پارسی‌انجمن: تاتیان و تالشیان دو تیره‌ی ایرانی‌اند که بیشتر در کناره‌های دریای کاسپین و آذربایجان می‌زیند.
بر پایه‌ی گواههای استوار و روشنِ تاریخی و زبان‌شناختی، زبانی که تاتیان بدان سخن می‌گویند تا چهارسد سالِ پیش (تا زمانِ صفویان) زبانِ همه‌ی آذربایجانیان بود که گستره‌اش تا به قزوین نیز می‌رسید، لیک با ترک‌تازیِ زبانِ ترکی زبانِ تاتی اندک‌اندک از میان برفت و تنها باشندگانِ چند آبادی این زبان را نگه بداشتند و تا به امروز رساندند.
زبانِ تالشی نیز که نزدیک‌ترین زبان از زبانهای ایرانی به زبانِ تاتی است گویشورانی پرشمار در دوشسترِ(غربِ) استانِ گیلان و نیز استانِ اردبیل در ایرانِ کنونی و لنکران ـ آستارا در نیمروزِ(جنوبِ) «اران» که اینک جمهوری آذربایجان خوانده می‌شود دارد. بدبختانه زبانِ تالشی هم‌اکنون نیز زیرِ فشار و تازشِ روزافزونِ زبانِ ترکی جای دارد تا آنجا که در بخشهایی از دوشسترِ گیلان، همچون بخشهایی از آستارا، که روزگاری همگی تالشی‌زبان بودند زبانِ ترکی به جای زبانِ تالشی نشسته است و در اران نیز گویشورانِ تالشی که شمارشان ۵۰۰ هزار تن برآورد می‌شود با سختیهای گسترده‌ی فرهنگی و زبانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
درباره‌ی نویسنده‌ی این فرهنگ، علی عبدلی، گفتنی است که وی در شهرِ تات‌زبانِ کلور در شهرستانِ خلخال زاده شده و بیش از ۲۰ نبیگ(کتاب) در زمینه‌‌های زبانِ تاتی و تالشی و تاریخ و فرهنگ و ادبِ مردمانِ تالشی به چاپ رسانده است.
«فرهنگِ تاتی و تالشی» نوشته‌ی علی عبدلی را از «اینجا» بارگیرید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر