در استان خراسان جنوبی بیش از صد درخت شناسایی و ثبت شده است. این اندازه درخت کهنسال در هیچ جای دیگر ایران دیده نمیشود. از اینرو خراسان جنوبی را «سرزمین درختان کهنسال» نام دادهاند.
۱۰ دی ۱۴۰۰
زیست بوم ایران - ایران، سرزمین درختان کهن سال
ایران ما از انگشتشمارترین سرزمینهایی است که در جایجای آن درختانی بسیار کهن و دیرینهسال ریشه گرفتهاند و بهجا ماندهاند. بسنده است بدانیم که دومین درخت پیر جهان در ایران ریشه دوانده است: سرو 4500 سالهی ابرکوه!
۹ دی ۱۴۰۰
۸ دی ۱۴۰۰
هفت خان 107، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۶ دی ۱۴۰۰
دستیابی به مُهر سنگی ساسانی در مازندران
باستانشناسان ایرانی در لایهنگاریهای محوطه «قِلاکتی گِل» محله سُرخرود مازندران، به مُهر سنگی به نقش جانوری (ساسانی) کممانند دست پیدا کردند.
گلنبشتهی حسابداری در شهر سوخته، سندی بیمانند از تمدن ایران
خبری که چند روز گذشته در خبرگزاریها بازتاب یافت رویدادی بسیار باارزش در بخش باستانشناسی کشور است و ارزشهای فرهنگی و تمدنی سرزمین ما را نمایانتر میسازد. خبر اینگونه است که: باستانشناسان در روزهای پایانی نوزدهمین فصل کاوش در شهر سوخته، پس از 50 سال کاوشهای ادامهدار در این محوطه، برای نخستینبار توانستند به یک گلنبشته(:لوح) حسابداری مربوط به دوران آغاز ایلامی دست یابند.
۴ دی ۱۴۰۰
هفت خان 106، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲ دی ۱۴۰۰
۱ دی ۱۴۰۰
هفت خان 105، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
ثبت چهار جشن ایرانی
چهار جشن ایرانیِ «چلهنشینی و شب یلدا»، «چهارشنبهسوری»، «مهرگان»، و «سده»، به همراه «موسیقی نواحی ایران» به عنوان میراث زنده ناملموس جاده ابریشم ثبت شدند.
۲۷ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 104، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
زبانِ پارسی در آستانهی تازش، و سه سده پس از آن
پارسیانجمن: نشستِ زبانِ پارسی در سه سدهی نخستِ پس از تازش به سخنرانیِ علیاشرف صادقی، زبانشناس و استادِ پیشینِ دانشگاهِ تهران، که در روزِ ۲۷ اردیبهشتِ ۱۳۸۸، در دانشکدهی ادبیاتِ دانشگاهِ تهران برگزار شد.
۲۵ آذر ۱۴۰۰
۲۴ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 103، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲۱ آذر ۱۴۰۰
سروده ای از حسین گل گلاب برای 21 آذر، روز رهایی آذربایجان
۲۰ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 102، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۱۸ آذر ۱۴۰۰
۱۷ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 101، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
بشقاب ساسانی «رشی» در موزه رشت
بشقاب سیمین «رشی» که در موزهی ملی ایران نگهداری میشد به گیلان انتقال داده شد. این بشقاب ساسانی قرار است در موزهی رشت به نمایش گذاشته شود.
هفت خان 100، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۱۱ آذر ۱۴۰۰
بارگیریِ «فرهنگِ بیذُوُی»
پارسیانجمن: در کنارهی کویرِ کاشان روستایی بزرگ و آباد است که باشندگانِ روستا آن را «بیذُوُی» نامند و کاشانیان و روستاهای پیرامونش آن را بوزآباد خوانند.
۱۰ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 99، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۹ آذر ۱۴۰۰
پیدا شدن گلنبشتهی میخی در رامهرمز
گلنبشتهای به خط میخی در یک زمین کشاورزی در شهرستان رامهرمز خوزستان یافته شد. پس از بررسیهای نخست و تایید اصالت، دیرینگی گلنبشته به دورهی ایلامی گمانه زده شده است.
بازگشت جزایر سهگانه به ایران
50 سال پیش در چنین روزی، 09 آذر 2530 شاهنشاهی، نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران جزایر ایرانی بوموسا (ابوموسی)، تُنب بزرگ، و تُنب کوچک را به فرمانروایی ایران بازگرداند، و پرچم شیر و خورشید نشان ایران بر فراز بلندترین کوه بوموسا برافراشته شد.
۷ آذر ۱۴۰۰
نوآوری در جنگافزار از سوی سپهبد بهرام چوبین
۶ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 98، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۴ آذر ۱۴۰۰
ساختن شهر بیشاپور
1755 سال پیش در چنین روزی، 04 آذر 825 شاهنشاهی، به خواست شاهپور یکم پادشاه ساسانی، ساخت شهر بیشاپور در سرزمین کازرون به پایان رسید.
۳ آذر ۱۴۰۰
هفت خان 97، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲ آذر ۱۴۰۰
زبان آذربایجان (بخش دوم): بنخانشناسی زبان آذری
پارسیانجمن: در بخش پیشین این جستار استاد زندهیاد منوچهر مرتضوی تبریزی به زبان کهن آذربایجان، آذری، که گویشی از پارسی بوده و از زمان صفویه بدین سو جایش را ترکی گرفته است، پرداخت. در بخش دوم به بنخانشناسی یا منبعشناسی زبان آذربایجان، تا زمان نوشته شدنِ این جستار، سالِ ۱۳۵۳، پرداخته شده است.
پیداشدن نشان هایی از زندگی انسان نخستین در جزیره هرمز
پروژهی بررسی و مستندنگاری محوطهی پارینهسنگی برای چند درخت در جزیره هرمز، به شناسایی درخور نگرشی (قابل توجه ای) از دستساختههای سنگی انجامید که با توجه به یافتههای باستانشناسان میتوان آن را به دوره پارینهسنگی میانی نسبت داد.
دستیابی به یافتههایی تازه از معماری اشکانی و ساسانی در مرزهای ایران
سومین فصل از کاوشهای باستانشناسی محوطهی «ویرانشهر» خراسانشمالی که به گمان بیشتر تاریخنگاران و باستانشناسان، خاستگاه پادشاهان اشکانی بوده است، ازسوی هیات مشترک باستانشناسی ایران و فرانسه، به یافتههای تازه و مهمی از معماری اشکانی و ساسانی در مرزهای ایران انجامید.
۱ آذر ۱۴۰۰
فروغی در ظلمات (بخش سوم) - دکتر علی میرفطروس
* روابط نزدیکِ حسین گل گلاب و کلنل علینقی وزیری با فروغی این گمان را تقویت می کند که فروغی از تدوین و تنظیمِ سرودِ «ای ایران» باخبر بود.
* جایگاه محمدعلی فروغی درتاریخ و فرهنگ ایران چنان والا است که درآینده، دانشگاه ها و دانشکده ها به نام فروغی نامگذاری خواهند شد.
* فروغی، فرهنگمَرد و سیاستمدار بزرگی بود که پیروزی اش پس از مرگ بوده است.
روی کار آمدن سامانیان و گسترش فرهنگ ایرانی
1147 سال پیش در چنین روزی، 01 آذر 1433 شاهنشاهی (874 زایشی)، آغاز فرمانروایی سامانيان بوده است. دورهی سامانیان را میتوان دورهی پیشرفت فرهنگ ایرانی، و زبان و ادبیات دری دانست. سامانیان نزدیک به دو سده بر بخشهای بزرگی از فرارود (ماورالنهر) ایران فرمانروایی کردند.
یافته های تازه تر از مردان نمکی - ایران تنها دارنده مومیاییهای نمکی در جهان است
با آغاز فصل پنجم کاوش در معدن نمک چهرآباد از سوی باستانشناسان ایرانی و آلمانی هربار زاویهی تازه تری از یافتهی باستانشناسی پیدا میشود و آگاهیهای تازهای بهدست میآید. در تازهترین خبر گفته شده که مردان نمکی چهرآباد بومی آن منطقه نبودهاند و همچنین ایران تنها مومیاییهای نمکی برجایمانده در جهان را دارد.
۳۰ آبان ۱۴۰۰
فروغی در ظلمات (بخش دوم) - دکتر علی میرفطروس
* کمال آتاتورک: «من تاکنون مردی به جامعیّت و وطنپرستیِ فروغی ندیده ام. کاش مملکت من هم یک فروغی داشت».
* فروغی پیوندگاهِ فرهنگ و ادبیّاتِ فاخرِ ایران و فرهنگ پویای غرب بود و این دو را چنان در خود هضم وُ جذب کرده بود که فاقد برتری جوئی های قومی یا احساس حقارت در مقابل غرب بود.
* در آن «زمستانِ بی برگی»، فروغی اعتقاد داشت که فردوسی با سرودنِ شاهنامه نه تنها «ملّیّت ایرانی را إحیا کرده» بلکه «قباله و سندِ نجابتِ ملّت ایران را تنظیم فرموده است».
آگاهیهای تازه از چگونگی مدفونشدن مردان نمکی چهرآباد
باستانشناسان ایرانی و آلمانی برای آگاهی بیشتر از معدنکاری دوره هخامنشی و ساسانی بخشهایی از معدن نمک چهرآباد نامور به «دوزلاخ» را کاوش کردند و به یافتههای تازهای دربارهی چگونگی مدفون شدن مردان نمکی رسیدند.
۲۹ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 96، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
فروغی در ظلمات (بخش نخست) - دکتر علی میرفطروس
* فروغی برجسته ترین شخصیّت فرهنگی – سیاسیِ ایران بعد از جنبش مشروطیّت و نمایندۀ ممتازِ معماری فرهنگی و مهندسی اجتماعی درتاریخ اندیشه و سیاستِ ایرانِ معاصر بود.
تختجمشید، شکوه و بزرگی فرهنگ ایرانی
تختجمشید را شاید بتوان شکوهمندترین یادمان نیاکانی ایرانیان نامید. یادگاری که یادآور تاریخ باشکوه و فرهنگ دیرپا و آشتیجوی ایرانیان و شهریاران آن دانست. ستونهای استوار این کهن یادگار نشان از استواری ستونهای فرهنگ ایرانزمین دارد و شاهکار هنر و معماری این سرزمین اهوراییست.
۲۷ آبان ۱۴۰۰
زبان آذربایجان (بخش یکم)
دکتر منوچهر مرتضوی تبریزی: سرزمین آذربایجان از روزگار دیرین دستخوش پیشامدهای کمرشکن و آماج تیر حوادث بوده ولی هیچ یک از این پیشامدها و حوادث به اندازه تغییر زبان ایرانی این سرزمین و غلبه زبان بیگانه بر زبان آذری تأثرانگیز و پراهمیت نبوده است.
آغاز شهریاری بهرام گور بر ایرانشهر
1601 سال پیش در چنین روزی، 27 آبان 979 شاهنشاهی (420 میلادی)، بهرام پسر کوچکتر یزدگرد یکم پادشاه ساسانی، در پی کشته شدن پدر، به شهریاری ایرانشهر رسید.
بندرکنگ، بندری زیبا در استان هرمزگان
بندرکنگ پهنهای از دیدنیها، ساحلی از موجهای آرام، و شهری آکنده از مردمانی خونگرم و مهربان است. جایی است که گوهرهای دریا به دست میآید. سختیها در برابر زیباییهای شهر و دلهای نرمخو و مهرآگین مردمان آن دیار رنگ میبازد و روزها در جریانی پیوسته و موجوار ادامه مییابد.
۲۶ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 95، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
چغازنبیل، نخستین یادمان ایرانی در فهرست جهانی
تاکنون ۲۶ یادمان تاریخی-فرهنگی و اثر طبیعی از ایران در سیاههی میراث جهانی یونسکو جای گرفتهاند. این فهرست ۲۴ اثر فرهنگی و ۲ میراث طبیعی را دربَر میگیرد.
پیدا شدن دژ نظامی ۲۷۰۰ ساله در گسترهی تاریخی ریوی
کشف برجای ماندهی (:بقایای) یک دژ نظامی از ۲۷۰۰ سال پیش همزمان با امپراتوری مادها، گورستان عصرآهن و یک قطعه سفالنوشته به خط پهلوی ساسانی، از مهمترین دستاوردهای کاوش باستانشناسی مشترک ایران ـ آلمان در محوطهی تاریخی «ریوی» در استان خراسان شمالی است.
۲۵ آبان ۱۴۰۰
هشدار! - کشورهای عربی هر موجود زندهای در خلیج پارس را به عربی نامگذاری میکنند
کشورهای عربی مانند قطر درصدد خرید کشتیهای بزرگ مطالعاتی و تحقیقاتی برآمدهاند و باستانشناسی زیر آب را گسترش دادهاند. حتا عربستان یک کشتی هزار تنی تحقیقاتی خریداری کرده و سرمایهگذاریهای بزرگی در حوزه باستانشناسی زیر آب انجام داده است. شاید تاکنون پرده از کشفیات مهم خود بر نداشته باشند اما بیگمان به زودی شاهد انتشار اخبار مهمی در اینباره از سوی کشورهای عربی خواهیم بود.
آغاز نبرد قادسیه و سرنوشتی شوم برای ایران
1385 سال پیش در چنین روزی، 25 آبان 1195 شاهنشاهی (636 زایشی)، نبرد قادسیه میان تازیان وحشی و نظامیان ایران آغاز شد و با گذشت چهار روز نبرد سنگین به شكست نظامیان ایران انجامید. این نبرد شوم سرنوشت ایران را به گونه ای دگرگون کرد که همچنان پس از 14 سده ملت ایران تاوان آن را میپردازد.
۲۴ آبان ۱۴۰۰
۲۲ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 94، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲۰ آبان ۱۴۰۰
۱۹ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 93، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
پیدا شدن محوطهی بزرگ پارینهسنگی کهن در سنگ معدن کرمانشاه
پروژهی بررسی منطقهی سنگ معدنِ شهرستان کرمانشاه به یافته شدن یکی از بزرگترین مکانهای باستانی مربوط به دورهی نادر پارینهسنگی کهن (Lower Paleolithic) انجامید.
پیدا شدن بزرگترین محوطه پیش از تاریخی در اردل
در پیِ بررسیهای باستانشناسی در چهارمحال و بختیاری، محوطهی باستانی ارزشمندی با گستردگی (:وسعت) ۱۰ هکتار پیرامون شهر کاج شهرستان اردل شناسایی شد.
گشايش آبراه میان دريای سرخ و رود نيل به فرمان داريوش بزرگ
۱۷ آبان ۱۴۰۰
روزی که ایران باردیگر ابرقدرت جهان شد
1761 سال پیش در چنین روزی، 17 آبان سال 819 شاهنشاهی (260 ميلادی)، ایران با پیروزی بر رومیان، باردیگر ابرقدرت جهان شد که روزی درخشان در تاریخ ایران بهشمار میرود.
۱۵ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 92، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۱۴ آبان ۱۴۰۰
کتاب «تواریخ»، ترجمۀ محمود فاضلی بیرجندی منتشر شد
کتاب«تواریخ»، اثر آگاثیاس، نویسنده و سراینده نامدار رومی سدۀ ششم میلادی با ترجمۀ خوب دکتر محمود فاضلی بیرجندی اخیراً منتشر شده است.
آرش کمانگير، به گزارش مازيار قويدل
اسطوره ها و داستان های پهلوانی، برخاسته از تاريخ وُ فرهنگ مردمان جهانند. اسطوره هايی که در چهارچوب داستان های شيرين و دلپسند يا رويدادهای تراژيک و اندوهبار، ملّت ها را - به ويژه در هنگامه ی گرفتاری ها - به فردايی روشن اميدوار می سازند.
۱۳ آبان ۱۴۰۰
تجاوز انگلیس به ایران و جدایی هرات از مام میهن
165 سال پیش در چنین روزی، 13 آبان سال 2415 شاهنشاهی (1856 زایشی)، دولت وقت لندن به دنبال اعلان جنگ به ایران نیروی نظامی و کشتی توپدار از هند به ایران فرستاد و سرنوشت جدایی هرات از ایران را رقم زد.
۱۲ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 91، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۱۰ آبان ۱۴۰۰
زبان فارسی در عراق: از صفویه تا صدام
حمدی ملک: من در بغداد به دنیا آمدم. در خانوادهای که متهم به داشتن اصولی ایرانی میشد و در دورهای که دلارهای نفتی عراق به کمک جنون قدرتِ صدام حسین آمده بود تا او را دچار توهم کند.
تاریخ ایران و جهان - بازپسگیری شهر آمِد
1443 سال پیش در چنین روزی، 10 آبان 1137 شاهنشاهی (578 زایشی)، دو سپهبد ایرانی با شکست دادن سپاهیان روم شرقی «آمِد Aamed» (دیاربکر) را پس گرفتند.
۸ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 90، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
پیدا شدن سنگ گور نقشدار دورهی اشکانی در استان سمنان
در پیِ کاوشهای نجاتبخشی گورستان مرسینچال سمنان، نخستین سنگگور نقشدار (منقوش)، بازمانده از دورهی اشکانی یافته و به موزهی باستانشناسی استان سمنان تحویل داده شد.
۶ آبان ۱۴۰۰
۵ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 89، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
بازتاب شکوه تمدن ایرانزمین در سراسر جهان
آثار و گنجینههای بسیاری از تمدن شکوهمند ایرانشهر هماکنون درجایجای جهان و در نامورترین موزهها دیده میشوند.
ناوگان هخامنشیان در مدیترانه
2419 سال پیش در چنین روزی، 05 آبان 161 شاهنشاهی (398 پیش از میلاد)، دریاسالار نامی آتن با شماری از افسران دریایی آن کشور به استخدام نیروی دریایی ایران درآمدند.
۴ آبان ۱۴۰۰
جای گرفتن چگاسفلی و چند اثر دیگر از ایران در فهرست موقت یونسکو
تارنمای میراث جهانی یونسکو نامهای تازهای از سایتهای باستانی ایران را در فهرست موقت خود جای داده است که نام محوطهی باستانی چگاسفلی، چشمانداز فرهنگی بندر تاریخی کنگ، معماری تاریخی در سواحل شمالی خلیج فارس و چند یادمان تاریخی دیگر در میان آنها به چشم میخورد.
۳ آبان ۱۴۰۰
یافتهشدن شهری زیرزمینی در بافت تاریخی ابرکوه
در پیِ بررسی و پژوهش گروه کاوش میراث فرهنگی، یک شهر زیرزمینی زیر چند خانه در ابرکوه یزد پیدا شد و گمان میرود این شهر زیرزمینی در زیر خانههای سراسر بافت تاریخی این شهر وجود داشته باشد.
جام حسنلو؛ بازمانده از آذرآبادگان
جام طلای حسنلو از ارزشمندترین آثار باستانی ایران است که در پیِ کاوشهای رابرت اچ. دایسون* در تپه حسنلوی نقده، در استان آذربایجان غربی، در سال ۱۳۳۶ به دست آمد. گمان میرود این اثر ۳۲۰۰ ساله نقش بهسزایی در شکلگیری هنر دوره مادها داشته است.
۱ آبان ۱۴۰۰
هفت خان 88، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
ارجمندی آب در باور ایرانیان
داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی، در سنگنبشتهی تختجمشید از خداوند میخواهد کشورش را از گزند سپاه دشمن، دروغ، و خشکسالی دور سازد.
۲۹ مهر ۱۴۰۰
۲۸ مهر ۱۴۰۰
هفت خان 87، دانشگاه کورش بزرگ - هومر آبرامیان
۲۷ مهر ۱۴۰۰
بیمهری با فرهنگ خویشتن - ایوب گبانجی
زیست بوم ایران - آمار آتشسوزی جنگلهای ایران
شمار آتشسوزی در جنگلهای ایران، از اندازه گذشته است و دیگر نمیتوان خوشباورانه آن را در شمار «بلایای طبیعی» برشمرد و از زیر بار مسوولیت پدید آمدن آن شانه خالی کرد. آمارهایی که منتشر شده، خود گویای ژرفای چنین فاجعهای است. چهارده هزار مورد آتشسوزی در جنگلهای کشور تنها در یک دههی گذشته یک فاجعهای ملی است.