آبان 2247 شاهنشاهی (1067 خورشیدی)، زادروز نادرشاه افشار، یکی از بزرگترین فرمانروایان تاریخ ایران است.
نادرشاه سردار بزرگ ايران و بنیان‌گذار دودمان افشاریه، در دستگرد خراسان چشم گشود و ۵۹ سال عمر کرد. برخی تاریخ‌نگاران زادروز نادرشاه را یکم آبان ۱۰۶۷ خورشیدی، و برخی نیز بنا به گفته‌ی میرزا مهدی‌خان استرآبادی، دوم آذر ۱۰۶۷ خورشیدی نگاشته اند.
نادرشاه، که به عنوان یکی از مهمترین شخصیت‌های نظامی و سیاسی ایران شناخته می‌شود، در نوجوانی با مادرش دربند و گرفتار (:اسیر) ازبک‌ها شد ولی پس از رسیدن به سن برنایی (:بلوغ) و نیز درگذشت مادرش، از این گرفتاری و اسارت فرار کرد و به ایل افشار پناهنده شد و به همین شوند وی را نادرشاه افشار نوشته‌اند، حال آن که بنیادین (:اصل) از تبار افشارها نبود.
نادرشاه، در ابتدا به عنوان یک فرمانده نظامی برجسته شناخته می‌شد. افغان‌ها به رهبری محمود افغان اصفهان را تصرف و شاه سلطان حسین صفوی را به قتل رسانده بودند. با سقوط اصفهان، شاه تهماسب دوم به قزوین گریخت و خود را پادشاه ایران خواند، اما حکام محلی از او اطاعت نکردند. نادر، که از نفوذ خاندان صفوی آگاه بود، به شاه تهماسب پیوست و سردار سپاه او شد. نادر اولین اقدام خود را با شکست دادن ملک محمود سیستانی انجام داد و حاکمیت شاه ایران را در خراسان و سیستان برقرار کرد.
اشرف افغان که از پیشرفت‌های نادر نگران شده بود، لشکری فراهم کرد و به جنگ نادر شتافت. در نبرد مهماندوست دامغان، سپاه نادر افغان‌ها را شکست داد و آنها را تا اصفهان و سپس شیراز تعقیب کرد. سرانجام، نادر افغان‌ها را در زرقان فارس شکست داد و اشرف افغان در بلوچستان کشته شد. شورش افغان که نزديک بود کشور ايران را برباد دهد پس از هفت سال فرو نشست. نادر اکنون سپه‌سالار ایران زمین بود و کم‌کم قدرت او به جايی رسيد که حکومت خراسان و مازندران و سيستان و کرمان از سوی شاه به او سپرده شد. با تلاش‌ها و پیروزی‌های نظامی خود، هنگام فروپاشی دودمان صفویان، توانست با گردآوری نیروها و برقراری نظم، از فروپاشی کامل ایران جلوگیری کند و دودمان افشاریان را پایه‌گذاری کرد. او در سال 1736 میلادی تاج‌گذاری کرد و به عنوان شاه ایران به پادشاهی رسید.
وی در دوران فرمانروایی، مرزهای ایران را در شمال و شمال غربی، جنوب و شرق به اندازه‌ی زمان ساسانیان رسانید و در شمال‌غربی و غرب، عثمانی را از قفقاز و همه‌ی سرزمین‌های اَرمنی‌نشین بیرون راند و شهرهای کربلا و نجف را به دست آورد. وی همچنین بر دهلی چیره شد و با فراری دادن روس‌ها، مرزهای ایران در داغستان را استوار ساخت. تاریخ‌نگاران نظامی «نادر» را واپسین سردار بزرگ مشرق زمین خوانده‌اند. یکی از بزرگترین فتوحات نادرشاه، فتح هندوستان و تصرف دهلی بود. او موفق شد گنجینه‌های بسیاری از هندوستان به ایران بیاورد.
او تلاش‌های بسیاری برای بازسازی و تقویت ارتش ایران انجام داد و توانست نیروی نظامی قدرتمندی را به وجود بیاورد.
نادرشاه بود که گفت بدون قدرت دریایی کارآمد نمی‌شود به استعمار اروپایی بر شرق پایان داد و ایران بدون قدرت دریایی، از کناره‌ی جنوب آسیب‌پذیرتر از مرزهای سه سوی دیگر است و برای ساخت یک ناوگان نیرومند باید از پارسیان هند کمک گرفت که یاری‌رسان هم‌میهنان خود در ایران هستند.
نادرشاه به اصلاحات اداری و اقتصادی ایران توجه بسیاری داشت و تلاش کرد تا ساختارهای اداری کشور را بهبود بخشد.
نادرشاه با تلاش‌ها و فتوحات خود، به یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخ ایران تبدیل شد. او نقش مهمی در تقویت و گسترش مرزهای ایران داشت و نام او همچنان در تاریخ ایران به عنوان یکی از قهرمانان ملی و بزرگان تاریخی باقی مانده است. او به عنوان یکی از بزرگترین شاهان ایران شناخته می‌شود.
نادرشاه در سال 1747 میلادی در کودتای نظامیان ناراضی خود کشته شد. نادر کشته شده در قوچان، در مشهد به خاک سپرده شد و سه سده پس از آن در سال ۱۳۴۲ خورشیدی، در دوره محمدرضا شاه پهلوی، شاهنشاه آریامهر، آرامگاه او در مجموعه‌ای به نام باغ‌موزه نادری و با طرح و هنر هوشنگ سیحون ساخته شد. مجموعه‌ای که موزه‌ی سلاح هم در آن جا گرفته شده است.
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر