۱۱ بهمن ۱۴۰۱
۱۰ بهمن ۱۴۰۱
فرهنگ ایران - بارگیریِ «واژه‌نامه‌ی ۶۷ گویشِ ایرانی» از صادق کیا
پارسی‌انجمن: آن چه در «واژه‌نامه‌ی ۶۷ گویشِ ایرانی» آمده دستاوردِ سالها کارِ خستگی‌ناپذیرِ زنده‌یاد دستور(دکتر) صادقِ کیا، استادِ پیشینِ زبانِ پارسیگ (پهلوی) در دانشگاهِ تهران و فرنشینِ فرهنگستانِ زبانِ ایران (یکی از نهادهای بنیادِ شاهنشاهِی فرهنگستانهای ایران)، است.
۸ بهمن ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - دستیابی به سنگنوشتهای با آرزوی ازدواج سپند برای یک بانوی ایرانی
پژوهشگران به یکی از زیباترین یافته‌های سنگنوشتهای در سده‌ی کنونی از دوره ساسانی در مرودشت فارس، با درون‌مایه‌ی «آرزوی ازدواج سپند برای یک بانوی ایرانی» دست یافتند.
۶ بهمن ۱۴۰۱
انقلاب اسلامی و ضرورت بازاندیشی (بخش یکم) - دکتر علی میرفطروس
* انقلاب اسلامی در یکی از سکولار ترین کشورهای خاور میانه به وقوع پیوسته بود آنچنانکه علی شریعتی و مرتضی مطهری از «حالتِ نیم مُرده و نیم زندۀ دین» سخن می گفتند.
* آیت الله خوئی به فرح پهلوی: «شما همسر پادشاه یک کشور شیعه هستید .عکس‌های شما نباید در روزنامه‌ها چاپ شوند . شما نباید بدون حجاب اسلامی در انظار عمومی ظاهر شوید.شما نباید با من دست بدهید».
* طرح سرنگونی شاه، ۵ سال پیش از وقایعِ ۵۷ کلید خورده بود!
هومر آبرامیان و مانی - والاترین زن و مادر در اسطورۀ ایران
۵ بهمن ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - دستیابی به دروازهای که کورش بزرگ دستور ساخت آن را داده بود
گروه مشترک ایران و ایتالیا با بیش از ۱۰ فصل کاوش باستان‌شناسی توانستند دروازهای که کورش بزرگ دستور ساخت آن را داده بود را از زیر خاک بیرون بیاورند.
۴ بهمن ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران در جهان - دست‌نوشته‌ی پارسی در ژاپن، سندی که نادیده گرفته شد!
جهان یادگارست و ما رفتنی / به مردم، نماند به‌جز مردمی
این سروده‌ی فردوسی که در دست‌نوشته‌ای کهن‌سال در ژاپن پیدا شده، بخشی از سندی است که روزگاری نادیده گرفته شده بود و امروز از نخستین اسنادِ پیوندهای دیرینه‌ی فرهنگی ایران و ژاپن به شمار می‌رود.
۲ بهمن ۱۴۰۱
پیام شاهزاده رضا پهلوی درباره کمپین "من وکالت میدهم"
هم‌میهنانم در ایران و سراسر جهان،
این روزها پیام‌های شما را در کمپینِ #من_وکالت_میدهم می‌خوانم و می‌بینم. از مهرتان سپاسگزارم و موجب افتخارم است که تا این اندازه مورد اعتماد شما هستم.
تاریخ و فرهنگ ایران - دستیابی به سنگ‌نگاره‌ی سوارکار ساسانی در مرودشت
پژوهشگران به سنگ‌نگاره‌ای در مرودشت فارس دست یافتند که یکی از سوارکاران دوره‌ی ساسانی را نشان می‌دهد.
۱ بهمن ۱۴۰۱
دژ سریزد، یادگاری از ساسانیان
۳۰ دی ۱۴۰۱
مهرازی ایرانی - برکه دریا دولت؛ آب‌انباری بدون سقف
بندرکنگ را باید از چشم دریانوردان خلیج فارس دید تا زیبایی‌های پنهان و آشکار آن شناخته شود. آب‌انبار «برکه دریا دولت» را در شمار همان دیدنی‌ها باید دانست و نشانه‌ای از ارزش آب برای بندر کنگی‌هایی که خود در کنار ساحل خلیج فارس و آب‌های نیلگون‌اش زندگی می‌کنند.
۲۹ دی ۱۴۰۱
۲۸ دی ۱۴۰۱
کشورداری (سیاست) - گفتگویی پیرامون سخنان شاهزاده رضا پهلوی
مهرازی ایرانی - برکه‌کل؛ بزرگترین آب‌انبار تاریخی ایران
در فاصله‌ای دور، در 355 کیلومتری از شیراز، شهر گراش نمایان است. این شهر در بخش‌بندی‌های کشوری در شمار شهرهای استان فارس شمرده می‌شود. گراش در دشتی که شمال و جنوب آن کوه‌ها سربرافراشته‌اند، پی افکنده شده است. سال‌های بسیاری از تاریخ گراش در فرمانروایی حاکمان لارستان و بنادر سپری شده و رویدادهای تاریخی ریز و درشتی را از سر گذرانده است.
۲۷ دی ۱۴۰۱
مهرازی ایرانی - آب انبار حوض هشت‌پایه؛ سازه‌ای هفت سده‌ای
کاوش‌های باستان‌شناسی نشانه‌هایی از دیرینگی تاریخی 4500 ساله در سبزوار دارد. زیستگاه‌های انسانی در این گستره، دستِ کم به هزاره‌ی سوم پیش از میلاد بازمی‌گردند. اشکانیان در سبزوار پایگاهی شناخته‌شده داشتند و در زمان ساسانیان نیز سبزوار جایی برای برپایی آتش سپند در آتشکده‌ی آذر برزین‌مهر بوده است. با چنین پیشینه‌ای، شگفت نیست اگر یادبودهای تاریخی در سبزوار از دورترین هزاره‌ها تا سده‌ی پیش فراوان باشد.
۲۴ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران: دلیل ساخت دژها چیست؟ - ویدیویی دیدنی از قصر قباد، از علی آقاجانزاده
مهرازی ایرانی - آب انبار دروازه‌مهریز؛ سازه‌ای درون بازار
هنگامی که از دیدنی‌های تاریخی استان یزد یاد میکنیم نمی‌توان از کنار «آب‌انبار دروازه مهریز» به سادگی گذر کرد. این سازه، زیبا و تماشایی است و بازمانده از روزگاری دیرینه. آب‌انبار مهریز در مجموعه‌ای جای گرفته که بازار خان و بازار دروازه مهریز از دیگر سازه‌های تاریخی آن هستند.
۲۲ دی ۱۴۰۱
زبان پارسی - بارگیریِ «فرهنگِ واژه‌های فارسیِ سره برایِ واژه‌های عربی در فارسیِ معاصر»
پارسی‌انجمن: «فرهنگِ واژه‌های فارسیِ سره برایِ واژه‌های عربی در فارسیِ معاصر» گردآوریِ فریده رازی است.
مهرازی ایرانی - آب‌انبار، راه‌کار نیاکان ما برای کم‌آبی ایران
در سراسر ایران، به‌ویژه در گستره‌های خشک و کم‌آب، سازه‌های خوش‌نمایی دیده می‌شوند که به نام «آب‌انبار» می‌شناسیم. این بناها از دید مهرازی زیبا هستند و از دید کاربری یکی از سودمندترین سازه‌هایی که در مهرازی ایران ساخته شده‌اند. آب‌انبارها آبِ مورد نیاز باشندگان این سرزمین را برآورده می‌کردند، یا آبی شیرین ارمغان مردمی می‌ساختند که آب‌های پیرامون‌شان شور بود. شناخت این سازه‌های پِرکاربرد، ما را با بخشی از مهرازی شگفت‌آور مردمان هنرور ایران آشناتر می‌سازد.
۲۰ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی نیاسر؛ بی‌همتا در فن‌آوری ساخت
در میان سازه‌های بازمانده از روزگار ساسانیان، «چهارتاقی نیاسر» جایگاهی برجسته دارد. دستِ‌کم از این سازه‌ی باشکوه درمی‌یابیم که ساخت گنبد در مهرازی ایران، به دوران کهن ساسانی بازمی‌گردد و ساختن سرتاق‌ها نیز از هنر و توانایی‌های مهرازان آن دوره‌ی تاریخی بوده است.
۱۹ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی قین‌فر؛ مهرازی دوره ساسانیان
مهرازی (:معماری) ایران در روزگار ساسانیان، سرشار از نشانه‌های نوآورانه است. آن مهرازی پیوندی ناگسستنی با عناصر فرهنگی و تمدنی ایران داشته است. مهرازی ساسانی افزون بر ادامه‌ی سنت مهرازی پیش‌تر از خود، تکنیک‌ها و روش‌های نوجویانه‌ای داشته است. یک نمونه از آن روش‌ها، اجرای گنبد بر روی سازه و زیرِ بناهای چهارتاقی بوده است. از همین‌روست که مهرازی جهان را وامدار مهرازان ساسانی دانسته‌اند. یک نمونه از آن سازه‌های نوآورانه، «چهارتاقی قین‌فر» (قفیر) در استان ایلام است.
۱۷ دی ۱۴۰۱
هومر آبرامیان و مانی - چگونه همه چیز برای قیام کاوه فراهم شد؟
ایران زیبای من - رنگ خاک شاخاب پارس، رنگ برگزیده سال 2023
رنگ قرمز پرشین با الهام از خاک خلیج فارس و با نام «ویوا مگنتو» از سوی شرکت پنتون به عنوان رنگ سال ۲۰۲۳ برگزیده شده است. رنگ ویوا مگنتو رنگ سرخ قاطع اما غیرزننده است.
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی نقاره‌خانه؛ سازه‌ای در پایتخت چهارتاقی‌های ایران
فراشبند، در استان فارس، چنان آکنده از چهارتاقی‌های دیرینه است که آنجا را «پایتخت چهارتاقی‌های ایران» نام داده‌اند. بیش از 26 چهارتاقی در فراشبند شناسایی شده است. برخی از آن سازه‌ها تنها بازمانده‌ای از سازه‌هایی هستند که در گذر زمان فروریخته‌اند و بخش ناپایداری از آن‌ها به‌جا مانده است. اما در آن میان، چهارتاقی «نقاره‌خانه» ارزش‌های هنری و مهرازی دیگری دارد و شاخص و برجسته‌تر است.
۱۵ دی ۱۴۰۱
۱۴ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی محلچه؛ نشانه‌ای از اِوَز باستانی
در جنوب استان فارس، شهرستانی به دیرینگی هزاره‌ها رُخ گشوده و سرشار از یادبودهای تاریخی و نشانه‌های پُربار فرهنگی است. آنجا را «اِوَز» می‌نامند؛ شهری در همسایگی شمال باختری لار و با فاصله‌ای کم‌وبیش دور از شیراز، مرکز استان. گفته‌اند که اِوَز به معنای مرغابی (بط) است.
۱۳ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی پاکوه؛ یادگار کهن تاریخ
در پهنه‌ی گسترده‌ی دشت کویر، شهر نایین با پیشینه‌ای چند هزارساله، آرمیده است. جایی که در روزگار شاهنشاهی هخامنشیان آوازه‌ای داشت و در دیگر دوره‌های تاریخ ایران نیز نامبُردار بود. در این شهر سازه‌ای چهارتاقی هست که دیرینگی آن به روزگار ساسانیان می‌رسد. آن سازه را «چهارتاقی پاکوه» می‌نامند.
۱۲ دی ۱۴۰۱
بارگیریِ «واژه‌های فارسیِ میانه در هشت واژه‌نامه‌ی فارسی»ِ کیا
پارسی‌انجمن: صادقِ کیا استادِ پیشینِ زبانِ پارسیگ (پهلوی) در دانشگاهِ تهران و فرنشینِ فرهنگستانِ زبانِ ایران بود.
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی ریوند؛ آتش فروزانِ آذر برزین‌مهر
در روزگار باستانی ایران، سه آتشکده‌ی بسیار مهم وجود داشت که بارها و بارها در نوشته‌های کهن به نام و کاربری آن‌ها اشاره شده است. یکی آتشکده‌ی آذرگشسپ، یا تخت‌سلیمان کنونی است که ویژه‌ی شهریاران بود؛ دیگری آتشکده‌ی آذر فَرنبَغ که خاصِ موبدان بود و سومی آتشکده آذر بُرزین‌مهر که برای کشاورزان و دهقانان فروزنده بود.
۱۱ دی ۱۴۰۱
تاریخ و فرهنگ ایران - چهارتاقی سرخ‌آباد؛ شکوه فراموش‌شده
دره‌شهر، یا همان سیمره‌ی کهن و باستانی، یکی از شهرستان‌های استان ایلام، و برخوردار از ده‌ها اثر کهن و تاریخی است. این بخش از میهن‌مان جایگاهی مهم و گران‌بها در پژوهش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی دارد.
