بی‌گمان، انسان‌ها در هازمان‌های (:جوامع) گوناگون با افسانه‌ها و استوره‌های خود زندگی می‌کنند و حتا در بسیاری موارد از آن‌ها الهام گرفته و به زیست خود شکل می‌دهند؛همچنان‌که ایران فرهنگی همیشه به صورت یک قطب موثر در گیتی از خاور تا باختر مطرح بوده است.
برپایه‌ی اسناد و یافته‌های میراث فرهنگی خراسان، تاریخ گمان‌زده شده، برای این خطه چیزی نزدیک 800 هزار سال برآورد شده است از منطقه‌ی کَشَف‌رود، در فاصله‌ی 35 تا 85 کیلومتری جنوب خاوری مشهد وابسته به دوره‌ی پارینه‌سنگی زیرین و از کهن‌ترین سکونتگاه‌های بشر در ایران شناخته شده که نزدیک‌به 5 سال پیش در موزه‌ی بزرگ خراسان، شماری از ابزاری که شاید برای نبرد و رزم و دفاع از سوی انسان‌های نخستین ساخته شده، به معرض نمایش درآمده بود که این خاک زر‌خیز همه گونه شگفتی در خود جای داده و پرورانده است. نیز این‌هم جای شگفتی دارد که از کـَـشـَـف‌رود در شاهنامه فردوسی یاد شده که جای نبرد سام نریمان با اژدها بوده است.
چنان اژدها کو ز رود کـَشَـف برون آمد و کرد گیتی چو کف
کشف رود پر خون و زردآب شد زمین جای آرامش و خواب شد
باری، پژوهش در باب خطه کَشَف‌رود مجالی دیگر می‌خواهد که حتما بدان خواهم پرداخت.
کنگ کهن یکی دیگر از جاذبه های گردشگری بسیار زیبا بر پهنه‌ی دامنه‌های شمال خاوری کوه بینالود است. زمانی که سخن از روستای پلکانی به میان می‌آید، بی‌درنگ نام ماسوله در ذهن ما برجسته می‌شود و این در حالی‌ست که روستای کنگ نیز به «ماسوله خراسان» آوازه دارد. البته همچنان باید دست به دعا دگرگونی در این مناطق شدیدترین تاثیرات بر روی اکوسیستم منطقه و پوشش گیاهی و جانوری مشاهده می‌شود.
این روستا دارای آب و هوای معتدل و خنک بوده که در بیشتر طول سال دارای زیبایی ویژه‌ای است. با آغاز فصل بهار و نوروز این روستا حال‌و‌هوای شگفتی می‌یابد. پیرو دیرینگی‌ای که در بالا بر پایه اسناد و متون گوناگون عنوان شد، یکی از سپندترین سازه‌های کهن برجا مانده، مزار عارفی به نام «شیخ عبدالله» است که وی به تحصیل دانش در مشهد، قم و عتبات عالیات پرداخته و سپس در همین روستا چشم از جهان فروبست که البته برخی این مزار را به اشتباه از آن «خواجه عبدالله انصاری» دانسته‌اند.
این روستا در بخش‌بندی نوین شاید به دلیل تفاوت زیاد بلندا به شکل کنگِ عُلیا و سُفلی درآمده است. شوربختانه، جمعیت روستاهای کهن ایران روبه کاهش است و بسیاری از آن‌ها به شهرها و حاشیه شهرها مهاجرت کرده و کار و پیشه نویی برای خود دست و پا کرده‌اند که همانند این رویداد را در روستای پاژ (زادگاه فردوسی) هم می‌بینیم. کار و پیشه مردم روستای کنگ باغ‌داری، دامداری، فرش‌بافی، نجاری و تراشکاری است که البته در سال‌های گذشته برخی از آن‌ها به کرایه باغ ویلا یا سوییت‌های دنج روی آورده و در کنار آن‌ها، به همت اداره محترم میراث فرهنگی خراسان رضوی، یکی از سازه‌های تاریخی با دیرینگی 300 ساله به عنوان «اقامتگاه بوم‌گردی کنگ» در دوطبقه مشغول ارائه خدمات به گردشگران هستند. کنگ، در واژه به چم پرنده‌ی قوی‌پنجه ساکن مناطق کوهستانی یا بال پرندگان و به چم دژ مستحکم آمده است.
این روستا از توابع بخش طرقبه، شهرستان طرقبه – شاندیز در استان خراسان رضوی است. اما آنچه پس از عکاسی از منطقه، مرا وادار به نگارش درباره این روستا کرد، اشاره‌های فراوان به نام این روستا از هزاره‌های پیش تا کنون است. نام روستای «کنگ» در بسیاری از منابع در دسترس هست که در اینجا مجال پرداختن به همه‌ی آن‌ها نیست.
بازهم شوربختانه، در برخی فرتورها نازیبایی‌های انسانی یا بی‌مبالاتی گردشگران زیاد به چشم می‌خورد که صحنه‌هایی دور از شان این مکان گرامی را ایجاد نموده‌اند و دردناک است که هنوز باید همه جا نوشت: «لطفا آشغال نریزید» ، «لطفا تخریب نکنید» و …
از مهمترین آن‌ها، اشاره به داستان‌های روایی و مستند مکانی (توپوگرافی) در شاهنامه فردوسی و نیز در بندهش است؛ دژی است که سیاوش به یاری فره کیانی آن را بر روی سر دیوان بنا کرد و به همین دلیل به آن «سیاوشگِرد» می‌گویند. البته در این مورد روان‌شاد ملک‌الشعرا بهار دیدگاهی متفاوت دارد؛ به باور «بهار»، کنگ دژ شهری آسمانی است که در پایان جهان کیخسرو آن را بر زمین فرود می‌آورد و بر روی سیاوشگرد قرار می‌دهد.
بنابر روایت بندهش، کنگدژ در ناحیه‌ی «خراسان» و آن‌سوی دریای فراخکـَــرد و میان کوه‌هایی قرار دارد که یکی از آن‌ها «سیچی داو» است. این، همان مکانی است که بنابر یشت 5 بند 54 پسران واسک «ویسه» به دست «توس» پهلوان جنگاور در میدان نبرد خشَــتروسوک شکست خوردند.
داستان دیگر درباره‌ی این دژ، هفت دیوار است که در یاری‌نامه‌ها (:منابع) عنوان شده از زر، سیم، پولاد، برنج، آهن، آبگینه و سنگ قیمتی بوده است و شاید به همین دلیل آن‌را با صفت «بامی» به معنی درخشان و نورانی وصف کرده‌اند. این هفت دیوار یادآور هفت دیوار متحدالمرکز هگمتانه «اکباتان» در همدان می‌تواند باشد و نیز داستان کنگ دژ بسیار زودتر از داستان ساخت کاخ کیکاووس روی داده پس گمان می‌رود که نخستین تقلید از «وَرِ جمکرد» یا کاخ جمشید باشد.
یاری‌نامه :
- فرهنگ اساطیر ایرانی برپایه‌ی متون پهلوی، خسرو قلی‌زاده ، نشر پارسه، تهران، 1388
- واژه‌نامه‌ی دهخدا
- واژه‌نامه‌ی آبادیس
پیچ ورودی روستای کنگ
آرامگاه پلکانی کنگ
بیشتر معماری این روستا با لاشه سنگ و کاهگل شکل گرفته است
این بنا در سال‌های گذشته رو به ویرانی و تزلزل گذاشته است
کوچه‌های پلکانی کنگ
هوای گرگ و میش از بام روستا
فرتورها از شرمین نصیری
امرداد - شرمین نصیری
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر