۳۰ شهریور ۱۴۰۱

ایران زیبای من - کویر کاراکال؛ زیستگاه گونه‌ای از گربه‌سانان

یزد در کنار زیبایی‌های طبیعی و تاریخی فراوانش، کویری دیدنی هم دارد که نام آن «کاراکال» است. این کویر در مرکز استان یزد، در روستایی به نام صادق‌آباد، از بخش‌های شهرستان بافق، جای دارد. از روستا تا دلِ کویر راه کوتاهی است. نشانه‌ای که در آن راه بیش از همه به چشم می‌آید بازمانده‌ی قلعه‌ای کهن است که اکنون کم‌وبیش ویرانه‌ای از آن به‌جا مانده است. اما از درختان پسته و انار آن راه نباید غافل شد که کویر کاراکال را دیدنی‌تر ساخته‌اند.

اشاره کردیم که کاراکال نامی است که چندان آشنا نیست. این نام از گربه‌ای وحشی به نام کاراکال گرفته شده که به فراوانی در این کویر زندگی می‌کند. گربه‌ی کاراکال همان است که برخی به آن «سیاه‌گوش» می‌گویند. پیکر کاراکال بزرگ‌تر از گربه‌هایی است که در پیرامون‌مان می‌بینیم. بدن کشیده‌ای دارد و دست و پاهایش بزرگ‌تر از گربه‌های دیگر است. گوش‌های بزرگ و مثلثی‌شکل آن، ویژگی این جانور است. به هر روی، گربه‌ی کاراکال در آن کویر زندگی می‌کند و نام خود را نیز به این بخش از استان یزد داده است.

در کویر کاراکال پوشش گیاهی چندانی نمی‌توان یافت. آن‌چه هست گیاهی است که به آن ماسه‌پسند می‌گویند؛ هرچند در پیرامون کویر کاراکال درختچه‌های گز نیز سر برآورده‌اند. در کنار آن، درختان پسته و نخلستان‌هایی را که گرداگرد کویر نمایان‌اند، نباید از یاد بُرد.

در کاراکال تپه‌های شنی فراوان‌اند. این شن‌های روان، گستردگی‌ای 1400 هکتاری دارند و گاه بلندای آن‌ها به 50 متر هم می‌رسد. پس می‌توان تپه‌های شنی کاراکال را بزرگترین تپه‌های کویری ایران دانست. آن‌هایی که کویرگرد هستند یکی از شادمانی‌های‌شان بالارفتن از این تپه‌ها و نگریستن به چشم‌اندازهای دور و نزدیک کویر است. این کار، سرگرمی‌ای دل‌خواه به‌شمار می‌رود و تفریحی که از دست‌دادنی نیست! از شب‌های پُرستاره‌ی کویر کاراکال هم باید یاد کرد که مانند دیگر دشت‌های کویرهای ایران به‌راستی تماشایی است.
دیدنی‌ها و بهره‌وری‌های کویر کاراکال تنها در تپه‌های شنی و نخلستان‌های پیرامون آن، یا شب‌های ستاره‌باران‌اش نیست. در آن گستره نشانه‌های تاریخی هم کم‌شمار نیستند. یک نمونه‌ی آن آب‌انباری است که به نام کاکامیر شناخته می‌شود و پیکره‌ی آجری و گنبد آن زیباست. به همین‌گونه، قلعه‌ای که به نام باقرآباد شناخته می‌شود، تنها یکی‌دو کیلومتر دورتر از کویر کاراکال ساخته شده و دیرینگی تاریخی دارد. این دژ هم پناهگاه مردمان سده‌های گذشته از گزند رویدادها و تاخت‌وتاز راهزنان بوده است و هم جایی برای انبار غله. دو برج دیدبانی دارد و شمار بسیاری اتاق‌هایی با دیوارهای ستبر.
کویرگردی زمان و فصل خودش را دارد. در فصل تابستان نمی‌توان گام در چنان جایی گذاشت. تابش بسیار تند آفتاب و گرمای توان‌سوز آن، کویرگردی را کم‌وبیش ناشدنی می‌سازد؛ مگر برای آن‌هایی که در پی پژوهش‌اند و اسباب و لوازم کویرگردی تابستانی را دارند. اما در فصل پاییز و زمستان، رفتن به کویر کاراکال، سفری به‌یاد ماندنی خواهد بود. البته در زمستان هم وزش بادهای تند و سرمای خشک، کویرگردی را تا اندازه‌ای پُرخطر می‌سازد. در نیمه‌های بهار نیز کاراکال جای دل‌پذیری برای گردشگری است و دیدن زیبایی‌های نهفته و پیدای کویرهای ایران.
چند سالی بیش‌تر نیست که جاذبه‌های کویر کاراکال شناخته شده است. از این‌رو گاه کویردوستان و گردشگران، برنامه‌ها و همایش‌هایی در آن‌جا برگزار می‌کنند تا بهره‌جویی از کویرگردی را به دوستداران طبیعت ایران یادآوری کنند.
کویر کاراکال برای گردشگران بیگانه ناآشنا نیست و در فصل بهار راهی ایران و استان یزد می‌شوند تا زیبایی‌های کویر کاراکال را از نزدیک ببینند. آن‌ها نیز همانند بسیارانی دیگر که خسته و ملال‌زده از زندگی شهری‌اند، دوست دارند روزهایی از سال را در جایی به‌دور از هیاهوی شهرها به‌سر ببرند و سکوت و آرامشی دلپذیر را تجربه کنند. پس چه جایی بهتر از کویر کاراکال با رنگ‌های قهوه‌ای زمین‌اش و آبی پهناور آسمانش؟



* یاری‌نامه: تارنماهای الی‌گشت؛ کجارو.

خبرنگار امرداد: نگار جمشیدنژاد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر