۱۱ آذر ۱۴۰۲

تاریخ و فرهنگ ایران - آتش، جلوه‌گاه فروغ هستی

از ویژگی‌های جشن‌های ایرانی پیوند ناگسستنی آن با آتش است. حتا اگر آن جشن پیوند چندانی با آتش نداشته باشد اما فروزه‌ای کوچک سپندینگی بیشتر به آن می‌بخشد. جشن آذرگان نیز بر همین بنیاد‌‌‌ باورشناختی استوار شد‌‌‌ه است.

آذر به چم (معنی) آتش در اوستا آتر، از بزرگترین ایزدان و فرشته نگهبان آتش است. نُهمین روز از آذرماه در گاهشمار اوستایی به روز آذر از ماه آذر که نام روز و ماه یکی می‌شود برابر با سوم آذرماه سالنمای رسمی کشور، روزی‌ست که ایرانیان، کهن‌جشن آذرگـــــان را د‌‌‌ر آن برپا می‌دارند. این جشن برپایه‌ی هم‌نامی نام روز با نام ماه برگزار می‌شد‌‌‌ه که در ایران‌باستان هنجاری فرهنگی و پاید‌‌‌ار بود‌‌‌ه است. از آن روی که پاره‌ای از نام روزهای سی‌گانه‌ی ماه با نام ماه برابر می‌افتاد‌‌‌ه است، نیاکان ما این هم‌نامی را پرشگون می‌‌داشتند‌‌‌ و جشنی د‌‌‌ر آن می‌آراستند‌‌‌.

آیین‌های «آذرگان» با بزرگداشت جایگاه آتش هم‌آهنگی دارد. در جشن آذرگان 106 سال پیش، آتش آتشکده‌ی تهران به تخت نشست. سال 1296 خورشیدی، روانشادان موبد اردشیر رستم رستمی، موبد بهرام رشید شید و موبد هرمزدیار بهرام سروش، آتش بهرام را با آیین ویژه از آتشکده‌ی یزد به تهران آوردند و به روز آذر از ماه آذر، در آفرینگانی آتشکده‌ی تهران تخت نشاندند و به شگون گشایش نخستین آتشکده‌ی تهران آیین جَشَن‌خوانی و نیایش برگزار شد.

آتش، فروزه‌ی راستین اهورایی: فروغ و روشنایى نمادی از فروزه‌ی راستین اهورایی و مینوی است که در شادابی روان و دل آدمی، اثرى بس شگرف دارد. اینکه ایرانیان باستان هنگام نیایش به روشنایى و نور رو مى‌کردند، به این سبب بوده است که روشنایى نماد آفریدگار است و هر جا روشنایى هست، خرد هست، راستى هست، مهر هست و خداوندگار آنجاست. سوی پرستش (¬قبله) ﺯﺭﺗﺸﺘﻴﺎﻥ ﻧﻮﺭ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ به هر شکلی که نمایان شود، خواه اين نور از خورشيد و ماه باشد يا از شعله آتش و يا چراغ فروزان.

آنچه در بالا خواندید بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «آتش، جلوه‌گاه فروغ هستی» که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.

متن کامل این نوشته را در رویه‌ی هفتم (زرتشتیان) امرداد شماره‌ی 477 بخوانید.



امرداد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر