۴ خرداد ۱۴۰۰

نشست کانال‌های زبان و ادب فارسی دربارهٔ جایگاه و نقش فرهنگستان

چهارشنبه پسین، بیست‌ونهم اردیبهشت، نخستین نشست کانال‌های زبان و ادب فارسی به‌میزبانی چشم‌وچراغ برگزار شد. این نشست، با باشندگی مدیران و نمایندگان کانال‌های «پارسی‌انجمن»، «پارسی در برابر فارسی»، «خانهٔ ویراستار»، «فرهنگ‌ور» و «ویراویراست» برگزار شد و باشندگان در گفت‌وگو با اداره‌کنندگان کانال چشم‌وچراغ دربارهٔ جایگاه و نقش فرهنگستان زبان و ادب فارسی رایزنی کردند.

نمایندۀ هر یک از گروه‌های نامبرده، از رهگذر این نشست توانستند دیدگاه‌ها، پرژن‌ها|انتقادها) و پیشنهاد‌های خود را به گوش هموندان(اعضا) گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برسانند.

کم‌وبیش همۀ میهمانان نشست خواهان آن بودند که گروه واژه‌گزینی فرهنگستان در واژه‌سازی‌های خود از وام‌واژه‌های عربی کمتر و از برابرنهاده‌های پارسی‌تبار بیشتر بهره گیرد. به سخن ساده، میهمانان خواهان سره‌گرایی بیشتری در واژه‌گزینی‌های فرهنگستان بودند.

یکی دیگر از نکته‌های مطرح شده در نشست، گلایه از کمرنگ بودن پشتوانۀ اجرایی مصوبات فرهنگستان و کم‌نگری(کم‌توجّهی) نهادهایی چون شهرداری، صدا و سیما و آموزش و پرورش نسبت به کاربست مصوبات فرهنگستان بود. شرکت‌کنندگان خواهان آن بودند که فرهنگستان با اندیشیدن راهکارهایی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی را وادار به کاربرد واژه‌های مصوب کند.

شناساندن و آموزش نوواژه‌ها از رهگذر ساخت برنامه‌های سرگرم‌کننده و پُرگون(متنوّع)، بهدیسی(اصلاح) و ویرایش دستور خط، آسان‌تر کردن راه‌های پیوند با فرهنگستان از دیگر پرسمان‌هایی(مسائلی) بود که در این نشست دربارۀ آنها سخن گفته شد.

در زیر به کوتاهی دیدگاه‌های مطرح‌شده از سوی نمایندۀ پارسی‌انجمن را می‌خوانیم:


مخاطب‌شناسی

کسانی که گرایش‌های جهان‌میهنانه، قوم‌گرایانه و عربی‌مآبانه دارند، مخاطبان فرهنگستان نبوده و نیستند. مخاطبان اصلی فرهنگستان کسانی هستند که دلی در گرو ایران دارند. بااین‌همه شیوه‌ای که فرهنگستان در واژه‌گزینی برگزیده به گونه‌ای نبوده است که بتواند این گروه را آن گونه که بایسته است، پشتیبانان خود سازد. سخت‌گیری‌ فرهنگستان در به کارگیری برابرنهاده‌های پارسی‌تبار و  محافظه‌کاری‌‌اش در پالایش وام‌واژه‌های همگانی از عواملی است که در دوری نسبی فرهنگستان از مخاطبان اصلی‌اش هناینده(موثر) بوده است.


به‌کارگیری برابرنهاده‌های پارسی در کنار واژه‌های مصوب

در بسیاری فِتادها(موارد) فرهنگستان برای پرمانه‌‌ای(مفهوم‌ی) واژه‌ای را مصوب می‌کند و کسانی در بیرون از این نهاد هستند، برای همان پرمانه، واژۀ دیگری را برمی‌گزینند. در بیشتر فتادها(موارد) نیز برابرنهاده‌هایی که در بیرون از فرهنگستان ساخته می‌شود سَره‌تر و پارسی‌تر هستند. برای نمونه فرهنگستان هم‌ارز واژۀ «وب‌سایت»، «وب‌گاه» را برگزیده (نیمی انگلیسی و نیمی پارسی)، هم بدانگه که بسیاری از مردم واژۀ سراسر پارسی «تارنما» را در این معنا به کار می‌برند. یا فرهنگستان برای واژۀ «اینفوگرافی» واژۀ «اطلاع‌نگاشت» (نیمی عربی و نیمی پارسی) را برگزیده، درحالی که بسیاری از پارسی‌گرایان از واژۀ یکسره پارسی «اَزدانگاره» به جای این واژه بهره می‌برند. پیشنهاد پارسی‌انجمن این است که فرهنگستان دست‌کم این برابرنهاده‌ها را نیز در کنار واژه‌های مصوب خود تایید کند و گزینش فرجامین را بر دوش مردم گذارد.

نمایندۀ پارسی‌انجمن در پایان گفته‌های خود، با سپاس ویژه از کانال چشم‌وچراغ که میزبان این نشست بود، برگزاری چنین نشست‌هایی را مایۀ نزدیکی و همدلی هرچه بیشتر دوستداران زبان پارسی با این نهاد دانست.



تارنمای پارسی انجمن

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر