نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به شهردار تهران

پارسی انجمن

به: سرور دکتر نجفی – شهردار ارجمند کلانشهر تهران

از:  کارگروه پایش پارسی‌انجمن

نهاده: درخواست کاربرد واژه‌های پارسی به جای واژه‌های بیگانه

با درود و ارج

همان گونه که آگاهی دارید، شهروندان و دولتمردان هر کشور تا آنجا که می‌توانند در راستای پشتیبانی و پاسداری از زبان ملی کشور خود می‌کوشند. در میهن گرامی ما نیز افزون بر کوششهای همیشگی و بی‌دریغ نویسندگان و سرایندگان و ادب‌دانان نهادی به نام فرهنگستان، به‌گونه‌ای ویژه، به کار واژه‌گزینی و برابریابی برای واژه‌های بیگانه می‌پردازد.

چونان‌که شهردار فرهیخته می‌دانند، واژه‌های برگزیده‌ای که فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پارسی‌انجمن و شماری از زبان‌شناسان و واژه‌شناسان پیش می‌نهند برای آنکه کاربردی همگانی یابند به پشتیبانی نهادهایی همچون شهرداری -که همه‌ی شهروندان نوشته‌ها و آموزه‌های آن را در هر کوی و کوچه و خیابان می‌بینند-، صداوسیما و دیگر سازمانها و نهادها نیازمندند؛ تا جایی که در نبود این یاری و همراهی کارِ به بار نشستن نوواژه‌های پارسی بسیار سخت‌تر خواهد بود.

از این روی، در راستای پاسداری و پالایش زبان پارسی و فرهنگ ایران‌زمین، از شهردار ارجمند پایتخت خواهشمندیم دستور فرمایند در نوشته‌ها، آگهیها، برنماها و آگهی‌نماهای کوچک و بزرگ در هر گوشه از شهر، به جای واژه‌های بیگانه، واژه‌های پارسی را به کار برند. پیشاپیش، از پُرنگری و همکاری آن جایگاه گرانمایه، همچنین از کوشش ارزنده‌ی کارکنان گرامی شهرداری پایتخت سپاسگزاریم.

در زیر شماری از برابرهای پارسی واژه‌های پُربَسامد بیگانه آورده شده است:

واژه‌ی بیگانه	واژه‌ی پارسی	واژه‌ی بیگانه	واژه‌ی پارسی	واژه‌ی بیگانه	واژه‌ی پارسی
اطلاعیه	آگهی	عبور	گذر	کافی‌شاپ	نوشکده قهوه‌سرا*
بنر	برنوشته*۱ برنما*۲	عابر	رهگذر	رستوران	خورکده غذاخوری*
بیلبورد	آگهی‌نما*	معبر	گذرگاه	بصیرت	بینش
کارواش	خودروشویی*	عبور و مرور	رفت‌وآمد	عزا	سوگ
کنگره	همایش*	میادین	میدانها	عزادار	سوگوار
تیم	دسته	تحقیق	پژوهش	عزاداری	سوگواری
اتوبان	بزرگراه*	محقق	پژوهشگر؛ پژوهنده	قرائتخانه	خوانشگاه
خروجی	برون‌رو	کاندیدا	نامزد*	انتخابات	گزیدمان؛ گزینمان
استادیوم	ورزشگاه*	کاندیداتوری	نامزدی	مصرف	گسارش
انتقال	ترابرد	ورکشاپ	کارگاه آموزشی*	مصرف اضافی	بیش‌گساری
منتقل	ترابرده	کنترل	واپایش*	فول‌تایم	پیوسته‌کار تمام‌وقت*
نامنقول	ترابردناپذیر	مانیتور	پایشگر* نمایشگر	فستیوال	جشنواره*
کمپین	کارزار؛ پویش	فیلتر	پالایه	سابقه	پیشینه
تور	گشت*	تکنولوژی	فناوری*	بورس	بهابازار*
توریست	گردشگر*	صنعت	ساختاوری	وبسایت	تارنما؛ تارسیت وبگاه*
توریسم	گردشگری*	ترقی	پیشرفت	ایمیل	رایانامه
لوگو	نشان‌واره*	تنزل	پسرفت	آدرس ایمیل	رایانشانی
مارک	نشان	کمیته	کارگروه*	عضو	هموند
برند	بازرنام نمانام*	لینک	تارپیوند	عضویت	هموندی
کپی	رونوشت روگرفت*	محیط زیست	زیستگاه، زیست‌بوم	حق عضویت	هموندانه

* نشانگرِ واژه‌های مصوب فرهنگستان سوم (فرهنگستان کنونی) است.

۱. هدارش/ تعریف فرهنگستان از واژه‌ی «برنوشته»: پارچه‌ای بلند که بر آن نوشته‌ای درج شده است و آن را از دو سو به دست گیرند یا در جایی نصب کنند.

۲. هدارش/ تعریف فرهنگستان از واژه‌ی «برنما»: نوعی آگهی که معمولا به صورت مستطیل ثابتی در جاهای معینی از صفحه‌ی وب نمایان می‌شود.

 نویسنده‌: ارشک امیری‌ توسّلی