1146 سال پیش در چنین روزی، 30 آبان سال 1433 شاهنشاهی (874 میلادی)، سامانیان به فرمانروایی رسیدند. سامانیان به زبان و ادبیات پارسی، فرهنگ ایرانی، و گسترش دانش جانی دوباره بخشیدند و در این راه از هیچ کوششی باز نایستادند.
دوره‌ی سامانیان را می‌توان دوره‌ی پیشرفت فرهنگ ایرانی، زبان و ادبیات دری دانست، سامانیان نزدیک به دو سده بر بخش‌های بزرگی از ماورالنهر ایران فرمانروایی کرد. مرکز این دودمان در خراسان و فرارود بود و در بزرگترین گستره‌ی خود، بر همه‌ی افغانستان کنونی و بخش‌های بزرگی از کشورهای امروزی تاجیکستان، ایران، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و پاکستان فرمان راند.
در زمان فرمانروای‌شان زبان پارسی را در تمام قلمرو خویش گسترش دادند و این‌چنین زبان و فرهنگ ایران را زنده کردند. در دوره ایران سامانی، زبان پارسی از پیشرفت و شکوفایی زیادی برخوردار شد. با آن که سامانیان در امور دیوانی زبان عربی را به کار می‌بردند و آن را نشان یکپارچگی خلافت می‌شمردند، امکان آن را فراهم آوردند تا شاعرانی ایرانی همچون رودکی و دقیقی از نخستین کسانی باشند که با گونه‌ای از زبان ملی خود که از تکمیل و تلفیق گویش‌های محلی گوناگون فراهم آمده بود نوشتار بنویسند. این زبان در دبار سامانیان پذیرفته شد و سرانجام به عنوان زبان فارسی نو روایی پیدا کرد که با اندکی دگرگونی آوایی تاکنون بر جای مانده است.
پایتخت سامانیان شهر بخارای خراسان بزرگتر و رودکی از شعرای بزرگ این دوران بود. امیران سامانی خود را بازماندگان شاهنشاهان ساسانی می‌دانستند. برخی از تاریخ‌نگاران سامانیان را از نسل بهرام مهران (چوبین) سپهبد نامی ایرانی که در «ری» زاده شده بود می‌دانند. در میان ایرانی تبارها، تاجیک‌ها بیش از دیگران سپاسگزار سامانیان هستند. دولت تاجیکستان پول ملی خود را «سامانی» نام نهاده است.
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر