۹ آذر ۱۴۰۰

پیدا شدن گل‌نبشته‌ی میخی در رامهرمز

گل‌نبشته‌ای به خط میخی در یک زمین کشاورزی در شهرستان رامهرمز خوزستان یافته شد. پس از بررسی‌های نخست و تایید اصالت، دیرینگی گل‌نبشته به دوره‌ی ایلامی گمانه زده شده است.

بازگشت جزایر سه‌گانه به ایران

50 سال پیش در چنین روزی، 09 آذر 2530 شاهنشاهی، نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران جزایر ایرانی بوموسا (ابوموسی)، تُنب بزرگ، و تُنب کوچک را به فرمانروایی ایران بازگرداند، و پرچم  شیر و خورشید نشان ایران بر فراز بلند‌ترین کوه بوموسا برافراشته شد.

۷ آذر ۱۴۰۰

نوآوری در جنگ‌افزار از سوی سپهبد بهرام چوبین

1433 سال پیش در چنین روزی، 07 آذر 1147 شاهنشاهی (588 میلادی)، ارتش ایران با فرماندهی سپهبد بهرام چوبین، نابغه رزم، در نبرد بلخ از جنگ‌افزاری با سوخت نفت خام بهره گرفت.

۴ آذر ۱۴۰۰

ساختن شهر بیشاپور

1755 سال پیش در چنین روزی، 04 آذر 825 شاهنشاهی، به خواست شاهپور یکم پادشاه ساسانی، ساخت شهر بیشاپور در سرزمین کازرون به پایان رسید.

۳ آذر ۱۴۰۰

۲ آذر ۱۴۰۰

زبان آذربایجان (بخش دوم): بنخان‌شناسی زبان آذری

پارسی‌انجمن: در بخش پیشین این جستار استاد زنده‌یاد منوچهر مرتضوی تبریزی به زبان کهن آذربایجان، آذری، که گویشی از پارسی بوده و از زمان صفویه بدین سو جایش را ترکی گرفته است، پرداخت. در بخش دوم به بنخان‌شناسی یا منبع‌شناسی زبان آذربایجان، تا زمان نوشته شدنِ این جستار، سالِ ۱۳۵۳، پرداخته شده است.

استاد زنده‌یاد منوچهر مرتضوی تبریزی

پیدا‌شدن نشان هایی از زندگی انسان نخستین در جزیره‌ هرمز

پروژه‌ی بررسی و مستندنگاری محوطه‌ی پارینه‌سنگی برای چند‌ درخت در جزیره هرمز، به شناسایی درخور نگرشی (قابل توجه ای) از دست‌ساخته‌های سنگی انجامید که با توجه به یافته‌های باستان‌شناسان می‌توان آن‌ را به دوره پارینه‌سنگی میانی نسبت داد.

دست‌یابی به یافته‌هایی تازه از معماری اشکانی و ساسانی در مرزهای ایران

سومین فصل از کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه‌ی «ویرانشهر» خراسان‌شمالی که به گمان بیشتر تاریخ‌نگاران و باستان‌شناسان، خاستگاه پادشاهان اشکانی بوده است، ازسوی هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و فرانسه، به یافته‌های تازه و مهمی از معماری اشکانی و ساسانی در مرزهای ایران انجامید.

۱ آذر ۱۴۰۰

فروغی در ظلمات (بخش سوم) - دکتر علی میرفطروس

* روابط نزدیکِ حسین گل گلاب و کلنل علینقی وزیری با فروغی این گمان را تقویت می کند که فروغی از تدوین و تنظیمِ سرودِ «ای ایران» باخبر بود.

* جایگاه محمدعلی فروغی درتاریخ و فرهنگ ایران چنان والا است که درآینده، دانشگاه ها و دانشکده ها به نام فروغی نامگذاری خواهند شد.

* فروغی، فرهنگمَرد و سیاستمدار بزرگی بود که پیروزی اش پس از مرگ بوده است.

روی کار آمدن سامانیان و گسترش فرهنگ ایرانی

1147 سال پیش در چنین روزی، 01 آذر 1433 شاهنشاهی (874 زایشی)، آغاز فرمانروایی سامانيان بوده است. دوره‌ی سامانیان را می‌توان دوره‌ی پیشرفت فرهنگ ایرانی، و زبان و ادبیات دری دانست. سامانیان نزدیک به دو سده بر بخش‌های بزرگی از فرارود (ماورالنهر) ایران فرمانروایی کردند.

سنگ نگاره نیشابور

یافته های تازه تر از مردان نمکی - ایران تنها دارنده مومیایی‌های نمکی در جهان است

با آغاز فصل پنجم کاوش در معدن نمک چهرآباد از سوی باستان‌شناسان ایرانی و آلمانی هربار زاویه‌ی تازه تری از یافته‌ی باستان‌شناسی پیدا می‌شود و آگاهی‌های تازه‌ای به‌دست می‌آید. در تازه‌ترین خبر گفته شده که مردان نمکی چهرآباد بومی آن منطقه نبوده‌اند و همچنین ایران تنها مومیایی‌های نمکی برجای‌مانده در جهان را دارد.

۳۰ آبان ۱۴۰۰

فروغی در ظلمات (بخش دوم) - دکتر علی میرفطروس

* کمال آتاتورک: «من تاکنون مردی به جامعیّت و وطن‌پرستیِ فروغی ندیده ام. کاش مملکت من هم یک فروغی داشت».

فروغی پیوندگاهِ فرهنگ و ادبیّاتِ فاخرِ ایران و فرهنگ پویای غرب بود و این دو را چنان در خود هضم وُ جذب کرده بود که فاقد برتری جوئی های قومی یا احساس حقارت در مقابل غرب بود.

در آن «زمستانِ بی برگی»، فروغی اعتقاد داشت که فردوسی با سرودنِ شاهنامه نه تنها «ملّیّت ایرانی را إحیا کرده» بلکه «قباله و سندِ نجابتِ ملّت ایران را تنظیم فرموده است».

آگاهی‌های تازه‌‌ از چگونگی مدفون‌شدن مردان نمکی چهرآباد

باستان‌شناسان ایرانی و آلمانی برای آگاهی بیشتر از معدن‌کاری دوره هخامنشی و ساسانی بخش‌هایی از معدن نمک چهرآباد نامور به «دوزلاخ» را کاوش کردند و به یافته‌های تازه‌ای درباره‌ی چگونگی مدفون شدن مردان نمکی رسیدند.

۲۹ آبان ۱۴۰۰

هفت خان 96، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان

سخنانی بر آمده از شاهنامه و همانندی آن با رویدادهای امروز
سخنانی که باید برای رهایی ایران شنیده شوند!

فروغی در ظلمات (بخش نخست) - دکتر علی میرفطروس

* فروغی برجسته ترین شخصیّت فرهنگی – سیاسیِ ایران بعد از جنبش مشروطیّت و نمایندۀ ممتازِ معماری فرهنگی و مهندسی اجتماعی درتاریخ اندیشه و سیاستِ ایرانِ معاصر بود.

* فروغی با دو بالِ عقلانیّت و اعتدال(واقع گرائی) کوشید تا جامعۀ پُر آشوب ایران را به سامان وُ ثبات  برساند. آن عقلانیّت و اعتدال سیاسی  وجه دیگری نیز داشت و آن، پرهیز فروغی از«عوام گرائی» (پوپولیسم) بود.

* به جرأت می توان گفت که هیچ دولتمردی در تاریخ معاصر ایران آنهمه به شاهنامۀ فردوسی عنایت نکرده مگر محمدعلی فروغی.

اسنادی از هادی خرسندی و دیگر خائنین به شاه و میهن - گذری در تاریخ با خسرو فروهر

تخت‌جمشید، شکوه و بزرگی فرهنگ ایرانی

تخت‌جمشید را شاید بتوان شکوهمندترین یادمان نیاکانی ایرانیان نامید. یادگاری که یادآور تاریخ باشکوه و فرهنگ دیرپا و آشتی‌جوی ایرانیان و شهریاران آن دانست. ستون‌های استوار این کهن یادگار نشان از استواری ستون‌های فرهنگ ایران‌زمین دارد و شاهکار هنر و معماری این سرزمین اهورایی‌ست.

۲۷ آبان ۱۴۰۰

حقایق اتفاقات دادگاه لندن از زبان یک شاهد عینی - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

زبان آذربایجان (بخش یکم)

دکتر منوچهر مرتضوی تبریزی: سرزمین آذربایجان از روزگار دیرین دستخوش پیشامدهای کمرشکن و آماج تیر حوادث بوده ولی هیچ یک از این پیشامدها و حوادث به اندازه تغییر زبان ایرانی این سرزمین و غلبه زبان بیگانه بر زبان آذری تأثرانگیز و پراهمیت نبوده است.

آغاز شهریاری بهرام گور بر ایرانشهر

1601 سال پیش در چنین روزی، 27 آبان 979 شاهنشاهی (420 میلادی)، بهرام پسر کوچکتر یزدگرد یکم پادشاه ساسانی، در پی کشته شدن پدر، به شهریاری ایرانشهر رسید.

بندرکنگ، بندری زیبا در استان هرمزگان

بندرکنگ پهنه‌ای از دیدنی‌ها، ساحلی از موج‌های آرام، و شهری آکنده از مردمانی خون‌گرم و مهربان است. جایی است که گوهرهای دریا به دست می‌آید. سختی‌ها در برابر زیبایی‌های شهر و دل‌های نرم‌خو و مهرآگین مردمان آن دیار رنگ می‌بازد و روزها در جریانی پیوسته و موج‌وار ادامه می‌یابد.

۲۶ آبان ۱۴۰۰

هفت خان 95، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان

سخنانی بر آمده از شاهنامه و همانندی آن با رویدادهای امروز
سخنانی که باید برای رهایی ایران شنیده شوند!

چغازنبیل، نخستین یادمان ایرانی در فهرست جهانی

تاکنون ۲۶ یادمان تاریخی-فرهنگی و اثر طبیعی از ایران در سیاهه‌ی میراث جهانی یونسکو جای گرفته‌اند. این فهرست ۲۴ اثر فرهنگی و ۲ میراث طبیعی را دربَر می‌گیرد.

پیدا شدن دژ نظامی ۲۷۰۰ ساله در گستره‌ی تاریخی ریوی

کشف برجای مانده‌ی (:بقایای) یک دژ نظامی از ۲۷۰۰ سال پیش همزمان با امپراتوری مادها، گورستان عصرآهن و یک قطعه سفال‌نوشته به خط پهلوی ساسانی، از مهمترین دستاوردهای کاوش باستان‌شناسی مشترک ایران ـ آلمان در محوطه‌ی تاریخی «ریوی» در استان خراسان شمالی است.

۲۵ آبان ۱۴۰۰

هشدار! - کشورهای عربی هر موجود زنده‌ای در خلیج‌ پارس را به عربی نام‌گذاری می‌کنند

کشورهای عربی مانند قطر درصدد خرید کشتی‌های بزرگ مطالعاتی و تحقیقاتی برآمده‌اند و باستان‌شناسی زیر آب را گسترش داده‌اند. حتا عربستان یک کشتی هزار تنی تحقیقاتی خریداری کرده و سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در حوزه باستان‌شناسی زیر آب انجام داده است. شاید تاکنون پرده از کشفیات مهم خود بر نداشته باشند اما بی‌گمان به زودی شاهد انتشار اخبار مهمی در این‌باره از سوی کشورهای عربی خواهیم بود.

آغاز نبرد قادسیه و سرنوشتی شوم برای ایران

1385 سال پیش در چنین روزی، 25 آبان 1195 شاهنشاهی (636 زایشی)، نبرد قادسیه میان تازیان وحشی و نظامیان ایران آغاز شد و با گذشت چهار روز نبرد سنگین به شكست نظامیان ایران انجامید. این نبرد شوم سرنوشت ایران را به گونه ای دگرگون کرد که همچنان پس از 14 سده ملت ایران تاوان آن را میپردازد.

۲۲ آبان ۱۴۰۰

۱۹ آبان ۱۴۰۰

هفت خان 93، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان

سخنانی بر آمده از شاهنامه و همانندی آن با رویدادهای امروز
سخنانی که باید برای رهایی ایران شنیده شوند!

پیدا شدن محوطه‌ی بزرگ پارینه‌سنگی کهن در سنگ معدن کرمانشاه

پروژه‌ی بررسی منطقه‌ی سنگ معدنِ شهرستان کرمانشاه به یافته شدن یکی از بزرگ‌ترین مکان‌های باستانی مربوط به دوره‌ی نادر پارینه‌سنگی کهن (Lower Paleolithic) انجامید.

پیدا شدن بزرگ‌ترین محوطه پیش از تاریخی در اردل

در پیِ بررسی‌های باستان‌شناسی در چهارمحال و بختیاری، محوطه‌ی باستانی ارزشمندی با گستردگی (:وسعت) ۱۰ هکتار پیرامون شهر کاج شهرستان اردل شناسایی شد.

گشايش آب‌راه میان دريای سرخ و رود نيل به فرمان داريوش بزرگ

2539 سال پیش در چنین روزی، 19 آبان سال 41 شاهنشاهی (518 پیش از میلاد)، كار ساختن آب‌راه (کانال) میان دریای سرخ و رود نیل برای گذر كشتی‌های ایران از خلیج فارس به مدیترانه به پایان رسید. این آب‌راهه اکنون به کانال سوئز نامور است.

۱۷ آبان ۱۴۰۰

روزی که ایران باردیگر ابرقدرت جهان شد

1761 سال پیش در چنین روزی، 17 آبان سال 819 شاهنشاهی (260 ميلادی)، ایران با پیروزی بر رومیان، باردیگر ابرقدرت جهان شد که روزی درخشان در تاریخ ایران به‌شمار می‌رود.

۱۵ آبان ۱۴۰۰

۱۴ آبان ۱۴۰۰

کتاب «تواریخ»، ترجمۀ محمود فاضلی بیرجندی منتشر شد

کتاب«تواریخ»، اثر آگاثیاس، نویسنده و سراینده نامدار رومی سدۀ ششم میلادی با ترجمۀ خوب دکتر محمود فاضلی بیرجندی اخیراً منتشر شده است.

آرش کمانگير، به گزارش مازيار قويدل

اسطوره ها و داستان های پهلوانی، برخاسته از تاريخ وُ فرهنگ مردمان جهانند. اسطوره هايی که در چهارچوب داستان های شيرين و دلپسند يا رويدادهای تراژيک و اندوهبار، ملّت ها را - به ويژه در هنگامه ی  گرفتاری ها - به فردايی روشن  اميدوار می سازند.

همه عالم تن است و ایران دل - علیرضا عسگری

 پایداری و مانایی «ایران» در تاریخ جهان

۱۳ آبان ۱۴۰۰

تجاوز انگلیس به ایران و جدایی هرات از مام میهن

165 سال پیش در چنین روزی، 13 آبان سال 2415 شاهنشاهی (1856 زایشی)، دولت وقت لندن به دنبال اعلان جنگ به ایران  نیروی نظامی و کشتی توپدار از هند به ایران فرستاد و سرنوشت جدایی هرات از ایران را رقم زد.

۱۲ آبان ۱۴۰۰

۱۰ آبان ۱۴۰۰

قهرمانان ساسانی و جنبش قادسیه (بخش یکم) – خسرو فروهر

زبان فارسی در عراق: از صفویه تا صدام

حمدی ملک: من در بغداد به دنیا آمدم. در خانواده‌ای که متهم به داشتن اصولی ایرانی می‌شد و در دوره‌ای که دلارهای نفتی عراق به کمک جنون قدرتِ صدام حسین آمده بود تا او را دچار توهم کند.

تاریخ ایران و جهان - بازپس‌گیری شهر آمِد

1443 سال پیش در چنین روزی، 10 آبان 1137 شاهنشاهی (578 زایشی)، دو سپهبد ایرانی با شکست دادن سپاهیان روم شرقی «آمِد Aamed» (دیاربکر) را پس گرفتند.