اهریمنان طالبان در دیدار با اهریمنان جمهوری اسلامی ایران از مترجم بهره بردند. این شاید برای بسیاری خبری کوتاه و کم‌اهمیت باشد؛ ولی دوستداران زبان پارسی می‌دانند که این کنش نمادین تا چه اندازه درنگیدنی و نگران‌کننده است. طالبان از آغاز روی کار آمدنش نشان داد که بی‌هیچ پرده‌پوشی سیاستی قومی را پیش میبرد و پارسی‌زدایی یکی از برجسته‌ترین نمودهای این سیاست است.
در یکی دو سده‌ی گذشته همواره بیشترین قدرت سیاسی در افغانستان در دست پشتون‌ها بوده است. آن‌ها در گام نخست نام قوم خود «اوغان/ افغان» را بر سرزمینی نهادند که از نگر تاریخی و فرهنگی بخشی از ایران بزرگ فرهنگی بود. سپس کوشیدند سروری سیاسی خود را در دیگر زمینه‌ها نیز گسترش دهند و در راستای پیشبرد همین اندیشه بیشترین تمرکز خود را بر پارسی‌زدایی قرار دادند.
دولت‌های پشتون‌گرای حامد کرزای و اشرف غنی می‌کوشیدند زبان پشتو را که هیچ‌گونه پشتوانه‌ی ادبی و دانشیک ندارد و تا همین چند دهه پیش زبانی محلی به شمار می‌آمد در برابر زبان پارسی که زبان تاریخی و تمدنی این سرزمین بوده و هست، بربکشند. آن کسانی که پیگیر اخبار زبان پارسی هستند بی‌گمان در سال‌های پیش از روی کار آمدن دوباره‌ی طالبان چیزهایی از دست‌اندازی‌های پشتون‌گرایان بر زبان پارسی شنیده‌اند. نمادین‌ترین رخ‌نمون (جلوه) این ستیز پایین کشیدن گاه به گاه واژه‌ی «دانشگاه» از سردر دانشگاه‌های افغانستان و جایگزین کردنش با واژه‌ی پشتون «پوهنتون» بوده است؛ ولی هیچ گاه این گرایش به این آشکاری و بی‌پردگی بیان نشده بود؛ چنانکه حامد کرزای و اشرف غنی نیز در همه‌ی درازای دوران حکومتشان در گفتگو با پاسخداران(مسوولان) جمهوری اسلامی ایران، پارسی سخن میگفتند.
اینکه طالبان در دیدار رسمی خود با پاسخداران جمهوری اسلامی به پشتو سخن گفته‌اند پیامی روشن برای پارسی‌زبانان دارد. افغانستان را دیگر کشوری پارسی‌زبان به شمار نیاورید. دریغمندانه شاید بتوان گفت یکی از دلایل گستاخی طالبان در پیشبرد این سیاست هویت‌زدایانه این است که می‌داند در این میدان هر چه بکند با واکنشی از سوی همتاهای ایرانی خود روبه‌رو نخواهد شد.
امرداد - کورش جنتی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر