۸ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 90، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
پیدا شدن سنگ گور نقشدار دورهی اشکانی در استان سمنان
در پیِ کاوشهای نجاتبخشی گورستان مرسینچال سمنان، نخستین سنگگور نقشدار (منقوش)، بازمانده از دورهی اشکانی یافته و به موزهی باستانشناسی استان سمنان تحویل داده شد.
۶ آبان ۱۴۰۰
۵ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 89، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
بازتاب شکوه تمدن ایرانزمین در سراسر جهان
آثار و گنجینههای بسیاری از تمدن شکوهمند ایرانشهر هماکنون درجایجای جهان و در نامورترین موزهها دیده میشوند.
ناوگان هخامنشیان در مدیترانه
2419 سال پیش در چنین روزی، 05 آبان 161 شاهنشاهی (398 پیش از میلاد)، دریاسالار نامی آتن با شماری از افسران دریایی آن کشور به استخدام نیروی دریایی ایران درآمدند.
۴ آبان ۱۴۰۰
جای گرفتن چگاسفلی و چند اثر دیگر از ایران در فهرست موقت یونسکو
تارنمای میراث جهانی یونسکو نامهای تازهای از سایتهای باستانی ایران را در فهرست موقت خود جای داده است که نام محوطهی باستانی چگاسفلی، چشمانداز فرهنگی بندر تاریخی کنگ، معماری تاریخی در سواحل شمالی خلیج فارس و چند یادمان تاریخی دیگر در میان آنها به چشم میخورد.
۳ آبان ۱۴۰۰
یافتهشدن شهری زیرزمینی در بافت تاریخی ابرکوه
در پیِ بررسی و پژوهش گروه کاوش میراث فرهنگی، یک شهر زیرزمینی زیر چند خانه در ابرکوه یزد پیدا شد و گمان میرود این شهر زیرزمینی در زیر خانههای سراسر بافت تاریخی این شهر وجود داشته باشد.
جام حسنلو؛ بازمانده از آذرآبادگان
جام طلای حسنلو از ارزشمندترین آثار باستانی ایران است که در پیِ کاوشهای رابرت اچ. دایسون* در تپه حسنلوی نقده، در استان آذربایجان غربی، در سال ۱۳۳۶ به دست آمد. گمان میرود این اثر ۳۲۰۰ ساله نقش بهسزایی در شکلگیری هنر دوره مادها داشته است.
۱ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 88، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
ارجمندی آب در باور ایرانیان
داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی، در سنگنبشتهی تختجمشید از خداوند میخواهد کشورش را از گزند سپاه دشمن، دروغ، و خشکسالی دور سازد.
۲۹ مهر ۱۴۰۰
۲۸ مهر ۱۴۰۰
هفت خان 87، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲۷ مهر ۱۴۰۰
بیمهری با فرهنگ خویشتن - ایوب گبانجی
زیست بوم ایران - آمار آتشسوزی جنگلهای ایران
شمار آتشسوزی در جنگلهای ایران، از اندازه گذشته است و دیگر نمیتوان خوشباورانه آن را در شمار «بلایای طبیعی» برشمرد و از زیر بار مسوولیت پدید آمدن آن شانه خالی کرد. آمارهایی که منتشر شده، خود گویای ژرفای چنین فاجعهای است. چهارده هزار مورد آتشسوزی در جنگلهای کشور تنها در یک دههی گذشته یک فاجعهای ملی است.
۲۶ مهر ۱۴۰۰
ابر سیاه خودکامگی بر آسمان توس!
جایگاه بیمانند شاهنامه در تاریخ و فرهنگ ایران و نیز در جهان بر همگان آشکار است. افزونبر جنبههای زیباییشناختی و ادبی در درازای تاریخ پرنشیبوفراز هزار سال گذشته به خوبی میتوان دید ایرانیان رابطهای عاطفی و روانی با شاهنامه و آفرینندهی آن دارند. خردمند و حکیم فرزانهای که شور و شوق به میهن را با خرد ناب در آمیخت و بدان روی هویت و شناسنامهی فرهنگی ایرانیان را پاس داشت و نگاه داشت!
۲۵ مهر ۱۴۰۰
ایرانیان نخستین ملت تاریخی، و شاهنشاهی ایران نخستین فرمانروایی تاریخ جهان است!
2696 سال پیش، در مهرماه سال 116 پیش از آغاز شاهنشاهی ایران (675 پیش از میلاد)، با ورود هخامنش از بزرگان پارس به شهر آنشان، آغازی برای دودمان هخامنشیان، و پایهگذاری شهریاری ایران شد.
۲۴ مهر ۱۴۰۰
هفت خان 86، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲۳ مهر ۱۴۰۰
آغاز ساخت راه آهن سراسری
94 سال پیش در چنین روزی، 23 مهرماه سال 2486 شاهنشاهی، ساختن راه آهن سراسری ایران آغاز شد. این راهآهن که در دوران رضاشاه بزرگ ساخته شد، تهران را از راه بندر شاه به دریای مازندران، و از راه بندر شاهپور به خلیج پارس پیوند میدهد. در دوران محمدرضاشاه پهلوی این راهآهن گسترش پیدا کرد و تهران را به سمنان، مشهد، قزوین، زنجان، تبریز، اصفهان، یزد، و کرمان پیوند داد.
۲۲ مهر ۱۴۰۰
۲۱ مهر ۱۴۰۰
۱۹ مهر ۱۴۰۰
افغانستان؛ گنجینهای از داشتههای تاریخی ایرانشهر
گسترهی تاریخی و فرهنگی ایران گستردهتر از مرزهای سیاسی امروزی است و گاه بخشی از فرهنگ ایران مانند نوروز بخشهایی از جهان امروز را دربر گرفته است. این پراکندگی و گستردگی نشان از نفوذ فرهنگی تمدن ایرانی در دیگر بخشهای جهان دارد. ایران با تاریخ و فرهنگی درازدامن، روزگاری گستردهترین سرزمین جهان بود و از اینرو یکی از تمدنهای دیرین و بالندهی جهان شناخته میشود.
۱۷ مهر ۱۴۰۰
باباجان غفورف: «فراموش کردن فارسی، شدنی نیست»
سیروس علینژاد: این گفتوگو نزدیک پنجاه سال پیش انجام شده است، زمانی که باباجان غفورف سیاستمدار و دانشور تاجیک (۱۹۷۷-۱۹۰۹) برای نخستین و واپسین بار به ایران آمد. آن زمان او ۶۴ ساله بود و دو سه سال پس از آن شنیدم که گویا در خود تاجیکستان درگذشت.
پل آققلا؛ شکوه هنر آجرکاری ایران در گلستان
سازندگان پل هنر خود را به کار گرفتهاند تا بنایی برآورند که نمودار توان و قدرت آفرینشگری و زیبایینگری آدمی باشد. «پل آق قلا»، سازهای که آرایههای دیرینهی آن ممتاز و چشمنواز است.
۱۶ مهر ۱۴۰۰
پل سردار؛ آرایههای کاشی و آجرنماهای تاریخی در زنجان
دیرینگی ساخت پل در ایران به دوران بسیار دور تاریخی و روزگار باستانی میرسد. استوارترین و مهمترین پلهای ایران همانهایی هستند که در روزگار ساسانیان ساخته شدهاند. هرچند گذر زمان و رویدادهای سهمناک تاریخی، به آن سازههای ساسانی آسیبهای بسیاری زده است.
۱۵ مهر ۱۴۰۰
شاهکُش: نگاهی به نقش نورالدین کیانوری در سوءقصد بهمن 1327 در پرتو سندی نویافته - بهمن زبردست
سوءقصد به شاهان در تاریخ معاصر ایران امری معمول بوده، چنانکه بهتقریب از آغاز شاهی دودمان قاجار تا پایان شاهی دودمان پهلوی، شاهان یکدرمیان مورد یک و گاه دو سوءقصد قرار گرفتهاند. از این بابت در میان شاهان میتوان واپسین شاه پهلوی را رکورددار دانست. تا جایی که میدانیم دو بار بیگانگان برای سوءقصد به او برنامهریزی کردند[1] و دو بار هم توسط ایرانیان مورد سوءقصد قرار گرفت و هر بار هم بهنحو معجزهآسایی جان بهدر برد تا در پایان در غربت و تنهایی و از سرطان جان بسپارد.
پل میانراهان؛ سازهای از سنگهای تراشخوردهی تاریخی در کرمانشاه
پایداری پل بستگی به نگاهبانی و باززندهسازیهای پیوسته دارد. از اینرو، پلها همواره در حال نو شدن و چهره دگرگون کردن هستند. گویی با هر دوره و زمانهای، شکلی دیگر و ساز و کاری همسو با روزگار خود میگیرند. اگرچه ساختار پلهای تاریخی ریشه در گذشتههای دور دارد، اما با باززندهسازیها جانی نو و چهرهای کنونی میگیرند. این ویژگی سبب میشود که پل سازهای زنده و نوشونده دانسته شود. همانند «پل میانراهان» که با همهی زخمهای زمانه و فروریختنهای ناگزیر، هنوز خود را بر روی بدنهای که زندگی دوبارهای از مرمتها یافته، نگاه داشته است.
۱۴ مهر ۱۴۰۰
سیوسه پل اصفهان؛ یادآور شکوه جشنها و آیینها
در روزگارانی که مردمان سدههای دور به مناسبتی و بهانهای جشن برپا میکردند، پلها را دلخواهترین جا برای سپری کردن روزی روشن و شادیآور میدانستند. حافظهی پلهای تاریخی سرزمین ما سرشار از چنان یادهای دوری است. گویی پل، بیش از هر سازهی دیگری، بانگ شادی و سُرور جشنها را به آسمان میرساند! یک نمونه از آن پلهای جشن و شادی، «سیوسه پل» اصفهان است؛ سازهای که در زیبایی و دلانگیری همتایی ندارد.
۱۳ مهر ۱۴۰۰
پل شهرستان؛ کهنترین سازهی آبی زایندهرود
سه کیلومتر دورتر از پل تاریخی و زیبای خواجو، سازهی دیگری دیده میشود که بسیار دیرینهتر از پل خواجو و یکی از کهنترین پلهای تاریخی ایران است. آن سازه را پل شهرستان مینامند؛ درست در بخشی که جی نامیده میشود و اکنون خیابانی به نام مشتاق به آنجا راه میبَرد. از اینروست که پل شهرستان را به نام پل جی نیز میشناسند.
پل خواجو؛ سازهای با بالهای گشودهی عقاب در اصفهان
اگر پل تاریخی خواجو را از بالا نگاه کنیم، سازهای به شکل عقاب بالگشودهای است که پیکر سنگین خود را بر روی زایندهرود افکنده است. شکلی که بدینگونه به پل خواجو داده شده نمیتواند از سر اتفاق باشد و چهبسا بتوان معنایی نمادین برای آن یافت. سر و پیکر عقاب، همان اتاقک شاهنشین پل است و پَرهای پرنده کنگرههایی است که در سرتاسر پل دیده میشوند.
۱۰ مهر ۱۴۰۰
شهریگری (تمدن) ایرانشهر در جهان - گنجینهی آمودریا؛ رازی در دل تپهی باستانی تاجیکستان
پیداست که گسترهی تاریخی و فرهنگی ایران گستردهتر از مرزهای سیاسی امروزی است و گاه بخشی از فرهنگ ایران مانند نوروز بخشهایی از جهان امروز را دربر گرفته است. این پراکندگی و گستردگی نشان از نفوذ فرهنگی تمدن ایرانی در دیگر بخشهای جهان دارد.
پل کلخوران؛ گذرگاهی دیرینه از خشت و سنگ در اردبیل
پیش از آنکه شهر تاریخی اردبیل شکل بگیرد و پارهای از نشانههای تمدن کهن ایران را در دل خود جای دهد، روستایی بنا شده بود که کلخوران نام دارد و اکنون پیوسته به شهر اردبیل است و به نام محلهی کلخوران شناخته میشود. کلخوران چندین سازهی تاریخی دارد و از اینرو توانایی های گردشگری آن چشمگیر است. یکی از آن سازههای دیرینه، پل کلخوران است.
۹ مهر ۱۴۰۰
قاب ها و نقاب های اندیشه در تاریخ ایران (بخش دوم) - دکتر علی میرفطروس
* تحقیقات موجود از جدائی قاطعی كه میان افكار اولیۀ شاعران و متفكران و عقاید دورۀ كمال شان موجود است غافل اند.
* توجه کنیم که «حافظِ قرآن خوان» چقدر از خرابات پیرِ مغان، باربد، نکیسا، سیاوش، کیخسرو، جمشید، فریدون، جامِ جم، مانی، مهر، خسرو، شیرین، آتشکده و زرتشت یاد کرده و چه مقدار مثلاً از شخصیّت های اسلامی، تقریباً هیچ!.
طرح از:کافه لیبرال