سالی که مصر پذیرفت تا یک ساتراپی (استان) از ایران باشد

2544 سال پیش، در بهمن سال 35 شاهنشاهی (523 پیش از میلاد)، یک و یا دو روز پس از جشن سده، مصر به عنوان ساتراپی (:استان)، به گستره‌ی ایران بزرگ پیوست.

آبگیری سدی که آثار چندهزارساله را از میان می‌بَرد

دیرزمانی نیست که کشف گورستانی 4500 ساله در یکی از روستاهای شهرستان دنا، در استان کهگیلویه و بویراحمد، اسناد بسیار باارزشی را در اختیار باستان‌شناسان قرار داده است؛ تا بدان‌اندازه که گورستان یادشده را غنی‌ترین و بزرگ‌ترین گورستان‌های تاریخی ایران دانسته‌اند. به‌ویژه آنکه تنها گورستان به دست آمده از تمدن ایلام نیز هست.

جشن‌های آتش در سراسر جهان

جدا از جشن سده که در بهمن‌ماه در ایران و برخی سرزمین‌های فارسی زبان (و سرزمین‌های با تاریخ مشترک) برگزار می‌شود، بنابر گزارش‌های خبری و نوشتارهای علمی-فرهنگی، در گوشه و کنار دنیا، رسم‌هایی همانند با آیین‌های آتش افروزی یا نورافشانی در ماه‌های گوناگون بهار تا پاییز و زمستان برگزار می‌‌شود. این نوشته درباره‌ی این جشن‌هاست و از اصل انگلیسی برگردانده شده است. به این برگردان (ترجمه) در برخی جاها، جمله‌ها، مشاهده‌ها و تجربه‌های خویش را نیز افزوده‌ام. در پایان این نوشتار نیز سرچشمه‌های (منبع) اصلی آمده است. (د.مهرشاهی)

یاریم تپه؛ تاریخی برآمده از دل خاک

یاریم تپه در 9 کیلومتری جنوب شهر گنبدقابوس و در 12 کیلومتری شمال شهر آزادشهر واقع شده است و با گرگان – مرکز استان105 کیلومتر فاصله دارد.

ز هوشنگ ماند این سده یادگار

هوشنگ یابنده‌ی آتش در استوره‌ی ایرانی است. هوشنگ برای از میان بردن یک مار، سنگی به سوی او می‌اندازد و به گونه‌ی اتفاقی چگونگی ساخت آتش را درمی‌یابد. از آن پس ایرانیان برای بزرگداشت یافتن آتش هر ساله در آن روز جشن سده را برپا می‌دارند.

چرا «شاه رفت»؟ - دکتر امیراصلان افشار

 دکتر امیر اصلان افشار در گفتگو با دکتر علی میرفطروس:

سفر به آمريكا؛ دام و يك فريب بزرگ!

در 26 دی ماه 1357، درنهایت شگفتی و ناباوری مردم ایران، روزنامه ها با بزرگترین تیتر تاریخ مطبوعات ایران، خبر دادند که «شاه رفت!».

انتخاب دهگان برای روستاهای ایران به فرمان خسرو انوشیروان

1461 سال پیش، در بهمن ماه سال 1118 شاهنشاهی (560 میلادی)، چهار روز مانده به برپایی جشن سده، خسرو انوشیروان، پادشاه ساسانی ایران، در دیدار با بزرگان ایران در تالار تیسفون (ایوان مداین که ساختمان آن تا امروز به‌جا مانده)، به آنان گفت که تصمیم گرفته است برای هر یک از روستاهای ایران دهگان (کدخدا) بگمارد.

گذری در تاریخ: مستند فاجعه ۵۷ (بخش دوم) - خسرو فروهر

جدایی هرات از پیکر ایران به‌دست انگلیسی‌ها در دوره ننگین قاجار

164 سال پیش در چنین روزی، سوم بهمن 2415 شاهنشاهی (1857 میلادی)، یک روز تاریک دیگر در درازنای تاریخ پراز رویداد میهن ما بود. در این روز نیروهای اهریمنی انگلستان به سرگروهی «اوت رام» پس از شش هفته نبرد خیابانی، بر بندر بوشهر و حومه آن چیره شد تا دولت تهران وادار به چشم‌پوشی از شهر هرات و غرب افغانستان امروز شود.

نابخردی زیر سایه حکومت نابخردان - درخت ۴۵۰ ساله‌ی لرستانی به تیغ تبر سپرده شد!

ویردار، درخت 450 ساله‌ی لرستان واپسین زمستان زندگی‌اش را به سر نبرد و تیشه‌ی ناجوانمردان  بغض مرگ را بر تنش نشاند.

مراسم تحلیف جوزف بایدن و دنیای زندانی ها - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

 

پایان فرمانروایی اشکانیان و آغاز فرمانروایی ساسانیان

1797 سال پیش، در دی ماه سال 782 شاهنشاهی (224 میلادی)، دودمان پادشاهی اشکانیان پس از نزدیک به پنج سده فرمانروایی، در زمان اردوان پنجم، در برابر اردشیر بابکان تاب ایستادگی نیاورد و فروپاشید.

گذری در تاریخ: مستند فاجعه ۵۷ (بخش یکم) - خسرو فروهر

 

بازار دروغ - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

ویژه برنامه اتفاقات آمریکا - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

 

ضرب سکه داریک به فرمان داریوش بزرگ

2525 سال پیش، در دی ماه سال 54 شاهنشاهی (504 پیش از میلاد)، دریک یا داریک، نخستین پول رسمی ایران به فرمان داریوش بزرگ ضرب و رایج شد. نخستین سکه جهان که دارای وزن و عیار یکسان بود.

ایران تنهای من - ایوان کسرا؛ بارگه داد، بی‌دادخواه مانده است

همه‌ی آنچه درباره‌ی خبر فروریختن بخشی از ایوان کسرا می‌توان گفت در عنوانی که یکی از خبرگزاری‌ها برگزیده بود، نمایان است. این خبرگزاری با اشاره به غفلت‌ها و دست‌به‌دست کردن‌های بسیار میراث‌فرهنگی کشور، آورده بود: «صدای تاق کسری را نشنیدیم»!

تحلیل وقایع تاریخی آمریکا در۶ ژانویه 2021 - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

 

خیانت چین به پیروز ساسانی

1358 سال پیش، در دی ماه سال 1221 شاهنشاهی (663 میلادی)، چند یگان جنگجوی تازی که برای جلوگیری از رسیدن پیروز ساسانی (پسر یزدگرد سوم) به درون ایران گمارده شده بودند، شهر بلخ، یکی از چهار شهر بزرگ خراسان آن زمان را به چنگ آوردند. بلخ مرکز ساتراپی ایران بود.

شاپور یکم شهر نصیبین را پس گرفت

1779 سال پیش، در دی ماه سال 800 شاهنشاهی (242 میلادی)، شاپور یکم، پادشاه ساسانی ایران، با شکست دادن رومیان، شهر نصیبین Nisibis را پس گرفت.

مارکسیست های اسلامی و دشمنی با پهلویسم - خسرو فروهر

 

رده‌بندیهای دستوری نگارش

جاوید اشکانی: تاریخچه‌ی دستورنگاری پیشینه‌ای بس دراز دارد، ولی در برخی نِبیگها^(کتب) گفته شده ارستو نخستین کسی است که شالوده‌ی دستورنویسی را در سده‌ی چهارمِ پیش از مسیح پی‌ریزی کرد. اگر چنین باشد، آیا دستورنویسی، یا شیوه‌ی نگارش نبشتارگان، تنها از یونان و روم (لاتین) آغازیده و سپس در دیگر کشورهای جهان فراگستر شده است؟!