۱۰ دی ۱۳۹۹

ایران تنهای من - جاده‌سازی، گستره‌ی پنج‌هزار ساله‌ی جوبجی را از میان بُرد

ترانشه‌های باز لایه‌های تاریخی «جوبَجی» هشتم دی‌ماه در تاخت‌وتاز جاده‌سازان قرار گرفت و دو ترانشه از آن ویران شد. مدیرکل میراث فرهنگی می‌گوید پرونده‌هایی حقوقی، قضایی و کیفری را علیه سنگ‌شکن‌دار و فرماندار رامهرمز به سبب این ویرانی‌ها آماده کرده است.

۹ دی ۱۳۹۹

ایران تنهای من - پل جهانی فیروزآباد زباله‌دانی شد

پل ساسانی و جهانی فیروزآباد که در عَرصه‌ی شهر باستانی گُور جای دارد به جایگاهی برای زباله‌های خانگی و صنعتی و پسماندهای ساختمانی تبدیل شده و چهره‌ی زشت و زننده‌ای را به نمایش گذاشته است.

۷ دی ۱۳۹۹

قتل های مخوف مارکسیستی در ایران - گذری در تاریخ از خسرو فروهر

دست اندازی به سنگ‌نبشته‌ی جهانی پُل «مِهرنَرسهِ» فیروزآباد

 سنگ‌نبشته‌ی پهلوی ساسانی نامدار به پُل «مِهرنَرسه» در رودخانه‌ی تنگاب فیروزآباد که جزوی از پرونده‌ی جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی پارس است از سوی افراد ناشناس و نابخرد مورد دست‌اندازی جای گرفته و آسیب دیده است.

کاخ اَردشیر بابکان شاهکار مِهرازی و هنر ایران

 کاخ اَردشیر بابکان در شهرستان فیروزآباد با آنکه دو سال پیش به ثبت سازمان یونسکو رسیده است و باید نگاهی جهانی به آن داشته باشیم، ولی همچنان با مدیریت بومی اداره می‌شود و روزگار ناخوشایندی را پشت سر می‌گذارد.

۵ دی ۱۳۹۹

«مانژه» برابرنهاده‌ای برای «ایده»

کورش جنتی: واژۀ «ایده» یکی از واژه‌هایی است که در چند دهۀ اخیر در میان پارسی‌زبانان کاربرد گسترده‌ای یافته است. به نگر می‌رسد تا پیش از آشنا شدن گستردۀ پارسی‌زبانان با واژۀ «ایده»، بسته به بافت سخن، وام‌واژه‌های عربی «فکر» و «نظر» این بار معنایی را بر دوش می‌کشیده‌اند: فکری به ذهنم رسید؛ نظری ندارم. با این همه، به نگر می‌رسد با گذر زمان و زیر هَنایش(تاثیر) زبان انگلیسی، همچنین سایۀ‌ معنایی‌داشتنِ وام‌واژه‌های «فکر» و «نظر» در زبان ‌پارسی، گرایش و چشایی زبانی پارسی‌زبانان به سود کاربرد گسترده‌تر وام‌واژۀ انگلیسی «ایده» بوده است.

۱ دی ۱۳۹۹

آغاز پادشاهی تیرداد یکم؛ دومین پادشاه اشکانی

1773 سال پیش در چنین روزی، 01 دی سال 806 شاهنشاهی (247 میلادی)، تیرداد یکم، دومین پادشاه ایران از دودمان اشکانیان در شهر صد دروازه‌ی (دامغان) بر تخت پادشاهی نشست.

۲۹ آذر ۱۳۹۹

ایرن تنهای من - ویران‌کردن 6 هزارسال تاریخ چگاسفلی برای راه‌اندازی فاضلاب

عباس مقدم، باستان‌شناس و سرپرست کاوش‌های پروژه پیش از تاریخ «چگاسفلی»، از دو روز حفاری غیرمجاز در این محوطه با دیرینگی پیش از تاریخ، گفت. این حفاری توسط دهیاری روستا برای ساخت کانال فاضلاب انجام شده و به بافت و آثار شش‌هزار ساله‌ی آن آسیب چشم‌گیری وارد کرده است.

۲۸ آذر ۱۳۹۹

فروغی در ظلمات (بخش سوم و پایانی) - دکتر علی میرفطروس

 به مناسبت سالگردِ خاموشیِ محمدعلی فروغی  

* روابط نزدیکِ حسین گل گلاب و کلنل علینقی وزیری با فروغی این گمان را تقویت می کند که فروغی از تدوین و تنظیمِ سرودِ «ای ایران» باخبر بود.

* جایگاه محمدعلی فروغی درتاریخ و فرهنگ ایران چنان والا است که درآینده، دانشگاه ها و دانشکده ها  به نام فروغی  نامگذاری خواهند شد.

* فروغی، فرهنگمَرد و سیاستمدار بزرگی بود که پیروزی اش پس از مرگ بوده است.

ایران تنهای من - تعرض به عرصه و حریم تپه‌ی پاسارگاد

ساخت‌و‌ساز در حریم درجه‌ی یک و چسبیده به تپه‌ی رحمت‌آباد و پدیداری مخزن آب بر روی عَرصه‌ی آن در سال‌های گذشته و زمانی ناروشن که بدون آگاهی از اداره‌ی کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان انجام شده، دست‌اَندازی به یادگار ملی است و تخلفی آشکار به‌شمار می‌آید.

ایران تنهای من - داستان غم‌انگیز تپه‌ی باستانی چگاسفلی

خبری که از چندگا‌ه پیش شنیده می‌شد، سرانجام در این هفته پایانی تلخ گرفت و یکی از گستره‌های جهانی و کم‌مانند باستان‌شناسی ایران و جهان، به دَم تیغ لودرها سپرده شد. آنجا «تُل چگاسفلی» بود، با هزاران نشانه‌ی یگانه‌ی تاریخی؛ که اکنون گستره‌ای است که بخش بزرگی از آن برای همیشه از دست رفته است.

۲۶ آذر ۱۳۹۹

سلطان رجب نوعثمانی، تبریز را می‌خواهد!

شعرخوانی اردوغان در رژه‌ی پیروزی نظامی ارتش ترکیه و باکو، آن‌هم در آستانه‌ی هفتادوچهارمین سالگرد نجات آذربایجان از تجزیه و بیرون انداختن مزدوران شوروی به باکو در 21 آذر بی‌تردید اتفاقی و بی‌برنامه نبوده و آنانی که سرودن شعر متداول میان تجزیه‌طلبان پان‌ترکیست ایران ازسوی بالاترین مقام فرماندهی پان‌ترکیست‌های جهان را تصادفی و بی‌اهمیت و یا سوء‌تفاهم؟! معرفی می‌کنند، قطعا یا از پیشینه‌ی دسیسه‌چینی‌های متعدد و متنوع ترکیه ۹۷ ساله برای تجزیه‌ی آذربایجان چندهزارساله ایران نا‌آگاهند یا خود را به ناآگاهی می‌زنند!

۲۵ آذر ۱۳۹۹

نام تاریخی قره‌باغ در ساختار اداری ساسانیان

قره‌باغ (آرتساخ) یکی از استان‌های ارمنستان تاریخی است که در دوره‌ی باستان و از سده‌ی ششم پیش از میلاد، زیر نظر فرمانروایان ایرانی تباری چون آرتاشسیان (2م- 189 پ.م) و اشکانیان یا اینکه به طور مستقیم زیر فرمانروایی شاهنشاهی‌های هخامنشی و ساسانی بوده ‌است.

۲۴ آذر ۱۳۹۹

«زردشت‌نامه»، سروده‌ای به پارسی سره، چاپ شد

پارسی‌انجمن: «زردشت‌نامه»، سروده‌ی «مهراسپند آتبیان»، دانشمند تاجیکستانی، به پارسی سره چاپ شد.

مهراسپند آتبیان در پیشگفتار، درباره‌ی جایگاهِ زردشت در دانش و اندیشه‌ی جهانیان، نوشته است:

۲۳ آذر ۱۳۹۹

سازماندهی و ساختار ارتش ایران در فرمانروایی ساسانیان

1618 سال پیش در چنین روزی، 23 آذر سال 961 شاهنشاهی (402 میلادی)، یزدگرد یکم از دودمان ساسانی، پس از دو سال پژوهش و بررسی، بر بازنگری در ساختار و سازماندهی ارتش ایران گواهی داد.

۲۲ آذر ۱۳۹۹

فروغی در ظلمات (بخش دوم) - دکتر علی میرفطروس

 * کمال آتاتورک: «من تاکنون مردی به جامعیّت و وطن‌پرستیِ فروغی ندیده ام. کاش مملکت من هم یک فروغی داشت».

* فروغی پیوندگاهِ فرهنگ و ادبیّاتِ فاخرِ ایران و فرهنگ پویای غرب بود و این دو را چنان در خود هضم وُ جذب کرده بود که فاقد برتری جوئی های قومی یا احساس حقارت در مقابل غرب بود.

* در آن «زمستانِ بی برگی»، فروغی اعتقاد داشت که فردوسی با سرودنِ شاهنامه  نه تنها «ملّیّت ایرانی را إحیا کرده» بلکه «قباله و سندِ نجابتِ ملّت ایران را تنظیم فرموده است».

زبان فارسی و هویّت نوین ایرانی در اندیشه‌های محمدعلی فروغی - علی اصغر حقدار

زبان‌ فارسی‌ و بازسازی‌ آن‌ به‌ گونه‌ای‌ که‌ بتواند بازگوکننده‌ی‌ مسائل‌ زمانه‌ی‌ جدید باشد، یکی‌ از دغدغه‌های‌ اصلی‌ محمد علی‌ فروغی‌ بود؛ چرا که‌ فروغی‌ زبان‌ را آیینه‌ی‌ روح‌ هر قوم‌ و بهترین‌ وسیله‌ی‌ اظهار افکار و احساسات‌ می‌دانست‌ و در شرایط‌ جدید که‌ امر ترجمه‌ را برای‌ اخذ معارف‌ و علوم‌ از اروپاییان‌ و دنیای‌ نوین‌ ضرورت‌ داده‌ بود، زبان‌ در رابطه‌ی‌ تنگاتنگ‌ و ارگانیک‌ با هویت‌ قرار می‌گرفت‌.

ایران‌ستیزی با اسلحۀ زبان

 محمد محبی: ستیز با زبان پارسی خطرناک‌تر و رذیلانه‌تر از ستیز با یکپارچگی سرزمینی ایران است. نگاهداشت زبان فارسی از نگاهداشت یکپارچگی سرزمینی ایران مهم‌تر است. دلیل آن کاملاً روشن است: ایران کشوری درهم‌تنیده و تجزیه‌ناپذیر است. تنها راه برای خط کشیدن میان مردم ایران و تکه‌تکه کردن کشور ایران، جدایی زبانی میان مردم و تضعیف زبان فارسی در مناطق و نواحی ایران است. کسانی که علیه زبان فارسی شمشیر کشیده‌اند، بنای ستیز علیه موجودیت ایران را دارند. هیچ انگیزه‌ای غیر از این نمی‌توانند داشته باشند.

۲۱ آذر ۱۳۹۹

چه آذرها به جان از عشق آذربایجان دارم

سالگرد ۲۱ آذر، روزِ نجاتِ آذربایجان، با شعرِ شورانگیز «عارفِ قزوینی» گرامی باد!

در گذشتِ رهنورد زریاب نویسندۀ بزرگ افغان

به گزارش خانۀ ادبیات افغانستان: محمداعظم رهنورد زریاب، نویسندۀ نامدار افغانستان، در سن 76 سالگی چشم از جهان فرو بست. او یکی از نویسندگان برجسته در راهِ همبستگی و تفاهم بین فارسی زبانان همۀ کشورها و آرزومند ایجادِ «بازارِ مشترکِ فارسی زبانان» بود که طی آن، به قول آن شاعر افغانستانی:

-«مرزها دیگر اساسِ دوریِ ما نیستند».

دیوار گرگان؛ شکوه تاریخی تکرارناپذیر

دیوار گرگان یکی از یادگارهای معماری ارزشمند و منحصر به‌فرد ایران است که در استان گلستان جای دارد. این دیوار به نام‌های سدسکندر، سد فیروز، سد نوشیروان، قزل آلانگ، قزل آلان ودیوار دفاعی معروف است. این اثر تاریخی یکی از گزینه‌های پیشنهاد ثبت در فهرست آثار جهانی است. آنچه در ادامه‌ی گزارش می‌آید معرفی کوتاه از شگرف‌ترین اثر تاریخی استان گلستان است.

زیست بوم ایران - جنگل‌های هیرکانی زیر خاکستر بی‌تدبیری

سالانه ۲۰۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی گلستان در آتش بی‌تدبیری خاکستر می‌شوند. کارشناسان باور دارند تا زمانی که «مدیریت سنتی» مناطق حفاظت‌شده ادامه دارد، امیدی به پایان ویرانی و آتش‌سوزی نیست.

۱۷ آذر ۱۳۹۹

پیدا شدن مجموعه‌ای از نقش‌نگاره‌های صخره‌ای در الیگودرز لرستان

مجموعه‌‌ی تازه‌ای از سنگ‌نگاره‌های صخره‌ای در شهرستان الیگودرز لرستان یافته شد.

با یافته‌شدن این مجموعه تاکنون سه مجموعه نقش‌نگاره‌‌ی صخره‌ای در شهرستان الیگودرز به‌دست آمده است. لرستان را باید سکونت‌گاه انسان‌های نخستین بنامیم. سرزمین پیوند تاریخ و طبیعت.

۱۵ آذر ۱۳۹۹

گذری در تاریخ: کارل مارکس پیامبر دروغین - خسرو فروهر

 

پویه‌ی پایای پارسی - استاد میرجلال‌الدین کزازی

 گزیده‌ی سخن:

  • گاه می‌اندیشند و می‌پرسند که چرا زبان پارسی دری، در درازای هزار سالی که زبان دانش و ادب شده است، دگرگونیهایی بنیادین و آشکار نیافته است. آیا این ویژگی در پارسی دری که کهنی است نو و دوری است نزدیک، از آن است که این زبان، در درازنای زمان، زبانی فرومانده و ایستا بوده است؛ و بدور از پویایی و نوشوندگی؟

ایران تنهای من - تاراج‌گران گوردَخمه‌ای را در مَرودشت شکستند

تاراج گران اَموال تاریخی و فرهنگی به بهانه‌های پوچ و خیال‌اَنگیز یافتن گنج، گوردَخمه‌ای ارزشمند و بی‌همتا را در یکی از روستاهای شهر مَرودَشت شکسته و خُرده‌سنگ‌های گوردَخمه را در کنار آن و بر روی زمین ریخته که همچنان آثار این دست‌اَندازی‌ها نمایان است.

۱۲ آذر ۱۳۹۹

بیرون راندن رومیان از گستره ایران

1661 سال پیش در چنین روزی، 12 آذر سال 918 شاهنشاهی (359 میلادی)، امپراتور روم، نامه‌ی تندی از شاهپور دوم پادشاه ایران دریافت کرد. پادشاه ساسانی ایران چشم به راه پاسخ نماند و برای بیرون راندن رومیان از گستره‌ی ایران دست به‌کار شد.

۱۱ آذر ۱۳۹۹

پیروزی مردآویز زیاری، بزرگ‌‌ مرد تاریخ ایران

1089 سال پیش در چنین روزی، 11 آذر سال 1490 شاهنشاهی (931 میلادی)، مرداویز زیاری، که «تاریخ» از او به عنوان یک ایران‌دوست بزرگ نام می‌برد، پس از بیرون راندن نظامیان خلیفه‌ی عباسی از شهرهای مرکزی ایران و درهم کوبیدن آنان وارد اصفهان شد و آن را پایتخت همه‌ی ایران خواند.

۹ آذر ۱۳۹۹

بازگرداندن سه جزیره‌ی ایرانی در خلیج پارس به میهن

49 سال پیش در چنین روزی، 09 آذر سال 2530 شاهنشاهی (1971 میلادی) ناوگان دریایی و هوایی ایران جزایر ایرانی بوموسا، تُنب بزرگ، و تُنب کوچک را به گستره‌ی کشور بازگردانید. در این رویداد تنها در یک جزیره مقاومت انجام گرفته بود.

روزی که یزد به چنگ تازیان وحشی افتاد

1378 سال پیش در چنین روزی، 09 آذر سال 1201 شاهنشاهی (642 میلادی)، شهر یزد به چنگ تازیان افتاد. نیروهای جنگنده‌ی تازیان پیش از این به اصفهان دست‌اندازی کرده بودند.

۷ آذر ۱۳۹۹

هوشمندی اسپهبد بهرام چوبین در نبرد بلخ

1432 سال پیش در چنین روزی، 07 آذر سال 1147 شاهنشاهی (588 میلادی)، ارتش ایران با فرماندهی سپهبد بهرام چوبین، نابغه رزم، در جنگ با خاقان «شابه Shabeh» در بلخ از جنگ‌افزار تازه‌ای با سوخت نفت خام بهره گرفت.

۶ آذر ۱۳۹۹

گلوبالیسم در برابر ناسیونالیسم - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

 

فروغی در ظلمات (بخش نخست) - دکتر علی میرفطروس

 به مناسبت سالگردِ خاموشیِ محمدعلی فروغی

به یادِ دوستِ فرزانه ام:منوچهر فرهنگی

* فروغی برجسته ترین شخصیّت فرهنگی – سیاسیِ ایران بعد از جنبش مشروطیّت و نمایندۀ ممتازِ معماری فرهنگی و مهندسی اجتماعی درتاریخ اندیشه و سیاستِ ایرانِ معاصر بود.

* فروغی با دو بالِ عقلانیّت و اعتدال (واقع گرائی) کوشید تا جامعۀ پُر آشوب ایران را به سامان وُ ثبات برساند. آن عقلانیّت و اعتدال سیاسی  وجه دیگری نیز داشت و آن، پرهیز فروغی از «عوام گرائی» (پوپولیسم) بود.

* به جرأت می توان گفت که هیچ دولتمردی درتاریخ معاصر ایران آنهمه به شاهنامۀ فردوسی عنایت نکرده مگر محمدعلی فروغی.

***

۵ آذر ۱۳۹۹

تاریخ ایران و جهان - نبرد پایانی اردشیر بابکان

1780 سال پیش در چنین روزی، در 05 آذر سال 799 شاهنشاهی (240 میلادی)، واپسین جنگ اردشیر بابکان، با رومیان، با پیروزی ایران، به پایان رسید.

ایران تنهای من - دستور ساخت‌وساز در بافت تاریخی همدان

آثار تاریخی همدان از انگشت‌شمار شهرهایی است که از آن به نام یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان یاد می‌شود. این شهر پایتخت پادشاهان ماد بوده و در دوران‌های هخامنشی و اشکانی پایتخت تابستانی آنان نیز بوده‌ است.

۴ آذر ۱۳۹۹

ساخت شهر باستانی بیشاپور به فرمان شاهپور یکم

1754 سال پیش در چنین روزی، 04 آذر سال 825 شاهنشاهی (266 میلادی)، کار ساخت شهر بیشاپور به فرمان شاهپور یکم پادشاه ساسانی، در سرزمین کازرون، به پایان رسید.

۳ آذر ۱۳۹۹

جنبش بابک خُرّم دین به پایان نرسیده است!

1178 سال پیش، در آذرماهِ سال 1401 شاهنشاهی (842 میلادی)، هواداران «بابک خُرّم دین» و پیروان او در آذربایجان، اصفهان، فارس، و کرمان بر ضد حکومت خلیفه عباسی دست به یک خیزش گسترده زدند که به نوشته تاریخ‌نگاران، در بیدار کردن ایرانیان کارساز بوده است.

۳۰ آبان ۱۳۹۹

سامانیان، دودمانی که زبان پارسی را جانی دوباره بخشیدند

1146 سال پیش در چنین روزی، 30 آبان سال 1433 شاهنشاهی (874 میلادی)، سامانیان به فرمانروایی رسیدند. سامانیان به زبان و ادبیات پارسی، فرهنگ ایرانی، و گسترش دانش جانی دوباره بخشیدند و در این راه از هیچ کوششی باز نایستادند.

۲۹ آبان ۱۳۹۹

بارگیری «فرهنگ واژه‌های اوستا»ی کانگا، گردانشِ بهرامی، در چهار پوشینه

فریدون جنیدی (از پیشگفتارِ فرهنگ):  در «دینکرت» یکی از نامه‌ها که به دبیره پهلوی برجای مانده است و گزیده‎ای از اوستای باستان است، پرسش‎های فراوان است که پرسنده از دانا می‎پرسد و یکی از آن نوشته‎ها چنین است که: چرا دین (اوستا، نمازهای دینی) را به آوازی ناآشنا و نهفته اوستا نام گوییم!

تاریخ ایران و جهان - اعلان جنگ قباد ساسانی در پی پیمان‌شکنی فرمانروای روم شرقی

1518 سال پیش در چنین روزی، 29 آبان سال 1061 شاهنشاهی (502 میلادی)، دولت ایران در زمان پادشاهی قباد ساسانی، در پی پیمان‌شکنی روم شرقی (قسطنطنیه) اعلان جنگ داد.

نادیده گرفتن سازه و محوطه‌های تاریخی ری

چطور می‌شود هزینه‌های میلیاردی برای مرمت خانه‌ای قدیمی در تهران اختصاص می‌یابد تا یک “خانه فرهنگ” ایجاد شود، اما خانه‌های تاریخی در ری باستان از بین می‌روند و هیچ توجهی به محوطه‌های باستانی و نفیس آن نمی‌شود و عظمت، قدمت و شان‌شان نادیده گرفته‌ می‌شود! مگر ری متعلق به تهران نیست؟

دژ ساسانی تَنگِ خمار فسا، شگفت‌اَنگیز، ولی ویرانه

ویرانه‌های دژِ بسیار ارزشمند و شگفت‌اَنگیز نامدار به «تَنگِ خُمار» در شهرستان فَسا بر فراز کوه، همچون نگینی رَخشنده خودنمایی می‌کند. هرچند که، یادگار ساسانیان رها و نابود شده، ولی از بلندای کوه هنوز هم می‌توان صدای تاریخ را شنید.

۲۷ آبان ۱۳۹۹

همایش ویژه برای یادبود رستاخیز آبان ۹۸

آغاز پادشاهی بهرام گور

1600 سال پیش در چنین روزی، 27 آبان سال 979 شاهنشاهی (420 میلادی)، بهرام پسر کوچکتر یزدگرد یکم پادشاه ساسانی، در پی کشته شدن پدر، خود را بهرام پنجم پادشاه ایران خواند.

پیدا شدن دو تابوت سفالی در جوبجی رامهرمز

در تازه‌ترین فصل کاوش‌ در گستره‌ی تاریخی جوبجی رامهرمز، دو تابوت سفالی  در این گستره پیدا شد. این تابوت‌ها برای پژوهش‌های آغازین و حفاظت‌های بایسته به پایگاه میراث جهانی هفت‌تپه سپرده شدند.

۲۶ آبان ۱۳۹۹

گندی‌شاپور، نخستین شهر دانشگاهی جهان

مدیر پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری گندی‌شاپور و ایوان کرخه با اشاره به آنکه تاکنون تنها ۴۰۰ متر از گستره‌ی بیش از ۲۰۰۰ هکتاری گندی‌شاپورکاوش شده است، گفت: نخستین شهر دانشگاهی جهان پس از ۱۸ سده دوباره به جرگه‌ی شهرها پیوست. 

۲۵ آبان ۱۳۹۹

نوآوریهای ابوریحان بیرونی در ساختن واژه‌های دانشی پارسی

پارسی انجمن: استاد جلال متینی در این جستار نوآوریهای بیرونی در ساختِ واژه‌های دانشیِ پارسی را برمی‌نمایند و نیز می‌افزایند که این نوآوریها با بیرونی و پورسینا و دیگر دانشمندانِ ایرانیِ‌ پس از اسلام آغاز نشده‌اند و بی‌گمان ریشه در زبانِ پارسی به روزگارِ هخامنشیان (پارسه/ پارسیِ باستان) و ساسانیان (پارسیگ/ پهلوی) دارند.

۲۴ آبان ۱۳۹۹

پایه‌گذاری فرمانروایی غزنویان

1032 سال پیش در چنین روزی، 24 آبان سال 1547 شاهنشاهی (988 میلادی)، سالروز پایه‌گذاری فرمانروایی غزنویان است که بیشتر فرمانروایان ایران خاوری بودند.

سد بستان‌خانی دوران هخامنشی

ثبت جهانی سد بستان‌خانی ‌به عنوان سازه‌ای آبی که روشن می‌کند شهرنشینی در ایران باستان و در دوران هخامنشی بسیار فراگیر بوده است، همچنان درگیر اما و اگرها و چالش شایدها و بایدها است. این سازه باستانی نشان می‌دهد ایرانیان در جهان کهن در بخش‌های گوناگون مهندسی، در ساخت کاریز (:قنات) پیشگام ‌بوده‌اند.

۲۰ آبان ۱۳۹۹

بارگیریِ «برخی جای‌نامها و ریشه‌های تاریخیِ آنها در آذربایگان» - استاد مینورسکی

پارسی‌انجمن: استاد مینورسکی در این جُستار به لشکرکشی رومیان و بیزانسیان به استانِ آذربایگان می‌پردازد و در این میان بر برخی از جای‌نامهای آذربایگان و ریشه‌ی آنها پرتو می‌افکند.

۱۹ آبان ۱۳۹۹

تاریخ ایران و جهان - ساخت آبراه سوئز، شاهکار داریوش بزرگ

2538 سال پیش در چنین روزی، 19 آبان سال 41 شاهنشاهی  (518 پیش از میلاد)، کار ساختن آبراه میان دریای سرخ و رودنیل برای گذر کشتی‌های ایران از خلیج پارس به مدیترانه به پایان رسید. آبراهی که رود نیل را به دریای سرخ پیوند می‌دهد به کانال سوئز نامور است.

۱۸ آبان ۱۳۹۹

«پارسی» بنویسیم یا «فارسی»

یکی از ویژگی‌های زبان فارسی دگرگونی آوایی واژگان آن است. در گذر بیش از هزارساله‌ای که زبان کنونی ما داشته است برخی از واژگان صورت نخستین خود را از دست داده‌اند و اکنون به گونه‌ای دیگر خوانده و نوشته می‌شوند؛ یا آن که صورت پیشین واژه، در کنار دگرگونی آوایی کنونی آن، هر دو به کار برده می‌شود.

سدهای هخامنشی هوشمندانه و با برنامه‌ریزی علمی ساخته شده‌اند

هخامنشیان کار‌های زیربنایی در قلمروهای تخت فرمانروایی خود انجام دادند که تاکنون پا برجای مانده‌اند؛ از شمار این طرح‌ها باید به مجموعه‌ای از سدها و شبکه‌های آبرسانی، همچون «سد بستانخانی دیدگان» در استان فارس اشاره کرد. پژوهش‌های جدید از شگفتی‌های تازه معماری آن پرده برداشته است.

۱۷ آبان ۱۳۹۹

تاریخ ایران و جهان - روزی که گستره امپراتوری روم در آسیا از آنِ ایران شد

2073 سال پیش در چنین روزی، 17 آبان سال 506 شاهنشاهی (53 پیش از میلاد)، پس از پیروزی درخشان ایران در زمان ارد اشکانی، همه‌ی گستره امپراتوری روم در آسیا به تصرف ایران درآمد.