امرداد - بنفشه میرزایی
گروه سازه‌های پاسارگاد در 40 کیلومتری تخت‌جمشید و 90 کیلومتری شیراز جای دارد و پایتخت کورش بزرگ و فرزندش کمبوجیه دو فرمانروای نخست امپراتوری هخامنشی به شمار می‌آید. نام پاسارگاد برای نخستین بار در نوشته‌های هرودت با عنوان «رهبر قبایل پارسیان» گفته می‌شود نه یک جای مشخص.
در پاسارگاد باستان‌شناسانی چون هرتسفلد، علی سامی و دیوید استروناخ کاوش انجام داده‌اند. استروناخ هنگام خاکبرداری گنجینه‌ای را در پاسارگاد یافت که گروهی از جواهرهای بسیار زیبای سده‌ی 4 و 5 پیش از میلاد را در خود جای داده است. سه گونه‌ی سنگ‌نبشته به زبان‌های پارسی باستان، ایلامی و بابِلی در پاسارگاد به دست آمده که بیشتر آن‌ها در بالای نقش فرشته‌ی بالدار و بر دیوارهای پیرامونی ایوان ستون‌دار اصلی کنده‌کاری شده اند. دیگر نبشته‌ها روی لباس نگاره‌های فرمانروا کنده شده است؛ که این نوشته‌ها نیز در پیوند با فرمانروایی کورش بزرگ است.
مهرازی پاسارگاد
پاسارگاد وارون تخت‌جمشید روی بلندی جای نگرفته، بلکه از چندین کاخ جدا و پراکنده در جلگه‌ی پهناوری تشکیل شده است. تاثیر هنر همسایگان در نقشه‌ی مهرازی پاسارگاد به خوبی دیده می‌شود، همانند ایوان‌های ستون‌دار به روش اورارتوها، ته‌ستون‌ها با شیار‌های ترازی (:افقی) الگو گرفته از شیوه‌ی ایونی آسیای کوچک و هیتیت‌ها و... کارایی مهرازی مادها هم دیده می‌شود. پاستون‌های مکعبی دو بخشی بوده و از سنگ‌های آهکی سیاه و سفید ساخته شده و این دوگانگی رنگ در مهرازی اورارتو و ماد هم دیده شده است. برخی از شال ستون‌ها مانند موارد موجود در برازجان سیاه‌رنگ و سرستون‌ها از سنگ سیاه رنگ و به شکل نیم‌تنه‌ی گاو نر، شیر یا اسب ساخته شده است. ستون‌های پاسارگاد وارون تخت‌جمشید شیار ندارد و بسیار صاف و آیینه‌ای است. می‌توان گفت که تالارهای ستون‌دار مادی به ویژه تالار 30 ستونی گودین‌تپه پیشرو اندازه‌های بزرگ کاخ‌های پاسارگاد بوده و به عنوان نمادی از چگونگی مهرازی رسمی در باختر (:غرب) ایران پیش از دگردیسی مهرازی زمان کورش به شمار می‌آید.
گروه آفرینه‌های (:آثار) پاسارگاد شامل کاخ ستون‌دار (کاخ S یا کاخ بارعام)، کاخ خصوصی (کاخ P) با تالارهای ستون‌دار، دروازه‌ی اصلی در بخش خاوری (:شرقی) حصار، تندیس‌های بزرگ گاو بالدار و جانوران افسانه‌ای با سر انسان، آرامگاه کورش، محوطه‌ِ مقدس و باغ‌ها و... است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر