۱۴ آذر ۱۳۹۸

ایران من - تالاب‌های چهارمحال‌و‌بختیاری، شاهراه گذر پرندگان کوچ‌رو

تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری یکی از زیباترین زیست‌بوم‌های ایران به شمار می‌روند. در این استان شش تالاب کم‌مانند دیده می‌شود: تالاب‌های سولگان، چغاخور، گندمان، دهنو، چال‌تر و چال‌خشک. یکی از ویژگی‌های این تالاب‌ها جای گرفتن آن‌ها در بلندای بیش از دو هزارمتری است. ارزش آن‌ها از دید زیست‌بومی و ظرفیت‌های گردشگری (اکوتوریسمی) نیز بسیار است.
تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری

تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری یکی از شاهراه‌های گذر پرندگان کوچ‌رو از سیبری به آسیای‌میانه و گستره‌ی شمالی ایران به سوی این استان و سپس کوچ آن‌ها به سوی خلیج‌فارس است. این پرندگان از اروپا بال می‌گشایند و در تالاب‌های این استان جای می‌گیرند. کوچ گروهی این پرندگان از روزهای پایانی مهرماه آغاز می‌شود و در میانه‌ی آبان‌ماه به اوج می‌رسد و تا پیش از یخ‌زدگی آب تالاب‌ها ادامه دارد.
در تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری بیش از 25 هزار جوجه پرنده در فصل زادآوری شناسایی شده‌اند. در میان آن‌ها گونه‌های کمیاب و درحال انقراض هم دیده می‌شوند؛ همانند: اردک تاجدار (زیباترین اردک ایران)، خروس کولی‌دشتی، توکای بزرگ، سهره‌ی زرد، چکاوک درختی، طرلان و دُرنای طناز.  در این تالاب‌ها 60 گونه پرنده‌ی آبزی و کنارآبزی هست.
تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری همگی به گونه‌ی زنجیروار از آغاز ضلع جنوبی شهرستان بروجن و در امتداد کوه کلار از رشته کوه زاگرس به سوی غرب جای گرفته‌اند. بودن این تالاب‌ها به افزایش پرندگان کوچ‌رو می‌انجامد و در نیروبخشی به پوشش گیاهی استان، جلوگیری از ایجاد کانون‌های گرد و غبار، مهار آتش سوزی‌ها و تقویت منابع آبی زیرزمینی یاری می‌رساند.
تالاب سولگان چهرمحال و بختیاری
تالاب سولگان چهرمحال و بختیاری
تالاب سولگان در بخش گندمان شهرستان بروجن جای دارد. پهنای آن هشت کیلومتر مربع است و جای مناسبی برای زندگی مرغان آبی است. پرندگانی همانند: چنگر، قزل‌غاز و قورقور به فراوانی در این تالاب دیده می‌شوند.
تالاب سولگان از آن‌رو که در ضلع جنوبی جاده‌ی چهارمحال و بختیاری به خوزستان جای گرفته از دید گردشگری و زیست‌محیطی از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. رویش گل‌های رنگارنگ در این تالاب نیز بر زیبایی خیره‌کننده‌ی آن دو چندان افزوده است.
تالاب سولگان دو بخش باختری-خاوری (غربی-شرقی) دارد. بخش باختری آن به «ولگان» نیز نامبردار است. این تالاب مهد تالاب‌ها و گستره‌های گردشگری و طبیعت دست نخوردهبه‌شمار می‌آید. در زمستان‌ها دمای آن به 30 درجه زیر صفر می‌رسد و در تابستان‌ها در گرم‌ترین روز به 30 درجه بالای صفر.
تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری
تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری
تالاب چغاخور با پهنای 2300 هکتار یکی از زیباترین تالاب‌های ایران است. این تالاب در بخش گندمان شهرستان بروجن، در بلندی‌های کوه کلار در همسایگی شهر بلداجی، جای دارد. رشته کوه کلار که در زیبایی و چشم‌نوازی نمونه‌وار است، در سوی باختری آن جای گرفته و بر تالاب سایه افکنده است. چکاد این رشته کوه 3830 متر از سطح دریا بلندی دارد.
تالاب چغاخور را مرغزار گسترده‌ای دربر گرفته و یکی از گستره‌های دیدنی استان به شمار می‌رود. زمستان‌های آن سرد و تابستان‌های آن معتدل است. جای زیست پرندگانی همانند غاز، مرغابی، اردک، آنقوت، گونه‌هایی از حواصیل، لک لک سفید و فلامینگو نیز هست. آبزیانی همچون ماهی کپور نیز در تالاب چغاخور به فراوانی دیده می‌شود.
پهنای گستره‌ی شکار ممنوع این تالاب دو هزار و 500 هکتار است.
گونه‌های گوناگونی از گیاهان را در تالاب چغاخور می‌توان دید؛ گیاهان آبی و معلقی همانند بید و پتامژتون و نیلوفرهای آبی، که گستره‌ی تالاب را سبز و دیدنی ساخته‌اند. خزندگانی چون لاک‌پشت و مارهای گوناگون هم در پیرامون این تالاب زندگی می‌کنند و نیز جانورانی چون شغال، روباه، خرگوش و موش. در پیرامون این تالاب دهکده‌ای گردشگری برای اقامت و جای گرفتن گردشگران ساخته شده است.
تالاب چغاخور که بزرگترین تالاب استان چهارمحال و بختیاری است، برپایه‌ی پژوهش‌های انجام شده، در رده بندی تالاب‌ها رتبه‌ی هشتم را در میان 75 تالاب باارزش کشور دارا است.
تالاب گندمان چهارمحال و بختیاری
تالاب گندمان چهارمحال و بختیاری
تالاب گندمان، با فاصله‌ای نه‌چندان دور از تالاب چغاخور دیده می‌شود و از گستره‌های ییلاقی استان چهارمحال و بختیاری است. این تالاب با شهرستان بروجن 70 کیلومتر فاصله دارد. پوشش آبی آن 700 هکتار است و پیرامون آن پوشیده از مرغزار است. این تالاب مرتعی برای چرای جانوران به شمار می‌رود.
از باختر تا جنوب تالاب گندمان را رشته کوه چرو دربرگرفته است. چشمه‌های پیرامون تالاب زیبایی آن را خیره‌کننده کرده است. چشمه‌هایی همانند: نصیرآباد، گل‌گپ، چشمه بیدک و چشمه وستگان.
در این تالاب گونه‌های بسیاری از مرغابی را می‌توان دید. افزون‌بر این‌که پرورش و نگهداری اسب نیز در پیرامون تالاب انجام می‌گیرد. گونه‌های گیاهی کم‌مانندی همچون: آلاله‌های آبی، هزار نی، نخل مرداب، عدسک آبی و دیگر گونه‌ها از گیاهان معلق آبی در تالاب گندمان دیده می‌شود. همچنین 60 گونه پرنده‌ی داخلی و خارجی در این تالاب شناسایی شده است.
تالاب گندمان درشمار 10 تالاب پرنده‌نگری ایران است و نام آن در دفتر بین‌المللی پرندگان آبزی لندن ثبت شده است‌.
تالاب دهنو چهارمحال بختیاری
تالاب دهنو چهارمحال بختیاری
تالاب دهنو در نزدیکی روستای بهشت‌آباد جای گرفته و  از ارزش گردشگری بسیاری برخوردار است. این تالاب از آن‌رو که در زیر کوه جای گرفته چشم‌انداز زیبا و فریبنده‌ای دارد. در سال‌های گذشته پوشش غیرطبیعی گیاهی به نام ماکروفیت‌آبزی، درون تالاب را یکسره پوشانده و حتا زندگی آبزیان درون آن را هم با دشواری روبه‌رو کرده است.
دو تالاب دیگر استان چهارمحال و بختیاری چال‌تر و چال‌خشک نام دارند. چال‌تر میان چکاد بلند کوه کلار جای گرفته و در فصل بهار در درخشندگی و زیبایی، بی‌مانند است. در بخش جنوبی این تالاب چشمه‌ی بسیار زیبایی دیده می‌شود که سردترین آب منطقه را دارد. چال‌خشک نیز در فاصله‌ی یک کیلومتری چال‌تر دیده می‌شود.

خبرنگار امرداد: بامداد رستگار

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر