پژوهشگران به کوچکترین نقشبرجسته ایلامی در ایذه (خوزستان)، که نیایش پادشاهی چهارهزارساله با خدای خورشید و دادگری را به تصویر کشیده است، دست پیدا کردند. این یافته، چشماندازی نو برای بازشناسی سنتهای دینی و پیوندهای فرهنگی ایلام با میانرودان گشوده است.
به گزارش ایسنا، حسین فیضی، مدرس دانشکده باستانشناسی شوش و ایوب سلطانی، مدیر پایگاه مسجدسلیمان، به کوچکترین نگارکند ایلامی در منطقه آیاپیر ایذه دست یافتند؛ اثری بیمانند با دیرینگی چهارهزارساله که پادشاه ایلامی را در حال نیایش با خدای خورشید و عدالت، «ناهونته»، به تصویر میکشد.
بنابر آنچه در سایت خبری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتشر شده است: این کشف، سیزدهمین نقشبرجسته ایلامی ایذه به شمار میرود و میتواند افق تازهای در شناخت سنتهای نیایشی و هنر صخرهای ایلامیان بگشاید.
حسین فیضی، باستانشناس و مدرس دانشکده باستانشناسی شوش اعلام کرد: «در دل صخرههای آیاپیر ایذه، اثری کوچک اما سترگ پدیدار شد؛ کوچکترین نقشبرجستهای که تاکنون از ایلامیان کشف شده است.»
او افزود: این نگارکند که ابعادی در حدود یک کف دست دارد، پادشاهی ایلامی را نشان میدهد که بر تختی ساده نشسته و دست راست را افراشته در برابر نماد خورشید به نیایش پرداخته است. بالای سر او قرصی کامل به نشانه خورشید (ناهونته) کندهکاری شده و در برابر پیکره، سکویی پلکانی دیده میشود که به گمان میرسد محل نذرها و پیشکشهای آیینی بوده است.
این اثر در جریان پیمایش میدانی گروهی متشکل از حسین فیضی، استاد دانشکده باستانشناسی شوش، ایوب سلطانی، مدیر پایگاه مسجدسلیمان، فرزاد نجفی، کارشناس ارشد باستانشناسی و مهدی فرجی، مدیر پایگاه آیاپیر ایذه در محدوده «الهک» و در نزدیکی «اشکفت سلمان» شناسایی شد.
فیضی، باستانشناس و مدرس دانشکده باستانشناسی شوش در اینباره گفت: «الهک یا همان آیاپیر کهن، به دلیل موقعیت راهبردی، منابع آبی و تراکم محوطههای تاریخی، یکی از کانونهای مهم سیاسی در دوره ایلام میانه (۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد) بهشمار میرود. منابع نوشتاری شوش نیز از این منطقه بهعنوان یک دولتشهر نیمهمستقل در حاکمیت ایلام یاد کردهاند.»
این باستانشناس با اشاره به ابعاد این اثر، گفت: «این نقشبرجسته نزدیکبه ۲۶ سانتیمتر است و از نظر اندازه کوچکترین نمونهی شناختهشده ایلامی است. با وجود ابعاد محدود، ترکیببندی و شمایلنگاری آن با دیگر آثار ایلامی چون نقشهای کولفرح، خونگاژدر و شهسوار و همچنین مهرهای استوانهای اور، شیماشکی و کاسی در میانرودان پیوندی روشن دارد.»
مدرس دانشکده باستانشناسی شوش دربارهی تفاوت ساختاری اثر افزود: «برخلاف بیشتر نگارکندهای ایلامی که بر سنگهای یکنواخت کنده شدهاند، این اثر بر بستری از سنگ کنگلومرای نامتجانس اجرا شده است. همین ویژگی همزمان که آن را متمایز میکند، آن را در معرض فرسایش شدید قرار داده است. بنابراین مستندسازی دقیق، اسکن لیزری و فتوگرامتری برای حفاظت و تداوم حیات اثر ضروری است.»
فیضی در تحلیل ارزش نمادشناختی اثر نیز گفت: «این نگارکند نه تنها ما را با جلوهای از هنر صخرهای و سنتهای نیایشی ایلامیان آشنا میکند، بلکه میتواند به بازنگری در تاریخ هنر ایلام و روابط فرهنگی آن با میانرودان یاری رساند.»
خبرنگار امرداد: سپینود جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر