۴ آذر ۱۴۰۰

ساختن شهر بیشاپور

1755 سال پیش در چنین روزی، 04 آذر 825 شاهنشاهی، به خواست شاهپور یکم پادشاه ساسانی، ساخت شهر بیشاپور در سرزمین کازرون به پایان رسید.

بیشاپور یکی از شهرهای بزرگ و مهم باستانی ایران در شهرستان کازرون در 20 کیلومتری شهر کازرون و در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده‌ است. این شهر که امروزه ویرانه‌های آن برجای مانده‌ است، در سال 2577 شاهنشاهی به ثبت نهایی در میراث جهانی یونسکو رسیده است.

بیشاپور یکی از کهن‌ترین شهرهایی است که پیشینه ساخت آن در سنگ نوشته‌ای موجود است. بیشاپور از شهرهای دارای طراحی و مهندسی ویژه روزگار خود بوده‌ است.

در کتاب‌های تاریخی، نام این شهر با عنوان‌های بیشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و «به اندیوشاپور» ضبط شده‌ است. 

شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره شاپورخوره بوده‌ است. بیشاپور تا سده‌ی نوزدهم شاهنشاهی (حدود 700 سال پیش) آباد و مسکونی بوده‌ و پس از آن ویران شده‌ است.

بیشاپور گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا است. سبک معماری یادمان شیوه پارتی است.

بنیادگذاری این شهر که به فرمان شاهپور یکم، شاه ساسانی وقت ساخته شد نزدیک به شش سال به درازا انجامید. در ساختن این شهر هم از اسیران رومی بهره گرفته شد.

ارتش ایران به فرماندهی شاهپور یکم در سال 260 در ناحیه «ادسا (امروز: ارفا = اورفا)» در شرق فرات (جنوب ترکیه امروز) ارتش روم را شکستی سخت داد و والرین امپراتور این کشور با 71 هزار نظامی رومی را اسیر کرد که از این اسیران برای ساختن سد شوشنر (بند قیصر)، ساختن شهر گُندی‌شاپور در خوزستان و بیشاپور در فارس به‌کار گرفته شد.

در ساختن شهر بیشاپور از مهرازیان (:معماران) یونانی و رومی هم بهره گرفته شده بود. شکل ساختمان‌ها و خیابان‌بندی شهر بیشاپور از ایرانی ـ اروپایی بودن این شهر می‌گوید.

بیشاپور در مسیر راه استخر (شیراز) به شوش و تیسفون ساخته شده بود. پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، شاهپور دستور داد در ناحیه‌ای خوش آب‌وهوا بر سر راه تخت‌جمشید به تیسفون شهری بنا کنند. این جاده در زمان هخامنشیان، شهرهای تخت جمشید و استخر را به شوش وصل می‌کرد. شاهپور نام خود را بر این شهر نهاد.

شاهکار سنگ‌تراشی‌های روزگار ساسانی در تنگ چوگان در مجاورت شهر بیشاپور و بر کرانه‌ رودخانه شاهپور باقی‌مانده است. شش نقش برجسته در دو طرف تنگ چوگان تراشیده شده است، نقش‌ها بیانگر پیروزی‌ها و تاج‌گذاری پادشاهان ساسانی است.

با توجه به سپندینگی و ارزشمندی آب در آیین زرتشت و در بین آریائی‌ها، معبدهایی برای نیایش و ستایش آب ساخته شد که معبد آناهیتا (الهه آب) در شهر بیشاپور یکی از مهمترین آنها به شمار می‌آید.

غار شاهپور در انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون مهمترین پایتخت ساسانیان در بلندی نزدیک به 800 متری از سطح زمین قرار دارد و دهانه‌ی آن نزدیک به 30 متر است. در دهانه‌ی این غار مجسمه‌ی شاهپور یکم (دومین پادشاه ساسانی) جا گرفته‌است و از این‌رو این غار به نام شاهپور شناخته شده‌است.

شاهپور یکم، شهریار ساسانی، کار بنیادگذاری شهرهای بزرگ را با ساختن شهر قَزوین (کَسپین ـ کاسپین) آغاز کرد. وی در آبان سال 804 شاهنشاهی فرمان به ساختن قزوین را داد و این شهر در مدت سه سال ساخته شد و در سال 807 به پایان رساند.

شاهپور یکم با ارج به طایفه کَسپین ـ کاسپین که در این سرزمین و گیلان زندگی می‌کردند نام خود را بر این شهر نگذارد و به نام همان طایفه نام‌گذاری کرد. اروپاییان دریای مازندران (خزر) را به نام همین طایفه، کاسپین می‌گویند و می‌نویسند که بین‌المللی شده است.

شاهپور یکم خواهان پایه‌گذاری شهرهای تازه در مسیر راه‌های مهم و یا سرزمین‌های آماده‌ی صنعت و کشاورزی بود، شهر نیشابور خراسان را هم در دامنه‌ی کوه بینالود ساخت.




امرداد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر