قطعه سنگی با نگاره‌های پیش از تاریخ در چند روز گذشته در نزدیکی روستای دوان شهرستان کازرون در استان فارس یافته شده است.
در روزهای گذشته قطعه سنگی با نگاره‌های پیش از تاریخ در کازرون یافته شده است و بررسی‌های نخستین نشان‌گر آن است که دیرینگی نقش‌های کنده‌شده بر روی این تخته سنگ، به ۳۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
دست‌یابی به نگاره‌ی تازه‌ای از دوران پیش از تاریخ در منطقه کازرون افزون‌بر آنکه یک سند مهم دیگر به مجموع اسناد در پیوند با پژوهش‌های دیرینه‌شناسی افزوده است، اهمیت تمرکز بر این دست از پژوهش‌ها در محدوده‌ی دهکده گردشگری دوان را افزایش داده است و این امید وجود دارد که به زودی پایگاه پژوهشی متمرکز بر پژوهش‌های پیش از تاریخ در منطقه کازرون دایر شود تا بتوان اسناد پرشماری که تا به امروز در این زمینه به دست آمده‌اند را به صورت گسترده‌تر و ژرف‌‌تر مورد بررسی و پژوهش قرار داد.
یک کنشگر حوزه میراث فرهنگی در گفت‌وگو با مهر گفت: نگاره‌های دیده شده بر روی یک تخته سنگ با شکلی نزدیک به مکعب‌مستطیل هستند و این تخته سنگ در محدوده‌ای همجوار با روستای تاریخی دوان در پنج کیلومتری شمال باختری شهر کازرون یافته و از سوی گروهی از دوستداران محلی آثار تاریخی به موزه مردم‌شناسی دوان منتقل شده است.
محسن عباسپور با اشاره به نگاره‌های سطحی و ویژگی‌های ظاهری این اثر تاریخی افزود: همه‌ی نگاره‌های دیده شده بر سطح رویی (:فوقانی) این سنگ نقش بسته‌اند و این تخته سنگ یک و نیم متر درازا دارد و پهن‌‌ترین بخش آن، یک متر و بیست سانتیمتر است، بلندای سنگ در مرتفع‌ترین بخش آن هفتاد سانتیمتر است. از رد برجای ماندن بر سطوح جانبی سنگ روشن است که نیمه‌ی پایینی این سنگ تا مدت‌های بسیاری در خاک مدفون بوده است.
وی با توصیف نقش‌های نگاشته شده بر روی این تخته سنگ گفت: دو مجموعه نگاره بر روی این تخته سنگ قابل دیدن است و مجموعه نقش و نگارهایی که دربخش بالای سنگ قرار دارند، خوانا‌تر هستند و مجموعه‌ای که در بخش پایین قرار گرفته‌اند، به دلیل فرسایش ایجاد شده، خوانایی کمتری دارند.
وی ادامه داد: در بخش بالایی دو جانور دیده می‌شود که جهت قرار گرفتن هر دوی آن‌ها به سوی راست است و یکی از آن‌ها شاخ‌های بزرگی دارد که به‌گونه‌ی نیم هلال تا پشت حیوان ادامه یافته‌اند. باتوجه به نگاره‌های همانند در دیگر نقش‌ها، می‌توان گمانه زد این نگاره نقش یک بز کوهی باشد.
این کنشگر میراث فرهنگی بیان کرد: به گمان می‌رسد بر روی جانور دیگر نیز یک انسان سوار شده است که به فاصله اندکی از این دو جانور و کمی بالاتر، دو خط ممتد دیده می‌شود که از هر کدام از آن‌ها خط‌های کوچک و هم‌اندازه‌ای، به فاصله‌ی تااندازه‌ای منظم به سمت پایین امتداد یافته است. این خط‌ها تقریبا از عرض سنگ گذشته‌اند و اندکی مانده به هر دو طرف، متوقف شده‌اند. بالاتر از این خط‌ها، دو دایره با اندکی فاصله از هم دیده می‌شود که در هر کدام از آن‌ها دو خط قطری ترسیم شده به گونه‌ای که شکل یک «بعلاوه» در هر دایره ایجاد شده است.
عباسپور ادامه داد: در بخش پایینی نیز نگاره‌هایی دیده می‌شود که خوانایی کمتری دارند ولی در این بخش به گمان می‌رسد دو جانور چهارپا نقاشی شده‌اند و صورت هر دو جانور نیز به سمت راست تصویر است و بر روی یکی از آن‌ها انسانی سوار شده است. همچنین دو قوس نیم‌هلال همانند شاخ‌های جانور چهارپایی که در بخش بالایی نگاره مشاهده می‌شود، در این بخش نیز کشیده شده است. در امتداد این قوس‌ها، خطی کشیده شده که پس از نزدیک‌به۲۰ سانتیمتر درازا، با زاویه‌ای نزدیک به عمود، به سمت بالای نقش ادامه یافته و در نزدیک‌به ۲۰ سانتیمتر امتداد یافته و دوباره اندکی به سمت داخل برگشته است.
دیرینگی سنگ‌نگاره
این فعال میراث فرهنگی با مقایسه این سنگ‌نگاره با دیگر آثار تاریخی همانند گفت: باتوجه به عناصر به کار رفته در این سنگ‌نگاره و سنجش (:مقایسه) آن با دیگر سنگ‌نگاره‌های همانند کشف شده در کازرون و همچنین بررسی تطبیقی آن‌ها با برآیندهای (:نتایج) به دست آمده از پژوهش بر روی دیگر نگاره‌های کشف شده در فلات ایران، به نظر می‌رسد پیشینه‌ی سنگ‌نگاره پیش از تاریخ دوان، بیشینه (:حداکثر) به عصر مفرغ، یعنی میان سه هزار تا هزار و ۵۰۰ سال پیش از میلاد برگردد که بر این اساس می‌توان احتمال داد دیرینگی آن میان پنج هزار تا سه هزار و ۵۰۰ سال پیش خواهد بود و از جمله اصلی‌ترین دلایل این مورد، مشاهده انسانی سوار بر چهارپا است و باتوجه به اینکه به گمان می‌رسد این چهارپا اسب باشد و از آنجا که اسب‌ها نزدیک‌به سه هزار سال پیش از میلاد رام شده‌اند، بنابراین دیرینگی این نگاره نمی‌تواند بیش از پنج هزار سال باشد.
وی با اشاره به ویژگی درخور اهمیت در این سنگ‌نگاره گفت: از ویژگی‌های برجسته‌ی این نگاره که آن را نسبت به برخی دیگر از آثار همانند برجسته‌تر می‌کند وجود تصاویری تجریدی و انتزاعی در آن است به ویژه در قسمت بالایی نقش که شاهد دو خط ممتد هستیم که خطوط کوچکی از آن‌ها به سمت پایین ترسیم شده‌اند.
وی گفت: همچنین در قسمت بالایی این خطوط شاهد دو دایره هستیم که نمونه‌های همانند با این دایره‌ها هم در فلات ایران و هم در چند نقطه دیگر از دنیا دیده شده است. در فلات ایران نمونه همانند با این دایره در اسبقته یزد مشاهده شده و در خارج از فلات ایران نیز نمونه‌ای همانند با این دایره را در کنیا ثبت کرده‌اند.
این دوست‌دار میراث فرهنگی پافشاری کرد: تا زمانی که کارکرد دقیق همه‌ی عناصر به کار رفته در این نگاره روشن نشود، باتوجه به وضع کنونی تصویرهای ترسیم شده در آن و بهره گرفتن چشمگیر از تصویرهای تجریدی در کنار عناصری همچون بز کوهی و انسانی سوار بر اسب شاید بتوان سنگ‌نگاره‌ی پیش از تاریخ دوان را ترسیمی از یک آیین، یک رسم یا روایتی از یک شیوه رایج در زندگی مردمان عصر مفرغ در دشت کازرون دانست. در این صورت این نگاره از دید پژوهش‌های مردم‌شناسانه نیز اهمیتی دو چندان می‌یابد.
منطقه کازرون به دلایل پرشمار جغرافیایی و تاریخی، یکی از گستره‌های پراهمیت در زمینه‌ی پژوهش‌های باستان‌شناسی و پیش از تاریخ است و تا به امروز و برپایه‌ی نتایج به دست آمده از پژوهش‌های صورت گرفته بر روی آثار برجای مانده از سکونت انسان‌ها در این منطقه، می‌توان گفت دیرینگی حضور انسان در کازرون، به دوران نوسنگی نوین، یعنی نزدیک‌به ۳۰ تا ۴۰ هزار سال پیش برمی‌گردد.
در این‌باره پژوهش‌های پرشماری از سوی پژوهشگران صورت گرفته و برآیند این بررسی‌های علمی نیز منتشر شده‌اند.
خبرنگار امرداد: سپینود جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر