1147 سال پیش در چنین روزی، 01 آذر 1433 شاهنشاهی (874 زایشی)، آغاز فرمانروایی سامانيان بوده است. دوره‌ی سامانیان را می‌توان دوره‌ی پیشرفت فرهنگ ایرانی، و زبان و ادبیات دری دانست. سامانیان نزدیک به دو سده بر بخش‌های بزرگی از فرارود (ماورالنهر) ایران فرمانروایی کردند.
سامانیان منسوب به سامان خداة، دهقانی زرتشتی از نواحی بلخ، و به گفته‌ای سمرقند و مالک قریه سامان در آن نواحی بودند.
فرمانروایی سامانی بخشی از میان‌دوره ایرانی بود که فرهنگ ایرانی و زبان پارسی جانی دوباره بخشید. در این دوران، هویت ایرانی بازسازی شد. در دوره ایران سامانی، زبان پارسی از پیشرفت و شکوفایی زیادی برخوردار شد.
با آن که سامانیان در امور دیوانی زبان عربی را به کار می‌بردند و آن را نشان یکپارچگی خلافت می‌شمردند، امکان آن را فراهم آوردند تا شاعرانی ایرانی همچون رودکی و دقیقی از نخستین کسانی باشند که با گونه‌ای از زبان ملی خود که از تکمیل و تلفیق گویش‌های محلی گوناگون فراهم آمده بود، نوشتار بنویسند.
سامانیان به دانش و هنر علاقه زیادی نشان دادند که این مساله به برآمدن اندیشمندانی مانند رودکی، فردوسی و ابن سینا انجامید.
گفته می‌شود که یکی از بزرگان سامانی، نگارگران چینی را گماشت تا نوشتار منظوم کلیله و دمنه را مصور کند. ولی با ارزش‌ترین آثار نگاره‌ای یافت شده در این روزگار، در پیوند با دیوارنگاره‌های پیرامون نیشابور و سفالینه‌های منقوش این شهر است.
پايتخت سامانيان شهر بخارای خراسان بزرگتر، و رودكی از شعرای بزرگ اين دوران بود. در همین دوران، بخارا به شکل رقیبی برای بغداد درآمد و از نظر شکوه تنه‌به‌تنه پایتخت عباسیان می‌زد.
فرمانروایی سامانیان پس از نابودی طاهریان روی کار آمد. این دودمان کهن ایرانی در زمان حکومت خود بر سرزمین‌های خراسان، هیرکان، مکران، سیستان، خوارزم و کرمان فرمانروایی کردند و باعث رشد و شکوفایی زبان فارسی دری شدند.
سامانیان از نوادگان بهرام چوبین ساسانی بودند که آیین زرتشتی داشتند و از مردمان بلخ بودند. بنیانگذار این سلسله نصر یکم و گروهی از فرمانروایان برجسته او بود.
امیران سامانی خود را وارثان شاهنشاهان ساسانی می‌دانستند. با این حال سن مارتن آنها را از اعقاب اشکانیان دانسته؛ از آنجایی که آنها مدعی بودند که نسلشان به بهرام چوبین می‌رسد، ارتباط آنان با خاندان مهران، یکی از هفت خاندان پهلوی (پارتی) در دوران ساسانی، شدنی‌تر است.
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر