۸ مهر ۱۴۰۰
پل خداآفرین؛ سازهای کهن و راهبردی از دوره کورش بزرگ
قفقاز، یا همان اران تاریخی، بخشی جداییناپذیر از ایران فرهنگی بوده است و تاریخی پیوسته با سرزمین ما دارد. آنچه میان اران و آذربایجان جدایی جغرافیایی میاندازد، رود خروشان ارس است. از اینرو از دیربازِ تاریخی، بر روی این رود پلی ساخته شده است که دستیابی به دو سوی ارس را آسان میساخت. این پل باستانی، همان است که اکنون نیز در مرز میان ایران و آذربایجان جدا شده از ایران دیده میشود، و خداآفرین نام دارد. این پل، گذرگاهی بسیار مهم و راهبردی میان آذربایجان و قفقاز بوده است و هنوز هم با گذشت سدههای بسیار، اهمیت خود را از دست نداده است.
۷ مهر ۱۴۰۰
پل کوچه؛ سازه ای کهن در کرمانشاه
بیشتر ما کنگاور را با نیایشگاه آناهیتای آن شهر میشناسیم، اما کنگاور یادمانهای تاریخی کهن دیگری نیز دارد. یک نمونهی آن، پل کوچه است. این پل بر روی رودخانهی خرمرود ساخته شده است. این رودخانه سرچشمهی چندان پیدا و آشکاری ندارد و از برآمدن آبهای زیرزمینی شکل میگیرد.
۶ مهر ۱۴۰۰
پل دوازدهچشمه؛ سازهای در مازندران
در مرکز شهر آمل، در استان سرسبز مازندران، نشانهای از تاریخ دیرینه این شهر نمایان است. پل دوازده چشمه با تاقی که بر فراز بخشی از رود هراز افراشته است، نشان از آن گذشتهی تاریخی دارد. این پل را در زمانهای دور ساختهاند؛ بیگمان در روزگار باستانی ایران. هر چند در این که در چه تاریخی ساخته شده است، پاسخ روشن و سرراستی ندارد.
۵ مهر ۱۴۰۰
پل بابامحمود؛ سازه ای استوار در اصفهان
نزدیک به ۳۰ کیلومتری جنوب باختری شهر اصفهان، کهنشهر دیگری هست که در گذشتههای باستانی شهرپیروزان خوانده میشد و اکنون با اندکی دگرگونی در آوا، سهرو فیروزان نامیده میشود. این شهر پیشینهای دور و دراز دارد و ریشههای تمدنی آن به هزارههای باستانی میرسد. سهرو فیروزان در بخشبندیهای کشوری بخشی از شهرستان فلاورجان است.
۴ مهر ۱۴۰۰
پیروزی بهرام گور و پایان جنگ میان ایران و روم
1599 سال پیش در چنین روزی، 4 مهر سال 981 شاهنشاهی (422 زایشی) با پیروزی بهرام گور و تبادل پیماننامهی صلح ایران و روم، جنگ دو ساله میان دو اَبَر قدرت پایان یافت.
دستیابی باستانشناسان به سنگنوشتهای تازه در نقش رستم
به گزارش ایلنا، «کوه حسین» یا آنگونه که کتزیاس (پزشک و تاریخنگار نامی دربار هخامنشی) آن را «کوه دو ستیغ»(دو گنبدان) نام داده است، از دیرباز آثار بسیار ارزشمندی از دوره ایلامی، هخامنشی، فرا هخامنشی، و ساسانی را در خود جای داده است.
پل قشلاق؛ سازهای تاریخی در کردستان
پل هویتی تعریفشده به زندگی انسان میدهد. تا زمانی که پابرجا و استوار است، میتوان به آن هویت تکیه کرد، اما زمانی که آسیب میبیند، بخشی از هویت نیز از دست میرود. از این روست که نگهداری از سازهی پل بایستگی دارد و خویشکاری (:وظیفهی) ملی شناخته میشود. پافشاریای که بر مرمت و پاکسازی پیرامون «پل قشلاق» در شهر سنندج میشود، اشاره به پاسداری از هویت چنین سازهای است.
۳ مهر ۱۴۰۰
پل شهرچای؛ سازهای دژگونه
برای گذر هوا، یا هوارسانی به پل شهرچای، سوراخهای در بدنهی این سازه درست کردهاند که نمایی دژگونه به آن بخشیده است. از دور که به این پل مینگریم آنچه در ذهن نقش میبندد قلعهای است بلند و استوار با دریچههایی پیدرپی.
۲ مهر ۱۴۰۰
بارگیریِ «ساختارهای وندیِ مشتقهای فعلی»ِ حافظیان
پارسیانجمن: محسنِ حافظیان، نویسندهی «ساختارهای وندیِ مشتقهای فعلی»، دانشآموختهی دکترای زبانشناسی از دانشگاهِ سوربنِ پاریس است.
پیدا شدن نشان هایی از سکونت چهارهزارساله در بلندیهای ماسوله
بررسی مقدماتی امکانسنجی باستانشناسی پیرامون ماسوله به کشف پیشینهی حضور انسان در منطقه، تا بیش از چهار هزار سال پیش انجامید.
پل خسرو؛ بازماندهای ویران از سازه دوره ساسانی
بر شاهراه باستانی تیسفون به هگمتانه، در جایی که اکنون در نزدیکی جنوب باختری شهر بیستون است، پل خسرو دیده میشود. از زخمهای پیدرپی این سازه میتوان حال و روز آن را دریافت و از نگریستن به آنچه از آن بهجا مانده، تصوری از گذشتههای دور آن به دست آورد و دریافت که در زمانهای کهن چه شکوه و عظمتی داشته است. آن جایی که پل خسرو هست، یکی از مهمترین راههای شاهنشاهی ساسانی بود.
۱ مهر ۱۴۰۰
قاب ها و نقاب های اندیشه در تاریخ ایران (بخش نخست) - دکتر علی میرفطروس
* در دورهای كه مردم جز دین و الهیّات باورهای دیگری نمیشناختند، هرگونه الحاد یا ارتدادی در «نقابِ دینی» تجلّی میكرد.
* تجربههای هولناکِ سال های اخیر، ما را با شرایطِ طاقت سوزِ دگراندیشانِ گذشته آشنا می کند و به مفاهیمی مانند «تقیّه» و «زبان سرخ، سرِ سبز میدهد بر باد» اهمیّت سیاسی و جامعه شناسانه می دهد.
طرح از:کافه لیبرال
پیشنهاد روشی نو در آموزش زبان فارسی - مازيار قويدل
اين روش، روش نوین و بسيار ساده ای است که در کمتر از ۱۲ ساعت به نوآموزان توانايی خواندن و نوشتن می بخشد.
با بهره گيری از اين روش آزمايش شده، نوآموزان از ۵ سال به بالا توانستند در ۱۲ هفته و هر هفته ۴۵ دفيقه تا يک ساعت، فارسی بياموزند. در ميان اين نوآموزان، کودکان و جوانان از درونِ ميهن و همچنين از ترکيه، دانمارک با پيروزی دوره آموزش را به پايان رساندند و اينک به خواندن کتاب پايه دو و بالاتر پرداخته اند.
بارگیریِ «ساختارشناسی و شکلهای تصریفیِ فعلهای فارسی»ِ حافظیان
پارسیانجمن: نویسندهی «ساختارشناسی و شکلهای تصریفیِ فعلهای فارسی»، محسنِ حافظیان، دانشآموختهی دکترای زبانشناسی از دانشگاهِ سوربنِ پاریس و پژوهشگرِ مرکزِ آموزشِ زبانِ دانشگاهِ مونترالِ کانادا است.
پل چالانچولان؛ سازهای در لرستان پایتخت پلهای تاریخی ایران
نمایی از درخشش معماری ایران را باید در طراحی و ساخت پلها دید. پلهای تاریخی ژرفای هنر ایران را بازتاب میدهند. نوآوریهای ایرانیان در ساخت پلها، همانند طراحی و ساخت آببندها، نیز یادآور دانش و فنآوری پیشینیان ماست. پلها نه تنها از سازههای باشکوه سرزمین ایران بهشمار میروند، بلکه در گسترش شهرها نیز نقش بسیار داشتهاند. پل تاریخی «چالان چولان» در استان لرستان، یک نمونه از آن سازههای دلانگیز است که در آبادی و پیوستگی شهرهای پیرامونش نقشی مهم داشته است.
۳۱ شهریور ۱۴۰۰
پیدا شدن خمرهی دوره ساسانی در مبارکه
یک خمرهی بازمانده دردورهی ساسانی که بهدست حفاران غیرمجاز در شهرستان مبارکه پیدا شده بود، از سوی نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی گرفته شد.
41 سال پیش در چنین روزی - تازش عراق به ایران
تاریخ هر کشوری روزهایی را در خود نگاشته دارد که به هیچ روی نباید از یاد بروند. برخی از کشورها سالگرد یورش دیگر کشورها را تعطیل کرده و در ساعتی مشخص آژیر قرمز را به صدا در میآورند تا فرزندانشان هیچگاه از یاد نبرند که روزی به آنها دستیازی شده است، پس برای در امان ماندن، باید در ساختن کشوری نیرومند و پرتوان بکوشند. ۳۱ شهریورماه برای کشور ما چنین روزی است!
پل کوار؛ سازهای بر روی پایههای دوره ساسانی
پل، پیدا کردن و بازخوانی زندگی انسان در گذر تاریخیاش است و تجربهی روزگاران از دست رفته را فراهم میکند. «پل کُوار» نشان از سدههای دور باستانی دارد و ردی از سدههایی نزدیکتر به زمان ما را در خود نگاه داشته است.
۳۰ شهریور ۱۴۰۰
ظرفهای آشپزخانهای عصر آهن در قزوین
در فصل پایانی کاوشهای قره تپه سگزآباد، گورستان نویافتهی عصرآهن ۲ و ۳ دربردارندهی گورسپاری (:تدفین)های نوزادان و کودکان در سنهای گوناگون بهدست آمد. بخش چشمگیری از این گورسپاریها با شیوههای مختلف درون ظرفهای آشپزخانهای، بهگونهی تک نفره با پیشکشهای تدفینی و یا در گورهای چند نفره در کنار بزرگسالان انجام شده است.
پل تاریخی لوشان در استان سرسبز گیلان
رودخانهای از کوههای طالقان راه خود را آغاز میکند و پس از پیچ و تابهای فراوان در رشته کوه البرز، از شهر لوشان میگذرد. آنگاه که رود در بافت شهر پدیدار میشود، پُلی بر روی آن بستهاند که شکل گرفته در گذشتهی تاریخی این شهر است. آن پل خشتی را به نام شهر، پل لوشان مینامند. لوشان در جنوبیترین بخش استان سبز در سبز گیلان، در شهرستان رودبار و در راهی جای دارد که شهرهای رشت و قزوین را به هم پیوند میدهد.
۲۸ شهریور ۱۴۰۰
پل خاتون؛ سازهای ساده و خوشنما در آذرآبادگان
در شهر تاریخی خوی، در استان آذربایجان غربی، پلی است به نام خاتون که میتوان از تماشای سازهی استوار آن و طبیعت سبز و بارور پیرامونش شادیها بُرد. این پل در سه کیلومتری جنوب خاوری خوی، در شهری که پر از آثار و سازههای دیرینهی تاریخیست، سایه افکنده است؛ درست بر روی رودخانهی قطورچای در حوزهی آبریز ارس. قطورچای از آن سوی مرزهای ایران سرچشمه میگیرد، راه خود را به آذربایجان میگشاید، چند شاخه میشود و زمینها را سیراب میسازد. جادهی خوی – ارومیه از کنار پل خاتون میگذرد.
۲۷ شهریور ۱۴۰۰
پل گاومیشان؛ سازهای 1500 ساله
پل جایی برای گذر است. گذر از جایی و رسیدن به جایی دیگر. از همینروست که انسانها وابستگیِ خواسته و ناخواستهای با پل ها پیدا میکنند و این سازهها را جزیی از هویت جمعی خود میدانند. کشمکشهایی که بر سر تعلق پل به گسترهای و پهنهای پیش میآید، از همان حس هویتی و همگانی سرچشمه میگیرد؛ مانند «پل گاومیشان» که بر روی مرزی میان دو پهنه جای گرفته است.
پیوستن گسترهی آبگیر سد چپرآباد به دوران پیش از تاریخ
کاوشهای باستانشناسی در ۴ محوطه مهم باستانی، در حوضه آبگیر سد چپرآباد شهرستان اشنویه، به کشف آثاری از دوران پیش از تاریخ، هزارهی ۵ و ۴ پیش از آغاز شاهنشاهی ایران، عصر مفرغ، عصر آهن، و سدههای ۳ و ۴ مهی (:قمری) انجامید.
۲۶ شهریور ۱۴۰۰
ایرانشهر؛ جهانی در دل یک فرهنگ
ایران با تاریخ و فرهنگی درازدامن، روزگاری گستردهترین سرزمین جهان بود و از اینرو یکی از تمدنهای دیرین و بالندهی جهان شناخته میشود . ایران امروز هستهی بنیادین قلمرو کهن فرهنگی و زبانی است که روزگاری حتا با کشورهایی که در این قلمرو جای نمیگرفتند در پیوند بود. از اینرو گاه بخشهای گوناگونی از آسیا از خاور در سرزمینهای چین امروزی تا آسیای صغیر و بخشهایی از ترکیه و آسیای میانه و قفقاز را بخشهایی از ایران در سدههای گذشته میدانند. اما برخی کارشناسان بر این باورند که ایران در دورههای گوناگون از دید سیاسی مرزهای گوناگونی داشته است. به هرروی گسترهی تاریخی و فرهنگی ایران گستردهتر از مرزهای سیاسی امروزی است و گاه بخشی از فرهنگ ایران مانند نوروز بخشهایی از جهان امروز را دربر گرفته است. این پراکندگی و گستردگی نشان از نفوذ فرهنگی تمدن ایرانی در دیگر بخشهای جهان دارد.
پل کلهر؛ سازهای کهن در لرستان
پلها در آغاز سازههایی ساده برای گذر و رسیدن به مقصد بودند. اما اندیشههای نو و تازهتری که انسان در ساخت پلها بهکار بُرد، این سازهها را تکامل بخشید و آن را به اثری هنری تبدیل کرد. افزونبر این که ساخت پل نشان از توانمندی انسان و پیشرفتهای بسیار او نیز دارد. از اینرو، تاریخ پلسازی با تاریخ هنرورزی انسان پیوندی ناگسستنی مییابد. نمونهی چنان سازههای هنرورزانه را در لرستان میتوان دید؛ آنجا که «پل کلهر» (کله هُر)، در کنار شمار فراوانی از پلهای تاریخی، رُخ گشوده است.
۲۵ شهریور ۱۴۰۰
پُل خان مرودشت؛ شکوه تاریخی با خرابی های کنونی
پلهای تاریخی حسی دلخواه و اندیشههایی دور در ذهن و روان ما نقش میزنند. حس وابستگی و همریشهبودن با فرهنگ و تمدنی کهن! همانند سازهی تاریخی «پُل خان» در مرودشت فارس.
۲۴ شهریور ۱۴۰۰
۲۳ شهریور ۱۴۰۰
روزی که سکه دَریک در ایران ضرب شد
۲۲ شهریور ۱۴۰۰
پیداشدن سنگنبشتهای تازه در نقش شهریاران
نقش شهریاران یا نقش رجب در ۳/۵ کیلومتری شمال تخت جمشید دارای آثار ارزشمندی از نخستین سده دوره ساسانیان است که چهار نقش برجسته «تاج گذاری اردشیر بابکان»، «تاج گذاری شاهپور یکم»، «نقش برجسته شاهپور یکم سوار بر اسب» و «نیم تنه کرتیر»(موبد نیرومند که در زمان هفت پادشاه نخست ساسانی می زیست) را دربرمیگیرد.
پل مشیر؛ پایداری در بربر لرزشهای زمین
پُلهای تاریخی، ما را با مجموعهای از دانشهای مردمان روزگاران پیشین آشنا میسازند؛ از علوم مهندسی گرفته تا هنر به کار رفته در ساخت سازه و نگرش به زیستبوم و هماهنگی با آن و نمونههای دیگر. اینگونه پلها که با چیرهدستی بسیار و ذوقورزی فراوان بنا شدهاند، در گوشهگوشهی ایران ما نمایان هستند و بسیاری از آنها از دل کار و زندگی مردمان این سرزمین کهن برآمدهاند و در آسانتر ساختن رفتوآمد کاروانهای بازرگانی یا حتا گذر لشکریان و بسیاری کارهای دیگر، نقش داشتهاند. پس پلها به یک معنا نشانهای از شیوهی نگرش انسان به پیرامون خود است. نمونهی برجستهای از این سازهی زیبا و آفرینشگرانه را در استان بوشهر میتوان جُست و یافت. در جایی که گسترهی دشتستان جای دارد و سازهای به نام «پُل مشیر» در آنجا نمایان است و جلوهای زیبا میآفریند.
کودکان ایرانی، برندگان جشنوارهی نقاشی «زمین در سال ۲۰۳۰» ژاپن
کودکان ایرانی برندگان مسابقهی نقاشی «زمین در سال ۲۰۳۰» جیکیو ژاپن شدند تا فردای زمین را با آرزوهای رنگارنگ و پرشور، از نگاه خود برای ما به نمایش بگذارند.
۲۱ شهریور ۱۴۰۰
پل کشکان؛ کهنراه شاپورخواست
تمدنهای کهن وامدار شبکهراههایی بودند که شهرها و سرزمینها را به هم پیوند میداد. هیچگونه نمیشد امنیت و سامان شهرها را برقرار کرد جز با ساختن راههایی که دسترسیها را آسان سازد و گذر لشکریان و کاروانهای تجاری را دستیاب کند. راهها نیز با ساخت پُلها به هم پیوند میخوردند و شبکهای گسترده و پیوسته میساختند. کارکرد پل در پیوند دادن راهها، مهم و بایسته بود. حتا در زمانهای دیگر که پلهای تاریخی و کهن رو به خرابی میگذاشتند، برای جلوگیری از گسست جادهها و راهها، پلها را بازسازی یا از نو میساختند. یک نمونهی تاریخی چنین سازهای که بر روی پایههای کهن ساخته شده، «پُل کشکان» است.
۲۰ شهریور ۱۴۰۰
هفت خان 76، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
پل لاتیدان؛ برآمده از دل خاک
پلهای تاریخی نشانههایی از تمدنهای کهن هستند. از اینرو شکوه تاریخ را در چهرهی پلها بیش از هر سازهی دیگری میتوان دید. سازههایی که گذر لشکریان و جنگاوران را دیدهاند، آمدوشدهای پُرهیاهو را به یاد سپردهاند، از پیروزمندان و شکستخوردگان یادگارها اندوختهاند و خود نیز سالخورده و دیرینهسال شدهاند. لایههای خاک و غباری که روی پلهای تاریخی را پوشانده است، خود گواه سالیان دراز و رویدادهای فراوانی ست که بر آنها گذشته است؛ همانند «پُل لاتیدان» که به ناگاه از دل خاک برآمد، رُخ نشان داد و راز تاریخی خود را گشود.
۱۹ شهریور ۱۴۰۰
بارگیری «دقیقی، زبانِ دری و لهجهی آذری»
پلدختر میانه؛ یادگار دیرین سرزمین ما
آنهایی که در شهرهای تاریخی زندگی میکنند با شنیدن نام پُل پیش از آنکه به یاد پلهای رهگذران پیاده یا پلهای بزرگراهها بیفتند، پلهای کهنی را به یاد میآورند که در گذشتههای بسیار دور ساخته شدهاند و هنوز پایدار هستند، یا بخشی از آنها استوار برجا مانده است. این دریافت و شناخت از سازهای به نام پل، تنها ویژه مردمانی است که ریشه در تاریخ دارند. از اینرو پلهای تاریخی حافظهی شهرهای کهن به شمار میروند. همانند «پُل دختر» در شهر میانه، در استان آذربایجان شرقی. پلی که بارها بازسازی شده است و خشت خشت آن یادآور رویدادهای تلخ و شیرین تاریخی است.
۱۸ شهریور ۱۴۰۰
توطئۀ اشغال افغانستان توسط پاکستان - فریدون مجلسی
چنان نماند و چنین نیز هم نخواهد ماند!
بارگیریِ «بررسیِ گویشِ فینی»
پارسیانجمن: گویشهای پارسی که هر یک شاخهای از تنهی سترگِ زبانِ پارسیاند، پشتوانهای برایِ این زبان به شمار میآیند.
پل شاپوری؛ درخشش هنر معماری ساسانی
پل پیوند دهندهی دو فضاست. جاییست که میتوان چشماندازهای دور را دید. کاربرد پل در روزگار ما با آنچه در گذشته بود، چندان تفاوتی ندارد. با اینهمه، در دورههای دور تاریخی پلها از دید نظامی ارزش نمایانتری داشتند و جایی برای گذر سپاهیان و لشکریان بودند. نمونهی باارزش اینگونه سازهها با کاربرد نظامی، «پل شاپوری» در لرستان است. این پلِ بازمانده از روزگار ساسانیان، هر چند در کار آبرسانی نیز اثرگذار بود، اما جایی بود که دو فضا را به هم پیوند میداد؛ یکی در شوش و دیگری در هگمتانه.
۱۷ شهریور ۱۴۰۰
هفت خان 75، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۱۶ شهریور ۱۴۰۰
ایران، گسترهای شکوهمند از پُلهای تاریخی
پُلهای تاریخی ایران نمونههایی از سازههاست که در گذر چند هزارسالهی تاریخ ایران به دست استادان مهراز (:معمار) سرزمینمان ساخته شدهاند. این نوشتار آگاهیهای کوتاهی دربارهی پُل که در تمدن سازهای ما ارزش مهرازی بسیار داشته است، به دست میدهد و آشنایی اندکی با این بخش از هنر معماری ایران فراهم میآورد.
۱۴ شهریور ۱۴۰۰
پیروزی نادرقلی افشار بر عثمانیان در تبریز
292 سال پیش در چنین روزی، 14 شهریور 2288 شاهنشاهی، سپهبد ایران، نادرقلی افشار، پس از پیروزی بر عثمانیان تبریز را باز پس گرفت. تبریزیان ورود نادر را جشن گرفتند و شهر را آذین بستند.
۱۳ شهریور ۱۴۰۰
۱۱ شهریور ۱۴۰۰
با افغانستانِ اندوه! - دکتر علی میرفطروس
۱۰ شهریور ۱۴۰۰
هفت خان 73، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
زیست بوم ایران - آمار باور نکردنی آتشسوزی جنگلها
شمار آتشسوزی در جنگلهای ایران، از اندازه گذشته است و دیگر نمیتوان خوشباورانه آن را در شمار «بلایای طبیعی» برشمرد و از زیر بار مسوولیت پدید آمدن آن شانه خالی کرد. آمارهایی که در سالهای گذشته و حتا همین ماهها و هفتهها از آتش گرفتن گسترههای پُرشماری از جنگلهای ایران منتشر شده است خود گویای ژرفای چنین فاجعهای است؛ فاجعهای ملی که زیستبوم ما را به روزهای مبادا دچار کرده است. بهگفتهی وحیده بهرامی، کارشناس جنگلداری، چهارده هزار مورد آتشسوزی در جنگلهای کشور تنها در یک دههی گذشته رخ داده است. که در ادامهی گزارش یاد شده است.