پارسی‌انجمن: «نخستین دستور» نوشته‌ی ابوالقاسم پرتو است که پارسی‌دوستان او را با نبیگِ سه پوشینه‌ای «واژه‌یاب» می‌شناسند.
پرتو درباره‌ی آن چه او را برانگیخت تا این دستور را به پارسیِ سره نویسد، نوشته است: «این واژه‌ها[یی که با آن دستور را نوشته‌اند،] چگونه کودکِ دبستانی که می‌خواهد زبانِ مادریِ خویش را بیاموزد به یاد بسپارد؟ یا چگونه یک نوجوانِ دبیرستانی از شنیدنِ آنها روی ترش نکند و به دستورِ زبانِ فارسی با کینه ننگرد؟
دستورنویسان هر یک که پس از دیگری آمده‌اند، توتی‌وش گفته‌ی دیگران را بازگفته و از روشهای پیشگامان پیروی کرده‌اند. این دستورنویسان چنان در تازی‌بازیِ خویش فرورفته‌اند که هرگز به یاد نیاورده‌اند که برایِ «زبانِ فارسی» دستور می‌نویسند. زبانِ فارسی برایِ آن که درست گفته، و درست نوشته شود، ابزارهای خودی می‌خواهد. با «مصدرِ مرخم» و «صیغه‌های مبالغه» و … نمی‌توان برایِ فارسی‌گوی دستورِ زبان نوشت.
این دستورنویسان در این شیوه چنان پای فشرده‌اند که در این سالها که به پژوهش در زبانِ گرامی و پاکِ فارسی پرداخته‌ام گاه از خود پرسیده‌ام: به راستی زبانِ فارسی نمی‌تواند دستوری جز آن داشته باشد که «پنج استاد» نوشته‌اند؟ ولی چون توانایی زبانِ فارسی را پیشاپیش دریافته بودم و می‌دانستم که یک زبانِ نیرومند می‌تواند که برایِ کاربردِ درستِ خویش به سویِ دستورهای بیگانه دست نیازد، کارِ نوشتنِ نخستین دستورِ زبانِ فارسی را آغازیدم. این دستور به زبانِ فارسی نوشته شده و از واژه‌های بیگانه پیراسته است، مگر آن گاه که از سراینده‌ای یا نویسنده‌ای گواه آورده‌ام.»
«نخستین دستور» نوشته‌ی پرتو را از «این جای» بارگیرید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر