پنجاه و یک قطعه آجر لعاب‌دار سه‌هزارساله بازمانده از تمدن مانایی، که از سوئیس بازگردانده شده است، همزمان با نمایشگاهی که موزه‌ی ملی ایران این روزها برای آن برپا کرده، به صورت «مجازی» نیز به نمایش گذاشته شده است.
به گزارش ایسنا، این آجرها که در دهه‌ی ۶۰ خورشیدی قاچاقی از ایران خارج شده بود، ۲۹ آذرماه ۱۳۹۹ از سوئیس به ایران برگردانده شد و پس از بررسی و مطالعه، نمایشگاه آن از روز دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ خورشیدی، در موزه‌ی ملی ایران برپا شده که تا ۳۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ ادامه دارد. موزه‌ی ملی اما همزمان، این آجرهای لعابی را برای افرادی که امکان بازدید حضوری ندارند، به صورت مجازی به نمایش گذاشته است.
برای تماشای مجازی نمایشگاه آجرهای لعاب‌دار سه‌هزارساله مانایی می‌توان به این نشانی بروید.
این مجموعه در آغاز دهه‌ی ۱۳۶۰ خورشیدی، به شکل غیرمجاز از محوطه‌ی قلایچی در هفت کیلومتری شمال بوکان در استان آذربایجان غربی به‌دست آمد. آن زمان کاوش‌های غیرمجاز بسیاری در آن منطقه آغاز شده بود و شمار چشمگیری از آجرهای لعاب‌دار قاچاق شد. این ۵۱ قطعه که دربردارنده‌ی ۴۲ قطعه آجر کامل و ۹ آجر نیمه و چارَک است، در سال ۱۳۷۰ در انباری در بندر چیاسو (نزدیک مرز سوئیس و ایتالیا) از سوی خانواده‌ای ایرانی برای فروش عرضه شد. دکتر جان کرتیس در مقام موزه‌دار از موزه بریتانیا در ۱۷ مهر ۱۳۷۰ خورشیدی از این آثار بازدید کرد تا در صورت امکان، موزه بریتانیا آن‌ها را خریداری کند. او هنگام بازدید متوجه شد این آثار متعلق به فرهنگ “مانایی” و محوطه قلایچی است و باید به ایران بازگردانده شود. روند حقوقی برای استرداد این مجموعه با مشارکت دکتر جان کرتیس، کشور سوئیس و دستگاه دیپلماسی و میراث فرهنگی ایران نزدیک به سه دهه به درازا کشید تا سرانجام در واپسین روزهای آذرماه سال ۱۳۹۹ به ایران تحویل داده شد.
یوسف حسن‌زاده، رییس گروه پژوهش موزه ملی ایران، که روی این مجموعه‌ی «مانایی» پژوهش و بررسی داشته، درباره‌ی پادشاهی ماناها گفته است: ماناها در میانه‌ی دو ابرقدرت زمانه خود، آشور و اورارتو، در منطقه کنونی جنوب دریاچه‌‌ی ارومیه، نزدیک سده ۹ تا سده ۶ پیش از میلاد حضور داشتند و هسته مرکزی آن‌ها منطقه کنونی بوکان، سقز و تکاب است که محوطه‌های شاخصی چون قلایچی، زیویه و زندان سلیمان مدارک فرهنگی آن‌ها را ارایه کرده‌اند.
ویژگی‌های سرزمین ماناها دسترسی به خاک بارور (:حاصل‌خیز)، آب فراوان و هسته‌ی فرهنگی قوی است. آن‌ها را دیپلمات‌های کاربلد در حوزه سیاسی توصیف کرده‌اند که توان بالانس قوا و تنظیم روابط با دو همسایه اَبرقدرت خود را داشتند. ماناها سرانجام بخشی از پادشاهی ماد شدند و هخامنشیان آن‌ها را به عنوان ماد می‌شناختند و از ماهیت سیاسی آن‌ها در دوره هخامنشی خبری نیست.
افزون‌بر نمایش مجازی، نمایشگاه این آجرهای لعاب‌دار تا ۳۰ فروردین‌ماه 1401 خورشیدی، از ساعت ۹ تا ۱۹، در موزه‌ی ملی از برای بازدید همگان به نمایش گذاشته شده است.
خبرنگار امرداد: بامداد رستگار
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر