«کویر حلوان»، یکی دیگر از کویرهای دیدنی ایران، در استان خراسان جنوبی است. این کویر در 90 کیلومتری شهرستان طبس دامن‌گسترده است و هم نام روستای حلوان است. از روستا تا دل کویر راه چندانی نیست؛ از همین‌روست که نام آن دهکده را به کویر پیرامونش داده‌اند که 750 کیلومتر مربع گستره دارد.
حلوان در خاور استان خراسان جنوبی است. آن‌هایی که از مرکز کشور راهی مرزهای خاوری ایران می‌شوند، این کویر را خواهند دید. در همان حوالی بلندی‌هایی (:ارتفاعاتی) هم هست که به «پیر حاجات طبس» نامبردار است؛ نامی که نشان از سپندینگی آن در نزد طبسی‌ها دارد. کوه «عاشقان» نیز در خاور کویر سر به آسمان کشیده است. از کویر حلوان تا کویر مرکزی ایران نیز راهِ طولانی‌ای نیست و همگی در یک امتداد هستند.
کویر حلوان را مثلثی شکل می‌دانند. نوک این مثلث رو به خاور است؛ یعنی در جایی که بیشترین تپه‌های شنی و ماسه‌ای حلوان دیده می‌شود. این تپه‌ها بلندای کم‌وبیش بسیاری دارند و گاه تا 80 متر هم می‌رسند. وزش باد شکل تپه‌ها را تا اندازه‌ای دگرگون می‌کند، اما نه آنقدر که از بلندای آن‌ها بکاهد.
در حلوان تا چشم می‌بیند ماسه‌هایی است که با تندبادها به هوا برمی‌خیزند و به سوی کوه‌های پیرامون‌شان پراکنده می‌شوند. دره‌هایی نیز در آن سامان هست که در پای کوه دیده می‌شوند و از دیدنی‌ها و جاذبه‌های کویرگردی حلوان به‌شمار می‌روند. صحرانوردانی که حلوان را برای راه‌نوردی‌های خود برمی‌گزینند بی‌تاب دیدن آن دره‌ها هستند و تپه‌های شنی و ماسه‌ای که به حلوان نقش و جلوه‌ی دیگری می‌دهد.
حلوان و کویرش جای برای زندگی حیات وحش است. از خزندگان گرفته تا پرنده‌هایی که آسمان بلند قلمروشان است، در آن سامان به‌چشم می‌آیند. مارها و عقرب‌ها، کرکس‌ها و شغال‌ها، گربه‌های وحشی و سمورها، موش‌های صحرایی و روباه‌ها، در کویر حلوان زیستگاه دارند و عقاب‌ها و شاهین‌ها، کبک‌ها و سارگپه‌ها در آنجا زندگی می‌کنند. از همه مهم‌تر پوشش گیاهی کویر حلوان است. در آنجا گیاهان کویری، درمنه‌ها، بادام کوهی و گیاهان شورپسند فراوان هستند و مانند بسیاری دیگر از گستره‌های کویری در آنجا نیز درختچه‌های گز و اشنان دیده می‌شود.
کویر حلوان و پیرامونش جاهای دیدنی پُرشماری دارد. خودِ روستای حلوان رگ و ریشه‌ی تاریخی دارد و دژ کهنی که در آنجا هست نشانه‌ای آشکار از دیرینگی آن روستا شناخته می‌شود. در گذشته‌ها که هنوز دژ پابرجا بود، گویا بیش از 10 برج نگهبانی داشته و در همه‌ی گستره‌ی طبس نمونه و شناخته‌شده‌تر بوده است. به‌ویژه آن‌که حلوان جایی برای گذر کاروان‌های بازرگانی جاده‌ی ابریشم بود و آبادی و استواری دژ آن اهمیت داشت.
روستای حلوان نخلستان‌های پُر و پیمانی دارد و خرمایی که از آنجا به‌دست می‌آید خوش‌طعم و شیرین است. به هر روی، هنوز هم بافت کهن روستا و نخلستان‌های بلند آن برای کویرنوردان و گردشگرانی که رهسپار کویر حلوان هستند سرآغاز سفری کوتاه، اما هیجان‌انگیز و به‌یاد ماندنی‌ای خواهد بود.
از غار حلوان نیز غافل نشویم که می‌گویند شکل‌گیری آن به 160 میلیون سال پیش بازمی‌گردد و به دوران ژوراسیک می‌رسد. ژوراسیک دوره‌ای از زمین‌شناسی است که در بازه‌ی زمانی 199 تا 140 میلیون سال پیش جای می‌گیرد. در غار حلوان بازمانده‌هایی از استخوان‌های جانوران گوناگون پیدا شده و سبب گمانه‌زنی‌هایی درباره‌ی چیستی این غار دیدنی شده است.
کویرنوردان می‌دانند که چگونه می‌توان از رفتن و دیدن کویر بهره بُرد و سفری شاد و دل‌خواه را تجربه کرد. آن‌ها گام‌زدن بر روی رمل‌های ماسه‌ای را هیجان‌آور می‌دانند و فرصت شترسواری و دیدن شب‌های پُرستاره‌ی آسمان کویر را از دست نمی‌دهند. در کویر حلوان همه‌ی این‌ها هست و در فصل‌ها و ماه‌های سردِ سال چادرهایی را در پیرامون و دل کویر می‌توان دید که کویردوستان برپا کرده‌اند تا از زیست‌بوم حلوان و تماشایی‌های آن بهره‌ها ببرند.
* یاری‌نامه: تارنماهای کجارو؛ سیری در ایران؛ سفرزون؛
خبرنگار امرداد: نگار جمشیدنژاد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر