۷ شهریور ۱۴۰۱

گفت‌وگوی مهرنامه با جواد طباطبایی درباره‌ی آذربایجان و پان‌ترکیسم (بخش ۲) - پان‌ترکیسم ملغمه‌ای از بی‌سوادی و بی‌شعوری است

  • پان‌ترکیست‌ها حرف بی‌ربط بسیار می‌گویند و افسانه می‌بافند. در همین سال‌های اخیر یک بار در دانشگاه تبریز جوانی که آزادانه نشریۀ پان‌ترکی می‌فروخت به من می‌گفت که زرتشت هم آذربایجانی بوده و از این ترهات. البته به شوخی به او گفتم یولداش اینکه تف سر بالاست، اما حیوونکی گمان می‌کرد زرتشت ترک بوده و اوستا را نیز به ترکی سروده بوده است! اما بعدا فارس‌ها، به قول این‌ها، آن را به اوستایی ترجمه کرده‌اند.

گفت‌وگوی مهرنامه با جواد طباطبایی درباره‌ی تبریز و فرقه‌ دمکرات (بخش ۱) - آذربایجانی‌ها ترک نیستند

  • من در خانواده آذری‌زبان به دنیا آمده‌ام … تا وقتی در دبستان بودم، چندان فارسی نمی‌دانستم، اما وقتی وارد دبیرستان شدم به‌طور کامل می‌توانستم فارسی بخوانم و تا حدی نیز صحبت کنم.

۵ شهریور ۱۴۰۱

هومر آبرامیان و مانی (برنامه 12) - تهمورث دیوان را به چه کارهایی گمارد؟

خدای‌نامه همراه با هومر آبرامیان 8 - زرتشت

نگاهی نو به جنبشِ بابک خُرّمدین (بخش چهارم) - دکتر علی میرفطروس

 * شادی و شرابخواری در باورهای خُرّمدینان جنبۀ اعتقادی و آئینی داشته چندانکه به قول مورّخان: «خُرّمدینان هیچ چیز را بمانند شراب متبرّک نمی دانند».

* بابک خُرّمدین و زبان فارسی.

۲ شهریور ۱۴۰۱

چرا جامعه مدنی ما حتی پس از جنبش مشروطه رشد نکرد؟ - گفتگوی دکتر سعید احمدی با کدبان هومر آبرامیان

آیا پژوهش تاریخی آبراهامیان جانبدارانه است؟ - فریدون مجلسی

 پژوهشگران، خصوصاً در تاریخ و علوم سیاسی و جامعه شناسی ادعا می‌کنند که تابع اصل علمی لزوم غیر جانبدارانه بودن پژوهش خود هستند. البته می‌توانند در نتیجه گیری عقاید و حتی علایق و دیدگاه شخصی خود را نیز بیان کنند. اما اینکه تا چه اندازه بتوانند بر پایبندی بر این اصل استوار بمانند قابل تردید است. انسان در هر حال تابع احساسات و اعتقادات خودش است که ممکن است او را تا حدی از داوری یا تحلیل بی طرفانه منحرف کند. این هم قابل درک است، اما باید دید تا چه حدّی؟

نقدی بر «کودتا»ی دکتر یرواند آبراهامیان (بخش 3 و پایانی) - دکتر علی میرفطروس

 دکتر آبراهامیان -در اظهار نظری حیرت انگیز- معتقد است که در روز 28 مرداد «سرلشکر زاهدی به فرماندهی 35 تانک شرمن، اقامتگاه مصدّق را محاصره کرد و پس از 9 ساعت نبرد، مصدّق را بازداشت کرد»!

نقدی بر «کودتا»ی دکتر یرواند آبراهامیان (بخش 2) - دکتر علی میرفطروس

* ارزیابی منابع، ارزش علمی و آکادمیک یک تحقیق را برجسته می کند. دربارهء قیام 30 تیر آبراهامیان -اساساً- روایتِ اخیرِ نورالدین کیانوری و پیروانش را تکرار کرده است. پُرسش این است: حزبی که تا آخرین لحظات، مصدّق را «نمایندۀ استعمار»، «عامل امپریالیسم» و «پیرمردِ مکّار» می دانست، در قیام 30 تیر چگونه  می توانست از مصدّق حمایت کند تا به قول آبراهامیان «نقش تعیین کننده» در جنبش مردم داشته باشد؟


نقدی بر «کودتا»ی دکتر یرواند آبراهامیان (بخش 1) - دکتر علی میرفطروس

 آبراهامیان معتقد است که «آمریکا در اوایل سال 1950 خطر حزب توده را جدّی نمی گرفت». او فراموش می کند که این «عدم جدیّت» ناشی از آن بود که سازمان سیا در سال 1949 تأسیس شده بود و به عنوان یک سازمان نوپا در اوایل سال 1950 هنوز امکانی برای ارزیابی قدرت حزب تودۀ ایران نداشت.

۳۰ مرداد ۱۴۰۱

زیست بوم ایران - چه بلایی بر سر بلوط‌های زاگرس آمده است؟ چگونه 10 هکتار از مرتع‌های کجین دشت دامغان در آتش سوخت؟

جنگل های بلوط زاگرس از منابع ارزش‌مند طبیعی در گستره‌های باختری کشور به‌شمار می‌آید. ولی اکنون در حال نابودی است و گذران (:معیشت) بیش از ۵۰ درصد مردم منطقه را با خطر روبه‌رو کرده است.

پیدا شدن شهر تاریخی اوجان، پایتخت تابستانی ایلخانان

پژوهشگران باستان شناس دانشگاه تهران، به سرپرستی دکتر رحیم ولایتی، هموند گروه علمی گروه باستان‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پس از ۱۰ سال بررسی و کاوش میدانی، توانستند شهر تاریخی اوجان و پایتخت تابستانی ایلخانان در استان آذربایجان شرقی را کشف کنند و بخشی از ارگ حکومتی آن را از دل خاک بیرون بکشند.

۲۹ مرداد ۱۴۰۱

هومر آبرامیان و مانی (برنامه 11) - تهمورثِ دیوبند: جهان از بدیها بشویم به رأی

شیوۀ رفتار تهمورث دیوبند با جانوران، ددان، دیوان، و دشمنان
آموزه هایی شگفت انگیز از استوره
پژوهشی در فرهنگ ایران بر بنیاد شاهنامه و اوستا

خدای‌نامه همراه با هومر آبرامیان 7 - زرتشت

کارنامه سیاسی محمد مصدق (بخش چهارم، درگیری های وی با رضاشاه بزرگ) - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

 

ناواسارد؛ جشنی با ریشه‌های تاریخی مشترک میان مردم ایران و ارمنستان

واژه ناواسارد ریشه‌ای در زبان پهلوی دارد و از دو کلمه ناوا به معنای «نو» و «سارد» به معنی سال تشکیل شده است. شوند نام‌گذاری این روز به‌نام سال نو، رسیدن دست‌چین‌های باغی کشاورزی و میوه‌ها در سرزمین ارمنستان در این هنگام از سال و در این تاریخ است که می‌توان آن را سال نو کشاورزی، یادگاری از دوران باستان دانست.

۲۵ مرداد ۱۴۰۱

چه بر سر تمدن ایران باستان آمد؟ - گفتگوی دکتر سعید احمدی با کدبان هومر آبرامیان

چگونه آن همه سرافرازی ایرانیان منجر به سرافکندی شد؟

کهن‌ترین زیستگاه انسان در ایران

تازه‌ترین کاوش باستان‌شناسی در غار قلعه کرد، نشان می‌دهد که این گستره، پیش از انسان نئاندرتال نیز جای زندگی گونه‌های دیگر انسانی همچون انسان هایدلبرگ و یا به گمانی گونه‌ای از انسان راست قامت بوده است. همچنین برجای‌مانده‌های جانوری دو گونه اسب پیش از تاریخ از میان‌رفته (:منقرض شده)، گوزن، خرس قهوه‌ای، و کرگدن در این گستره شناسایی شده است.

۲۳ مرداد ۱۴۰۱

گزارش بسیار مهم دیگری از پیدا شدن آثار تاریخی دوره هخامنشی در ترکیه - وحید بهمن

جیره‌ی سفر یک دختر کارگر از دستمزد دختر داریوش بزرگ بیشتر بود - استاد عبدالمجید ارفعی

باستان‌شناسان در کاوش‌های سال‌های ۱۳۱۲ و ۱۳۱۳ خورشیدی مجموعه‌ای بزرگ از هزاران گل‌نبشته را در دو اتاق از استحکامات تخت‌جمشید به‌دست آوردند. بخش بزرگی از این گل‌نبشته‌ها سندهای حسابداری ناحیه پارس از امپراتوری بزرگ هخامنشیان را در سال‌های ۱۳ تا ۲۸ پادشاهی داریوش بزرگ (۵۰۹ تا ۴۹۴ پیش از میلاد) دربرمی‌گیرند. خوانش این گل‌نبشته‌ها آگاهی ارزشمندی را از آنچه در زمان داریوش در ناحیه می‌گذشت، در دسترس ما می‌گذارد.

۲۲ مرداد ۱۴۰۱

هومر آبرامیان و مانی (برنامه 10) - ایرانیان نگهبان آتش، آب، هوا، و خاک

پادشاهان پیشدادی بنیانگذاران عشق به زندگی و جهان
پژوهشی در فرهنگ ایران بر بنیاد شاهنامه و اوستا

خدای‌نامه همراه با هومر آبرامیان 6 - جشنهای ایرانی

کارنامه سیاسی محمد مصدق (بخش سوم، دفاعیات ایشان از دوران قاجار) - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

نارسایی صدا در این برنامه پس از ۴ دقیقه نخست به پایان میرسد.

 

۱۸ مرداد ۱۴۰۱

عبور از ۲۸ مرداد۳۲ - دکتر علی میرفطروس

       * تاریخ، عرصۀ «پُرسش» است نه جایگاهِ «پَرَستش».

* اگر موضوع مصدّق و رویداد ۲۸ مرداد باعث نفرت و نفاقِ نیروهای سیاسی و روشنفکری ایران بود، اینک پرداختن به رضا شاه، محمد رضاشاه و محمد علی فروغی موجب آشتی و تفاهم ملّی است.

* پژوهش های اخیر نشان دهندۀ این است كه بررسی دوران دكتر مصدّق -و خصوصاً رویداد ۲۸ مرداد۳۲– وارد مرحلۀ تازه‌ای شده و از اسارتِ ملاحظات سیاسی – ایدئولوژیك آزاد گردیده است.

۱۵ مرداد ۱۴۰۱

هومر آبرامیان و مانی (برنامه 9) - پادشاهی که فرایند روان، کار، و اندیشه مردم زمانۀ خود بود

پژوهشی در فرهنگ ایران بر بنیاد شاهنامه و اوستا

خدای‌نامه همراه با هومر آبرامیان 5 - فلسفه نام ایران

کارنامه سیاسی محمد مصدق (بخش دوم، عایدات مصدق در دوران قاجار) - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

تاریخ حضور ترکان در ایران

شهربراز: همان گونه که از اصطلاح «پان‌ترک» برمی‌آید، این کسان با چشم پوشیدن از واقعیت‌های تاریخی و پذیرفته‌ی همگانی، همه کس را ترک می‌دانند و همه‌ی دستاوردها را به ترکان نسبت می‌دهند.

گورنهاده‌های چگاسفلی در کنار پیکر زن 6‌ هزار ساله

گورنهاده‌های پیشاتاریخی، پس از سه‌ سال و نیم سرانجام در کنار خاتون ۶ هزارساله‌ی چگاسفلی، در موزه‌ی شوش جای گرفتند.

۱۴ مرداد ۱۴۰۱