کتاب«تواریخ»، اثر آگاثیاس، نویسنده و سراینده نامدار رومی سدۀ ششم میلادی با ترجمۀ خوب دکتر محمود فاضلی بیرجندی اخیراً منتشر شده است.
تواریخ کتابی است در تاریخ تحولات روم و ایرانِ همروزگار نویسنده. ولی ارزنده ترین بخش تواریخ، گزارش های روزگار ساسانیان است: از بر تخت نشستن اردشیر یکم تا به شاهنشاهی خسرو انوشه روان که همروزگار زندگانی آگاثیاس بوده است.
آگاثیاس می نویسد که از سرگیوس، که با فرستادگان سیاسی رومی به پارس رفته، خواسته تا از کارگزاران دولت پارس گواهان و دبیره ها و بایگانی ها را درخواهد. خواهش سرگیوس در دستگاه شاهنشاهی پارس برآورده شده و بدو پروانه داده اند تا به بایگانی شاهنشاهان ساسانی برود. سرگیوس، آن مرد بافرهنگ و رای، سندهای زیادی را به رومی برگردانده و با خود به کنستانتینوپول برده است.
نمونۀ گفتارهای معتبر آگاثیاس در بارۀ ساسانیان، گزارش بلندی است از دلبستگی خسرو، شاهنشاه پارس، به فلسفه و دوستی او با فیلسوفان. می نویسد که خسرو با نوشته ها و آرای افلاطون و ارسطو از راه گردانیده های پهلوی آثار آنان خوب آشنا بوده است.بنابراین،این گزارش اعتقاد برخی پژوهشگران مبنی بر« فقدان هرگونه فکر و فلسفه در ایران پیش از اسلام »را مورد انکار قرار می دهد.
آگاثیاس گزارش هایی از برخی آداب و رسوم زرتشتیان داده که گواهی است از آن چه رومیان روزگار ساسانیان از زرتشتیان و آیین آنان می دانسته اند.
گزارش آگاثیاس از جنگ خسرو، شاهنشاه پارس با ژوستینین، امپراتور روم شرقی از ناب ترین گزارش های کتاب است. در آن جنگ سپهسالار ایرانیان “مهرمهرویه” بود. آگاثیاس از سردار پارسی با تعابیری پهلوانی یاد کرده که نشان ارج آن فرمانده دلاور ایرانی در چشم اوست.
دریغ بر ما که مردی بدان بزرگی را نشناسیم و گزارشی از زندگانی او در دست نداشته باشیم.
نولدکه، گزارش های آگاثیاس از بایگانی شاهنشاهی پارس را، استوار ترین و محکم ترین آگاهی ها از دوران ساسانی می داند. بنابراین،ترجمه و انتشار این کتاب اساسی را باید به دکتر فاضلی بیرجندی تبریک گفت.
این کتاب در 230 صفحه از سوی نشر لاهیتا به بهای 64000 تومان منشرشده است.
نشانی اینستاگرام ناشر:tehranketab_com
برگرفته از تارنمای دکتر علی میرفطروس
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر