گاهی روی شی‌‌‌‌‌‌های باستانی و به ویژه سفالینه‌‌‌‌‌‌ها نقش‌‌‌‌‌‌هایی را می‌‌‌‌‌‌بینیم که برایمان ناشناخته‌‌‌‌‌‌اند. تا به حال شده به موزه‌‌‌‌‌‌ها بروید و نقش روی برخی ظرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فلزی، سفالی، گردنبندها و به گونه‌‌‌‌‌‌ی کلی شی‌‌‌‌‌‌های گوناگون برایتان جالب باشد ولی درباره‌‌‌‌‌‌اش چیزی ندانید؟ ما تلاش می‌‌‌‌‌‌کنیم تا با شناساندن برخی از این نشانه‌‌‌‌‌‌ها ذهن شما علاقمندان را با برخی از این نمادهای باستانی آشنا کنیم.
یکی از آخشیج(:عناصر)های باارزش هستی خاک است که در درازای تاریخ انسانی به گونه‌‌‌‌‌‌های مختلفی و به دست انسان نمادینه شده و روی شی‌‌‌‌‌‌های باستانی نمود یافته است.
خاک که مادر پدیده‌‌‌‌‌‌هاست در هنر نیز نمودهای فراوانی را داشته است. جایگاه (:سکونت‌‌‌‌‌‌گاه)های انسانی، به ویژه در آغاز از جنس خاک و گِل است. تندیسک‌‌‌‌‌‌های شاخته شده از گِل، ریخت‌‌‌‌‌‌های نمادین نقش شده بر ظرف‌‌‌‌‌‌ها و سفالینه‌‌‌‌‌‌ها در هنر ایران باستان نمونه‌‌‌‌‌‌ای از نگرش به ارزش و ویژگی‌‌‌‌‌‌های نمادین خاک است. نمونه-های بسیاری از چنین نگرشی را می‌‌‌‌‌‌توان بر نقش سفالینه‌‌‌‌‌‌های تپه‌‌‌‌‌‌های چندین هزارساله‌‌‌‌‌‌ی «سیَلک»، «شوش»، «چغازنبیل» و تل «باکون» دید که در آن نقش‌‌‌‌‌‌های چهارگوش(:مربع) وجود داد که با خط‌‌‌‌‌‌های کمانی(:منحنی) و موج‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌ای آذین شده است و همه نمادهای رمزی زمین و خاک است که جایگاه رویش، باروری و زندگی گیاه و انسان است. از دیگر نمادهایی که در پیوند با آب و خاک آورده شده نماد «مار» است. مار گاهی نماد بنیادی(:اصلی) زمین و آخشیج سپندینه و پاک خاک است. مار بیش‌‌‌‌‌‌تر پیچیده به تخم کیهان یا به گونه‌‌‌‌‌‌ی ماری که دمش را گاز گرفته است، به چم(:معنی) زایندگی و نوکننده‌‌‌‌‌‌ی زندگی نقش شده است. مار در دگرگونی(:تبدیل) همیشگی مرگ به زندگی نمودار دو سویه بودنِ هستی است؛ بدین چم که مرگ از زندگی می‌‌‌‌‌‌تراود و زندگی از مرگ. از این‌‌‌‌‌‌رو ویژگی مار به گونه‌‌‌‌‌‌ایست که آن را به خاک، آخشیجی که زندگی‌‌‌‌‌‌بخش است و زندگی را می‌‌‌‌‌‌گیرد نسبت داده‌‌‌‌‌‌اند. همچنین در برخی نگاره‌‌‌‌‌‌ها کژدُم(:عقرب) و مار نشان‌‌‌‌‌‌گر خاک است و در آیین مهر، گاو نماینده‌‌‌‌‌‌ی خاک و شیر نماینده‌‌‌‌‌‌ی آتش است.
تارنمای امرداد - بنفشه میرزایی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر