخ و گورسپاری مربوط به دوره‌ی ساسانی را در کهن‌ترین گستره‌ی شناسایی‌شده در نزدیکی سد «چپرآباد» دست پیدا کردند.
تپه‌ی باستانی چپرآباد در نزدیکی ۸ کیلومتری جنوب‌خاوری شهر اشنویه، در استان آذربایجان‌غربی و در بخش نالوس جای دارد. کاوش‌های نجات‌بخشی این پهنه‌ی پیش از آبگیری سد چپرآباد آغاز شد. سد از روزهای نخست شهریورماه ۱۴۰۲ آبگیری شده و به گفته‌ی باستان‌شناسان، سطح آب دامنه‌های شمالی و خاوری گستره را در برگرفته است. با این همه گفته شده نزدیک‌ترین گستره‌ی باستانی به ساختگاه سد چپرآباد و دوری آن تا تاج سد نزدیک به ۵۰۰ متر است.
به گزارش ایسنا، باستان‌شناسان فصلِ نخست کاوشِ این گستره را در سال ۱۴۰۰ و فصل دوم آن را در سال ۱۴۰۲ انجام دادند. در این دو فصل کاوش، بخش‌هایی از مهرازی این استقرار پیش از تاریخ آشکار شد. فصل سوم کاوش تپه‌ی چپرآباد، همزمان با آبگیری سد چپرآباد و از شهریورماه، در۵۰ روز انجام شد. در این فصل، ۱۰ ترانشه در اندازه‌های گوناگون در ادامه‌ی بخش‌های کاوش‌شده‌ی دو فصل پیش، کاوش شد که در پی آن بیش از ۲۳۰ مترمربع از بازمانده‌ی مهرازی این استقرار پیش از تاریخی آشکار شد.
به گفته‌ی حنان بحرانی‌پور ـ سرپرست گروه باستان‌شناسی باشنده در این گستره، اندازه‌ی کاوش بیش از پنج برابر مساحت آشکارشده در فصل نخست و نزدیک به ۱۰ برابر مساحت کاوش‌شده در فصل دوم است. باستان‌شناسان پس از سه فصل دریافتند «تپه‌ی چپرآباد» بازمانده‌ی روستایی کوچک وابسته به نیمه‌ی دوم هزاره پنجم پیش از میلاد (نزدیک به هفت‌هزار سال پیش) است.
آگاهی‌های نویافته از پهنه‌ی باستانی چپرآباد
سرپرست کاوش نجات‌بخشی گستره‌ی پیش از تاریخ چپرآباد بر پایه‌ی مجموعه‌ی سفالیِ به‌دست آمده از این گستره، گفت: «چپرآباد مربوط به فاز انتقالی بین دو دوره‌ی مهم پیش از تاریخ در توالی فرهنگی شمال‌غرب ایران، یعنی دوره‌های “دالما” و “پیزدلی” است. تا پیش از کاوش چپرآباد، مرحله‌ی گذارِ بین این دو دوره در هیچ محوطه‌ای شناسایی نشده بود. در نتیجۀ این کاوش‌ها بخش بزرگی از معماری این روستای پیش از تاریخی، که روی برونزدی صخره‌ای شکل گرفته، آشکار شد که این معماری‌ها اطلاعاتی مهم از ماهیت کارکردی و فضایی محوطه در اختیار گذاشته است.»
بحرانی‌پور از میان یافته‌های درخور نگرش فصل سوم تپه‌ی باستانی چپرآباد، به کشف تدفینی وابسته به دوره‌ی ساسانی اشاره کرد که با توجه به آیین‌های خاکسپاری در دوره‌ی ساسانی، یکی از انشگت‌شمار خاکسپاری‌های شناسایی‌شده‌ی این دوره شناخته شد.
این باستان‌شناس همچنین افزود: «مطالعات باستان‌شناسی و میان‌رشته‌ای روی مواد به‌دست‌آمده از فصل‌های اول و دوم کاوش آغاز شده، که از آن میان می‌توان به مطالعات سفالی، ارسال نمونه‌های ذغال برای تاریخ‌گذاری مطلق محوطه و همچنین منشایابی ابزارهای ابسیدینی اشاره کرد.»
کاوش‌ها در تپه چپرآباد با پروانه (:مجوز) پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده است. سرپرست کاوش نجات‌بخشی گستره‌ی پیش از تاریخ چپرآباد چنین باور دارد که: «ادامه‌ی کاوش‌های نجات‌بخشی در چپرآباد و یافته‌های فصل سوم، در نتیجه سیاست‌های جدید این پژوهشگاه مبنی بر لزوم کسب بیشترین اطلاعات ممکن از محوطه‌های در معرض نابودی و تعیین بودجه‌ای مناسب برای کاوش فصل سوم این محوطه بوده است.»
به گفته‌ی سرپرست کاوش نجات‌بخشی گستره‌ی پیش از تاریخ چپرآباد، آبگیری سد چپرآباد از روزهای نخست شهریورماه ۱۴۰۲، همزمان با هفته‌ی دولت، آغاز شده و سطح آب دامنه‌های شمالی و خاوری پهنه را در برگرفته است، ولی هنوز بازمانده‌ی مهرازی آشکارشده در بالای تپه به زیر آب نرفته است. باستان‌شناسان پیش‌تر گفته بودند یافته‌های پشت این سد یافته‌ی باارزشی برای باستان‌شناسی جنوب آذربایجان غربی است.
خبرنگار امرداد: سپینود جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر