192 سال پیش در چنین روزی، سوم اسپند سال 2386 شاهنشاهی برابر با 22 فوریه 1828 ترسایی، پیمان نامه ننگین ترکمنچای که از پشتیبانی دولت انگلستان برخوردار بود، در روستای ترکمنچای به امضای عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار، رسید و بخش بزرگی از سرزمین ایران از مام میهن جدا شد.
پس از افتادن دژ لنکران به دست روس‌ها در یکم ژانویه 1828 و پیش از آن شکست نیروهای ایران در 31 اکتبر 1927 در اصلاندوز Aslanduz و بازهم به ترغیب دولتمردان لندن، دولت تهران پیشنهاد گفت‌وگو برای ترک جنگ را پذیرفت. مذاکرات چند روز طول کشید، متن قرارداد 21 فوریه 1828 (دوم اسفند) آماده شد و در جلسه 22 فوریه (سوم اسفند) که در روستای ترکمنچای برگزار شده بود به امضای عباس میرزا فرمانده نیروهای نظامی ایران (ولیعهد وقت فتحعلی شاه) و ژنرال ایوان پاسکویچ Ivan Paskievich فرمانده نظامی روس رسید که مورخان با تفسیر متن، آن را ننگین ترین قراردادی توصیف کرده اند که ایرانیان در طول تاریخ حیات وطن خود امضا کرده اند. بر پایه این قرارداد، نه تنها وطن ما قسمت‌های دیگری از قلمرو خود (بخش‌های اصلی) را از دست داد و رود ارس Aras River مرز ایران و روسیه تعیین شد بلکه تعهداتی را برعهده گرفت که قبول آن از جانب یک دولت مستقل و حاکم بعید و خلاف منطق بنظر می‌آید.
برپایه‌ی این قرارداد، نخجوان و ایروان [ارمنستان] را هم از ایران جدا کردند. ارتش ایران با همه ضعف آموزش و تجهیزات از ایروان جانانه دفاع کرده بود. مناطق دیگری که بموجب این قرارداد از پیکر ایران جدا شد عبارتند از: اُردوباد Ordubad، بخش‌های دیگری از مُغان و لنکران ـ طالِش. این قرارداد حقوق دریانوردی ایران در دریای مازندران را محدود کرد. دولت تهران پذیرفت که به روسیه حق کاپیتولاسیون بدهد و دولت روسیه مجاز باشد که در هرنقطه از ایران که بخواهد کنسولگری دایر و قراردادهای بازرگانی دوجانبه را به اراده و خواست خود تنظیم کند. دولت ایران از بابت جنگ از روسیه رسما پوزش بخواهد و ده کرور طلا [هر کرور 500 سکه] غرامت جنگ بدهد. دولت روسیه در این قرارداد تنها متعهد شد که از شاه شدن عباس میرزا پس از مرگ پدرش حمایت کند [که عباس میرزا 25 اکتبر 1833 و پیش از مردن پدرش ـ فتحعلی شاه درگذشت و به شاهی نرسید].
امرداد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر