زمانی که خشکسالی همه‌جا را فرامی‌گیرد، تیشتر، ایزد نگاهبان باران، به نبرد با اپوش، دیو خشکسالی، می‌رود و آن دیو سهمگین را از پا درمی‌آورَد. پس از این نبرد است که آب در کشتزارها روان می‌شود و در ایران جشن سپاسداری را برپا می‌کنند. جشنی که به نام تیرگان و آب‌پاشان می‌شناسیم و یک نمونه‌ی آن هنوز هم در فراهان برگزار می‌شود و از آیین‌های بسیار کهن آن دیار است.
فراهان را باید یکی از خاستگاه‌های مهم برگزاری جشن آب‌پاشان در ایران دانست؛ هرچند این جشن در مازندران و سنگسر و یزد نیز برگزار می‌شود و ریشه‌هایی کهن در آن گستره‌ها دارد. زمان برگزاری جشن آب‌پاشان و بستن تیروباد در همه‌جا یکسان نیست و روزهای چندگانه‌ای برای آن می‌شناسند. به هر روی، فراهانی‌ها پای‌بند برگزاری جشن آب‌پاشان هستند و آن را برای فراوانی روزی و برکت زمین‌های کشاورزی‌شان بایسته می‌دانند. برای همین است که هم‌زمانی آن با برداشت گندم همراه است. پس آب‌پاشان جشنی ویژه‌ی کشاورزان هم شناخته می‌شود. انجام بازی‌های بومی، پس از برداشت گندم و انجام آیین آب‌پاشان، از دیگر کارهایی است که در این روز ویژه انجام می‌گیرد. فراهانی‌ها ماندن در خانه را در چنین روز باشکوهی، نادرست و کاری گناه‌آلود می‌دانند. پس همه‌ی کشت‌ورزان، به‌ویژه در روستای ذلف‌آباد (زلف‌آباد) راهی زمین‌های کشتزاری می‌شوند و جشن سالانه‌ی خود را برگزار می‌کنند. در این جشن، هر باشنده‌ای این اجازه را دارد که بر روی هر کسی که می‌بیند آب بپاشد، یا چشم‌انتظار آب‌پاشیدن روی خودش باشد! چرا که این کار را نشانه‌ای از فزونی برکت و فراوانی آب می‌دانند. افزون بر این که سُرور و نشاط نیز به‌همراه دارد.
یک راه سودآور دیگر در جشن آب‌پاشان، فروش فراورده‌های روستایی و بومی به مهمانان و بازدیدکنندگان در جشن است. از این راه نیز به اقتصاد روستاییان کمک می‌شود.
جشن آب‌پاشان فراهان به نشانه‌ی پاس‌داشت یکی از آیین‌های کهن ایرانی، در دی‌ماه 1389 خورشیدی در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
خبرنگار امرداد: نگار جمشیدنژاد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر