باستانشناسان، گسترهی پارینهسنگی «دهتل» در شهرستان بستک استان هرمزگان را با آرمان شناسایی یافتههای یکجانشینی (:شواهد استقراری) انسانهای نخستین در جنوب ایران، کاوش کردند. برآیند این کاوش تایید کرد که این گستره بیش از ۲۰۰ هزار سال پیش، بهگونهی پیاپی مورد استفاده انسانهای پارینهسنگی بوده است.
به گزارش ایسنا، سپهر زارعی، سرپرست هیات باستانشناسی و معاون اداره میراثفرهنگی استان هرمزگان با اعلام این خبر گفت: بررسی گستره پارینهسنگی دهتل (Deh Tall)، در دو مرحله، از امردادماه تا شهریورماه و از مهرماه تا آبانماه ۱۴۰۴، دربردارندهی پیمایش میدانی، برداشتهای دقیق و مستندسازی یافتههای باستانشناختی مربوط به دوران پارینهسنگی بوده است.
این باستانشناس یادآور شد: گستره دهتل بیشتر بهدلیل وجود سنگنگارههای گوناگونی روی تختهسنگهای آهکی بزرگ و نیمهگرد آوازه دارد. هنرمندان دوره پیشاتاریخی و دوران تاریخی، نقشهای گوناگون انسانی و جانوری، اشکال انتزاعی و سنگنوشتههای پهلوی و متاخرتر را بر سطح این تختهسنگها نگاشتهاند.
او با بیان اینکه نخستین بررسی مقدماتی در سال ۱۳۸۹، به کشف پراکندگی وسیعی از دستتراشهای سنگی در جنوب روستا تا دامنهی کوه پرلاور انجامید، افزود: گسترهی دهتل با وسعتی نزدیک به ۴۰۰ هکتار در منطقه گوده، بخش مرکزی شهرستان بستک و در فاصلهای نزدیکبه ۸۰ کیلومتر از پسکرانههای شمالی خلیج فارس جای دارد. این گستره روی مخروطافکنههای بزرگ کوه پرلاور با عرضی دستکم چهار کیلومتر گسترده شده است.
سرپرست هیات باستانشناسی دهتل یادآور شد: وجود پراکنش وسیع دستتراشهای سنگی در این محدوده نشان میدهد که ناحیه دهتل در دورههای پلیستوسن کهن و میانی، یعنی بیش از ۲۰۰ هزار سال پیش، بهطور مکرر مورد استفاده انسانهای پارینهسنگی بوده است. وفور سنگخام در سطح مخروطافکنهها، بهویژه در دامنه کوه پرلاور، امکان تولید ابزارهای بزرگ آشولی را فراهم میکرد. همچنین وجود چشمهها و آبکندهای فصلی از عوامل موثر در گزینش این منطقه برای یکجانشینی انسانهای نخستین بوده است.
زارعی در توضیح روش کار گفت: برای نمونهبرداری نظاممند یافتههای سطحی، بسته به توپوگرافی محوطه، چند راهبرد مانند برداشت کامل یافتهها در مربعهای ۱۰×۱۰ متر، مستندسازی محدودههای در خطر توسعه روستا پیش از ساختوساز و ثبت دقیق یافتهها با روش فوتوگرامتری بهکار گرفته شد.
معاون میراث فرهنگی هرمزگان همچنین از انجام بررسیهای زمینریختشناسی برای تحلیل شکلگیری مخروطافکنهها و جمعآوری نمونههای سنگخام برای پژوهشهای مطالعات سنگشناسی خبر داد.
سرپرست بررسی محوطه پارینهسنگی دهتل افزود: در این برنامه مجموعهای از ابزارهای بزرگ سنگی مانند تبرهای دستی، شکافندهها و خراشندههای سنگین شناسایی شد که به دوره پارینهسنگی کهن و صنعت آشولی تعلق دارند. در این پروژه تمرکز اصلی بر ثبت موقعیت دقیق مکانی یافتهها، نمونهبرداری سنگخام و تحلیل دادهها با استفاده از سامانههای GIS و تصاویر سنجش از دور بود.
زارعی گفت: گستره دهتل به دلیل موقعیت جغرافیایی، دسترسی به منابع آب فصلی و مواد خام مناسب ابزارسازی، یکی از مهمترین گسترههای کلیدی در پژوهشهای پارینهسنگی جنوب ایران است. برآیند این بررسیها پس از کاملشدن پژوهشهای آزمایشگاهی و تحلیل تطبیقی با دیگر گسترههای پارینهسنگی باختر آسیا منتشر خواهد شد.
این باستانشناس ابراز امیدواری کرد برآیند این بررسی، به تکمیل مستندات پرونده ثبتی گسترهی دهتل و نگاهبانی از یکی از گستردهترین گسترههای آشولی پارینهسنگی کهن و سنگنگارههای ایران بیانجامد.
بنابر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کاوش در دهتل با پروانه پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری و همکاری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان هرمزگان انجام شد.
خبرنگار امرداد: سپینود جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر