1177 سال پیش در چنین روزی، 13 خورداد سال 1403 شاهنشاهی، یعقوب لیث صفاری، بنیادگذار دودمان صفاریان در ایران، در گندی شاپور، از شهر‌های کهن و تاریخی ایران، درگذشت.
یعقوب لیث (رادمان پور ماهک) بنیان‌گذار دودمان فرمانروایی صفاریان در سیستان بود. او در روستای قرنین در سیستان زاده شد و از رویگری به پادشاهی رسید.
پس از فراز و فرودهای بسیار، زمانی که دیگربار آماده می‌شد با لشکریان خلیفه‌ی عباسی رودررو شود، بر اثر بیماری درگذشت. در این زمان او به همراه سپاهیانش در خوزستان به سر می‌بُرد. از این‌رو، پیکر یعقوب را در همان جا به خاک سپردند. چند سده پس از آن آرامگاهی در کنار بازمانده‌های شهر کهن و تاریخی گندی‌شاپور ساخته شد.
یعقوب لیث مردی سخت‌کوش و خودساخته و شهریاری خردمند بود. یعقوب لیث را نخستین شهریار ایرانیِ زنده‌کننده‌ی زبان پارسی، پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان می‌دانند. وقتی شاعری بنا بر رسم زمان قصیده‌ای به زبان تازی در ستایش او سرود، وی او را سرزنش کرد که چرا به زبانی که نمی‌فهمد برایش شعر سروده است که «چیزی که من اندر نیابم چرا باید گفت».
یعقوب لیث پس از آزاد کردن کرمان، پارسی را زبان رسمی همه ایرانیان اعلام کرده و گفته بود که از آن پس به زبانی که او نمی‌فهمد گفت‌وگو و نوشتن نکنند. از سال 1211 شاهنشاهی زبان تازی، زبان رسمی گفت‌وگو و رایزنی بود. زیرا تازیان فرمانروای شهرها بودند و زبان دیگری نمی‌دانستند و به ایرانیانی را كه تازی نمی‌دانستند و کوششی در یادگرفتن آن نمی‌كردند «عَجَم به معنای گُنگ و لال» می‌نامیدند. هنوز هم این زبانزد است.
یعقوب لیث هشدار داده بود که از آن پس اگر كسی در قلمرو او جز به پارسی سخن بگوید و بنویسد؛ سخت مجازات خواهد شد. ایرانیان تنها مسلمانان دوران سلطه‌ی تازیان هستند که زبان و فرهنگ ملی خودرا پاسداشتند.
پرهیز ایرانیان از گفتن و نوشتن به زبان تازی، پس گرفتن خوزستان از خلیفه عباسی، و بازدارندگی از ادامه کوچ قبایل تازی به این بخش از ایران، از کارهای مهم او بود.
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر