1760 سال پیش در چنین روزی، 16 آبان 819 شاهنشاهی (260 میلادی)، روزی درخشان در تاریخ ایران به‌شمار می‌رود. ایران بار دیگر ابرقدرت جهان شد و والرین، امپراتور روم، در برابر شاهپور یکم به زانو درآمد.
شاهپور یکم، پادشاه ساسانی، در شهر تیسفون (مدائن، 36 کیلومتری جنوب بغداد امروز)، در آیینی در برابر والرین (پوبلیوس لیسینیوس والریانوس) امپراتور روم و ژنرال‌هایش که بر دست و پایشان زنجیر بود، ایران را تنها ابرقدرت جهان خواند.
والرین و ژنرال‌هایش درجنگ در بند ایران گرفتار آمده بودند و این روز نه تنها یکی از روزهای درخشان تاریخ میهن ما، بلکه همه مشرق زمین است.
برای اینکه ایرانیان این پیروزی خود را فراموش نکنند و جهانیان برای همیشه شکوه و بزرگی ایران را در یاد داشته باشند و مشرق زمینی‌ها خود را وامدار توان ارتش ایران بدانند، به خواست شاهپور یکم نگاره‌ی به زانو نشستن والرینِ متکبر در برابرش را در چند نقطه در ایران بر سنگ تصویر کردند که تا ابد به‌جا بماند و مانده است.
در پی این آیین، شاپور یکم هزاران اسیر رومی را به خوزستان فرستاد تا در ساخت سد شادروان و پل شوشتر بکار گمارده شوند.
شرح این پیروزی نظامی درخشان ایرانیان را «مارسلیوس» که خود نگرنده‌ی رخداد آن بوده برنگاشته است. به نوشته ادوارد گیبون، این شکست شیرازه‌ی امپراتوری روم را از هم گسیخت و آغاز پایان این امپراتوری و تجزیه‌ی آن قرارگرفت.
شاهپور یکم پیش از این نیز «گردیانوس سوم» امپراتور روم را که به ایران لشکر کشیده بود در جنگ سال 805 شاهنشاهی (246 میلادی) شکست داده بود. این شکست چنان بر افسران رومی گران آمده بود که در حال بازپس‌نشینی بر سر «گردیانوس سوم» ریختند و اورا کشتند و فیلیپ را بر جای او نشاندند که فیلیپ با پرداخت پانصد هزار سکه طلا به ایران، شاهپور را به ترک دشمنی فراخواند و نیروهای رومی را به اروپا بازگردانید.
گردیانوس برای جبران شکست نیروهای رومی از اردشیر بابکان (پدر شاهپور یکم) در جنگ سال 797 شاهنشاهی (238 میلادی) با شاهپور که بر جای پدر نشسته بود وارد جنگ شده بود.
سنای روم پافشاری به از میان برداشتن ملت‌خواهی ایرانی (:ناسیونالیسم) که بار دیگر با بپاخیزی اردشیر ساسانی نمایان شده بود، داشت که موفق نشد و این ملت‌خواهی ایرانی (:ناسیونالیسم) تا واپسین روزهای دوران ساسانیان پایدار ماند.
فیلیپ نیز پس از بازگشت به «رم» به شوند کوچک‌شماری امپراتوری و دادن باج به شاهپور ترور شد و سنای روم والرین را به امپراتوری برگزید و کارگزار جنگ با ایران و گرفتن تلافی شکست‌های گذشته کرد که در جنگ سال 819 شاهنشاهی (260 میلادی) خود او هم به بند ارتش ایران گرفتار درآمد و با ژنرال‌هایش به تیسفون برده شد.
تاریخ‌نگاران سده‌های پیشین همزبان نوشته‌اند که «ناسیونالیسم ایرانی» جنگ‌های دوران ساسانیان را برنده شد و هنر بزرگ شاهان ساسانی این بود که نگذارند «ناسیونالیسم ایرانی و نیروی خیره‌کننده‌ی آن» ضعیف شود.
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر