۱۱ دی ۱۴۰۳
۸ دی ۱۴۰۳
فروغی در ظلمات، (بخش سوم و پایانی) - دکتر علی میرفطروس
* روابط نزدیکِ حسین گل گلاب و کلنل علینقی وزیری با فروغی این گمان را تقویت می کند که فروغی از تدوین و تنظیمِ سرودِ «ای ایران» باخبر بود.
* جایگاه محمدعلی فروغی درتاریخ و فرهنگ ایران چنان والا است که در آینده، دانشگاه ها و دانشکده ها به نام فروغی نامگذاری خواهند شد.
* فروغی، فرهنگمَرد و سیاستمدار بزرگی بود که پیروزی اش پس از مرگ بوده است.
۷ دی ۱۴۰۳
۵ دی ۱۴۰۳
۳ دی ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - پیدا شدن نیایشگاه زرتشتی در گذرگاه ابریشم
گروه باستان‌شناسی چین و ازبکستان به برجای‌مانده‌ی سازه‌ی بزرگی در سایت «منگچاک‌تپه» در ازبکستان دست یافتند.
۲ دی ۱۴۰۳
۱ دی ۱۴۰۳
فروغی در ظلمات، (بخش دوم) - دکتر علی میرفطروس
* کمال آتاتورک: «من تاکنون مردی به جامعیّت و وطن‌پرستیِ فروغی ندیده ام. کاش مملکت من هم یک فروغی داشت».
* فروغی پیوندگاهِ فرهنگ و ادبیّاتِ فاخرِ ایران و فرهنگ پویای غرب بود و این دو را چنان در خود هضم وُ جذب کرده بود که فاقد برتری جوئی های قومی یا احساس حقارت در مقابل غرب بود.
* در آن «زمستانِ بی برگی»، فروغی اعتقاد داشت که فردوسی با سرودنِ شاهنامه نه تنها «ملّیّت ایرانی را إحیا کرده» بلکه «قباله و سندِ نجابتِ ملّت ایران را تنظیم فرموده است».
۲۹ آذر ۱۴۰۳
۲۸ آذر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - نمرود داغ؛ فرهنگ و هنر هخامنشی در دوران هِلنیسم
نمرود داغ نام مجموعه‌ای باستانی در جنوب خاوری ترکیه و در نزدیکی شهر آدیامان در 700 کیلومتری مرز ایران است که تاریخ آن به دوران پادشاهی کوماژن و حکومت آنتیوخوس اول کوماژن (نزدیک به 36-69 پ.م) بازمی‌گردد. مجموعه آثار به دست آمده در این گستره دربرگیرنده تندیس‌ها، استل‌ها و سازه‌هایی است که همگی از برگزاری آیین‌های تشریفاتی گوناگون در این مجموعه باستانی خبر می‌داده‌اند.
۲۶ آذر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - بازتاب گذشته‌ی ایران در سروده‌‌های خیام و حافظ
جاوید اشکانی: از برآیشِ پیشدادیان تا کیانیان، از فراشُدِ (بامداد) هخامنشیان تا فروشُدِ (شامگاه) ساسانیان، آفتابِ زرینِ ایرانشهر آنچنان درخشش دیرپا و پایداری داشت که جنگ‌ها و تازش‌های ویرانگرِ سال‌های دراز نتوانست گوهر درونی‌اش را در گذرِ زمان بزُداید و از میان بردارد. این گوهرها، کارْنشانِ کیستی شهریاران[۱]، کشوربُدان (شاهان)، پهلوانان، دلاوران، موبدان، دهگانان و دیگر باشندگانی بود که توانستند یادگارها، برماندها و یادْنگاشتْ‌های خود را در دلِ کوه‌ها، سنگ‌نبشته‌ها، تندیس‌ها، دشت‌ها و دانگ‌ها(سکه‌ها) برنمایانَند[۲]، تا فروغ رخشان آن، چراغ راه باشندگان فردای ایرانیان باشد.
۲۴ آذر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - ایران نامی به دیرینگی تاریخ
فرمانروايي در ایران، که با پادشاهی پیشدادیان و کیانیان آغاز می‌شود تا به امروز بارها دست‌به‌دست چرخیده است. هرازگاهی مردمی از بخشی و سرزميني، نیرو و توان یافته و پادشاهی را به دست گرفته‌اند، اما هیچ‌گاه نام تيره (:قوم) و تبار خود را بر روی ایران نگذاشتند. حتا هنگامی که بیگانگان بر ایران فرمانروايي مي‌كردند، باز هم نام ایران دگرگون نشد و همین نام کهن همواره بر روی آن بوده است.
۲۳ آذر ۱۴۰۳
۲۲ آذر ۱۴۰۳
۲۱ آذر ۱۴۰۳
۲۰ آذر ۱۴۰۳
۱۹ آذر ۱۴۰۳
۱۸ آذر ۱۴۰۳
۱۷ آذر ۱۴۰۳
۱۵ آذر ۱۴۰۳
۱۴ آذر ۱۴۰۳
جشن مهرگان و ساز رباب ایران، جهانی شدند
جشن مهرگان و هنر ساختن و نواختن رباب در کمیته‌ی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شدند.
۱۲ آذر ۱۴۰۳
زیست بوم ایران - گونه‌های گیاهی مهاجم آلاینده زیست‌بوم جنگل‌های هیرکانی
رامتین هوشنگی دبیرِ خانه‌ی محیط‌زیست رامسر در نوشتاری با جستار هجوم گونه‌های مهاجم به معرفی گیاهانی که سبب نابودی خاموش زیست‌بوم (بیوتروریسم) می‌شوند، پرداخته است.
۱۱ آذر ۱۴۰۳
۱۰ آذر ۱۴۰۳
فروغی در ظلمات، (بخش نخست) - دکتر علی میرفطروس
* فروغی برجسته ترین شخصیّت فرهنگی – سیاسیِ ایران بعد از جنبش مشروطیّت و نمایندۀ ممتازِ معماری فرهنگی و مهندسی اجتماعی درتاریخ اندیشه و سیاستِ ایرانِ معاصر بود.
* فروغی با دو بالِ عقلانیّت و اعتدال (واقع گرائی) کوشید تا جامعۀ پُر آشوب ایران را به سامان وُ ثبات برساند. آن عقلانیّت و اعتدال سیاسی وجه دیگری نیز داشت و آن، پرهیز فروغی از «عوام گرائی» (پوپولیسم) بود.
* به جرأت می توان گفت که هیچ دولتمردی درتاریخ معاصرایران آنهمه به شاهنامۀ فردوسی عنایت نکرده مگر محمدعلی فروغی.
تاریخ و فرهنگ ایران - جغرافیای شاهنامه افسانه‌ای و استوره‌ای نیست
نزدیک به چهارده سال سرگرم پژوهش در جغرافیای شاهنامه بودم. کتاب «فرهنگ جغرافیای تاریخی شاهنامه» ره‌آورد آن پژوهش است. در آن سال‌ها، هرگاه استادان شاهنامه‌شناس می‌شنیدند که دست به چنین پژوهشی زده‌ام، می‌گفتند: «استوره که جغرافیا ندارد!» اما من دیدگاه دیگری داشتم.
۹ آذر ۱۴۰۳
۳ آذر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - آتشکده‌های ایران و جهان
آتشکده‌ها، جایگاه‌های سپندی هستند که برای نگهداری و پرستاری از آتش کاربرد دارند. از همین روی، نقش پررنگی در آیین‌های زرتشتی دارند. بسیاری از آتشکده‌ها در گرداگرد ایران و جهان برپا شده‌اند که برخی از آنها خاموش یا حتا ویران شده و دارای پیشینه‌ی تاریخی بوده و برخی دیگر هنوز روشن و در دسترس زرتشتیان هستند.
تاریخ و فرهنگ ایران - آتشکده‌ها، نماد گسترش فروغ اهورایی
جشن آذرگان یکی از جشن‌های کهن ایران باستان است که سوم آذرماه خورشیدی برابر با روز آذر از ماه آذر در گاهشمار زرتشتی، یعنی نهمین روز آن، برگزار می‌شود. برگزاری این جشن برای گرامیداشت آتش همچون یکی از عناصر سپند و چهارگانه (آب، باد، خاک و آتش) در آیین زرتشتی است که آخشیج نامیده می‌شوند.
۱ آذر ۱۴۰۳
۲۶ آبان ۱۴۰۳
در حمایت از پیام شاهزاده رضا پهلوی - دکتر علی میرفطروس
ناتوانی رژیم جمهوری اسلامی در پاسخ به اولیّه ترین و اساسی ترین نیازهای مردم ایران (مانند هوای سالم، آب، نان، برق و…) جنبش های اعتراضی متعدّدی را به دنبال داشته که جنبش «زن، زندگی،آزادی» بهترین نماد و نمونۀ آن بود.
۲۵ آبان ۱۴۰۳
۲۴ آبان ۱۴۰۳
۲۳ آبان ۱۴۰۳
اصفهک طبس، دومین دهکده‌ی جهانی ایران شد
در نشست سازمان جهانی گردشگری، روستای تاریخی اصفهک در دهستان دهستک، از شهرستان‌های طبس در استان خراسان، یکی از برگزیدگان بهترین روستاهای گردشگری جهان در سال ۲۰۲۴ شد.
۲۲ آبان ۱۴۰۳
۲۰ آبان ۱۴۰۳
۱۴ آبان ۱۴۰۳
۱۲ آبان ۱۴۰۳
۱۰ آبان ۱۴۰۳
ایران نامی کهن‌تر از پارس
سرزمینی که اکنون در نقشه‌های جغرافیایی و مرزبندی‌های سیاسی اجتماعی و جهاني ایران نام گرفته، كم‌وبيش یک‌سوم سرزمین اصلی ایران بزرگ است، که امروزه بخش‌هایي از آن کشورهای دیگري شده‌اند. کشورهایی چون افغانستان، پاکستان، تاجیکستان، ازبکستان، آذربایجان، ارمنستان، کردستان (شمال عراق)، بخشی از ترکیه، عراق و کشورهای نوپای جنوبی خلیج‌فارس و دریای پارس (عمان) مانند بحرین و امارات، همگی در گذشته‌ی نه‌چندان دور که گاهی دیرینه‌گی آنان حتا به یک سده هم نمی‌رسد، از استان‌ها و خاک ایران به‌شمار می‌آمدند. با اینکه هنگام رویدادهای سیاسی، نظامی، اقتصادی و جریان‌های تاریخیِ خاورمیانه این استان‌ها به نام‌های خود و یا دیگری از ایران جدا شده و کشورهای جداگانه‌اي شدند، همچنان آثار و نمودهای تاریخی، فرهنگی و به‌ویژه زبان ایرانی را آشکارا در فرهنگ مردمان این کشورها ديده مي‌شود.
۸ آبان ۱۴۰۳
۶ آبان ۱۴۰۳
۵ آبان ۱۴۰۳
۴ آبان ۱۴۰۳
۳ آبان ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - شهر سوخته؛ درخشش در ایتالیا، غربت در میهن
شهرسوخته شاید همچون تخت جمشید، شوش و میان‌رودان (بین‌النهرین) آنچنان که باید شناخته شده و پرآوازه نباشد اما باستان‌شناسانی که از دهه ۷۰ در سرزمین باد و آفتاب، عمر خود را گذاشته‌اند بر این باورند که «شهر سوخته هیچ‌چیز از میان‌رودان و تخت جمشید کم ندارد». نتیجه این سه دهه کاوش چندی پیش در شهر لچه ایتالیا به نمایش گذاشته شد که استقبال پرشوری را به همراه داشته است، درحالی‌که همین نمایشگاه سال گذشته در ایران در مهجوریت برگزار شد.
۲ آبان ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - نادرشاه افشار؛ شاهنشاهی که تاریخ ایران را دگرگون کرد
آبان 2247 شاهنشاهی (1067 خورشیدی)، زادروز نادرشاه افشار، یکی از بزرگترین فرمانروایان تاریخ ایران است.
کشورهای عربی بازارهای حراج آثار تاریخی ایران
فرنشین (رییس) پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه هنوز خیلی‌ها میراث فرهنگی را گنج، دفینه و زیرخاکی می‌دانند، گفت: حفاران قاچاق در حال زیرورو کردن گورها هستند، جوهره‌‌ی میراثی کشور در حال نابودی است و کشورهای عربی بازارهای مرزی حراج آثار تاریخی ایران شده‌اند.
۱ آبان ۱۴۰۳
۳۰ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - هنر قلمزنی اصفهان به ثبت جهانی رسید
فرنشین (:رییس) اتحادیه صنایع‌دستی شهرستان اصفهان از ثبت هنر قلمزنی اصفهان و دستیابی این هنر به نشان جغرافیایی بین‌المللی خبر داد.
تاریخ و فرهنگ ایران - آغاز فرمانروایی فریدون دادگر
سرزمین‌هایی با پيشينه‌ي کهن تاریخی برای نگهداری و پاسداشت تاریخ، هویت و فرهنگ خود چه از راه نوشتاری و چه سینه‌به‌سینه، راه درازی را در این امانتداری ارزشمند گذرانده‌اند تا بتواند آن را به نسل‌های آينده برسانند.
۲۸ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - آیا در آموزش و پرورش برنامه‌ی برای نابودی زبان فارسی در دست است؟
بر پایه‌ی پژوهش‌های انجام شده، دانش‌آموزان در مهارت‌های نوشتن، شنیدن و سخن گفتن به زبان فارسی کمترین امتیاز را گرفته و «تنها از سطح ناتوانی عبور کرده‌اند».
تاریخ و فرهنگ ایران - دستیابی به دروازه‌ی 12 متری پارسه
دوازده سال کاوش و بررسی دانشگاه‌های شیراز و بلونیای ایتالیا، به کشفیاتی برای بازسازی شهر باستانی پارسه تخت جمشید انجامید و ویرانه‌های دروازه ۱۲ متری این شهر زیبا و باشکوه پدیدار شد.
۲۷ مهر ۱۴۰۳
۲۶ مهر ۱۴۰۳
دکتر فرزانه گشتاسب: دست‌نویس‌های اوستا؛ میراث گران‌بها و ارزشمند
دکتر فرزانه گشتاسب در سخنرانی خود در پژوهشکده علوم انسانی، از اهمیت بازچاپ نسخ کهن اوستا و حفظ میراث دست‌نویس‌های اوستایی گفت. وی به بیان دو تفاوت مهم بین نسخه‌های اوستای گلدنر و اوستای جدید پرداخت و تاکید کرد که این نسخ میراثی گران‌بها و بی‌‌همتا از فرهنگ و تاریخ ایران‌زمین هستند که هریک داستانی برای خود دارند.
۲۵ مهر ۱۴۰۳
۲۴ مهر ۱۴۰۳
۲۳ مهر ۱۴۰۳
۲۲ مهر ۱۴۰۳
۲۱ مهر ۱۴۰۳
۲۰ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - ویرانی در کمین آرامگاه اردشیر دوم
بخشی از سقف آرامگاه اردشیر دوم هخامنشی در میراث جهانی تخت جمشید (پارسه) با تهدیدی ویرانی روبه‌رو است.
۱۹ مهر ۱۴۰۳
۱۷ مهر ۱۴۰۳
۱۶ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - جایگاه آیین مهر و مهرگان در ایران باستان
سرزمین‌هایی با پیشینه‌ای کهن تاریخی برای نگهداری و پاسداشت تاریخ و هویت و فرهنگ خود چه از راه نوشتاری و چه سینه‌به‌سینه راه درازی را در این امانتداری مهم طی کرده است تا بتواند آن را به نسل‌های بعد برساند.
۱۵ مهر ۱۴۰۳
۱۴ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فرهنگ ایران - نقش و جایگاه زبان پارسی در قزاقستان؛ گذشته، امروز، و آینده
۱۲ مهر ۱۴۰۳
۱۰ مهر ۱۴۰۳
۸ مهر ۱۴۰۳
۷ مهر ۱۴۰۳
بارگیریِ «فرهنگِ واژگانِ سره‌ی پارسی» - برساخته‌‌ی میرجلال‌الدینِ کزازی
۲ مهر ۱۴۰۳
تاریخ و فر هنگ ایران - دستیابی به نقاشی‌های 1700 ساله در استان فارس
نقاشی‌هایی به دیرینگی بیش از 1700 سال در گستره‌ی آرامگاهی شهر گور، در فیروزآباد استان فارس پیدا شده است.
۳۱ شهریور ۱۴۰۳
۳۰ شهریور ۱۴۰۳
۲۹ شهریور ۱۴۰۳
۲۷ شهریور ۱۴۰۳
ویرانی سنگ‌نوشته‌ی اورارتویی آذربایجان شرقی به دست اهریمنان سوداگر
جویندگان گنج به جان گورستان عصر آهن و سنگ‌نوشته‌ی خط میخی اورارتوها در آذربایجان شرقی افتادند. گورستان، سوراخ سوراخ و زیر و رو شده و سنگ‌های ایستاده روی گورها از دست‌درازی قاچاقچیان در امان نمانده و سنگ‌نوشته‌ی خط میخی هم تقریبا از میان رفته است. باستان‌شناسان وضعیت گستره‌ی باستانی «نشتبان» را «بحرانی» خوانده‌اند.
۲۶ شهریور ۱۴۰۳
تاریخ و فر هنگ ایران - پیدا شدن کارگاه فلزکاری ۲ هزار و ۷۰۰ ساله در سیلک
فصل سوم کاوش باستان‌شناسی در گستره‌ی باستانی سیلک به دستیابی به کارگاه‌های فلزکاری ۲۷۰۰ ساله، بقایای تنور ساج و ظرف‌های سالم از دوره‌ی سوم سیلک انجامید.
۲۵ شهریور ۱۴۰۳
مهرازی ایران باستان در جزیره ماداگاسکار قاره آفریقا
یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران گوردخمه‌های سنگی مرموزی را در مکانی دورافتاده در جزیره ماداگاسکار قاره آفریقا پیدا کرده‌اند که به گمان آنها ریشه‌ی زرتشتی دارد.
۲۳ شهریور ۱۴۰۳
۲۲ شهریور ۱۴۰۳
۲۱ شهریور ۱۴۰۳
۱۸ شهریور ۱۴۰۳
غار نمکدان و کلوت‌های لوت در میان 100 سایت برتر جهان
دو سایت ایرانی «غار نمکی نمکدان» قشم و «کلوت‌های بیابان لوت» در میان ۱۰۰ سایت برتر جهانی جای گرفت.
۱۷ شهریور ۱۴۰۳
بارگیریِ «تواناییِ زبانِ فارسی» - نوشته دکتر محمود حسابی
تاریخ و فر هنگ ایران - پیدا شدن چهارتاقی ساسانی در کوهدشت
چهارتاقی برجای‌مانده از آتشکده دوره‌ی ساسانی در روستای رشیدآباد شهرستان کوهدشت، در پی کاوش اضطراری سر از خاک برآورد.
