دلاوریهای ایرانیان در برابر اسلام، بخش دوم، دوران عباسیان – خسرو فروهر

دژ مارکوه؛ زیبایی زیست‌بوم و دیرینگی تاریخ

بر فراز کوهی به نام «مارکوه»، در جایی که می‌توان از شمال آن دریا را دید که موج در موج پهنه‌ور است و از خاور تا تنکابن در دیدرس است و از باختر تا رامسر و از جنوب تا البرز نیز در چشم‌انداز است، دژی کهن برآورده‌اند که طبیعت پیرامونش سِحرآور و هوش‌رُبا است. افزون‌بر اینکه یادهای دور و نزدیکی از تاریخِ آن گستره را نیز در دل خود نهفته است. آن دژ را «قلعه مارکوه» یا «مارکو» می‌نامند.

دموکراسی و ضرورتِ تفاهم در تاریخ - دکتر علی میرفطروس

* درکِ مشترک از تاریخ ، لازمۀ تحقّقِ جامعۀ مدنی و دموکراسی است.  

* جامعۀ امروز ایران در جنگی نابرابر میان  مرگ و زندگی اینک نیازمند رهبران و روشنفکرانِ شجاعی است که ضمن تبدیل کردنِ «گذشته» به «تاریخ» بتوانند با همدلی و همبستگیِ ملّی براین مذلّت تاریخی فائق آیند.

***

افشای طلبه های جمهوی اسلامی در اپوزیسیون و قلک عمو سام – گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

دژ اژدهاپیکر؛ سازه‌ای فراموش شده

در شمال شهر لار، در استان فارس، بازمانده‌ای از دژی کهن دیده می‌شود که گذر زمان هر آنچه خواسته است بر سر برج و باروهای آن آورده و از دیوارهای بلندش تلی از خاک به جا گذاشته است. آن‌هایی هم که خویشکاری (:وظیفه‌ی) نگاهبانی از سازه‌های تاریخی را دارند، گویی از یادش برده‌اند تا به یکباره در میان وزش باد و ریزش خاک، پنهان و پنهان‌تر بماند. آن دژ را «قلعه اژدهاپیکر» می‌نامند که نباید آن را با دژی دیگر در باختر شهر شیراز که آن نیز «اژدهاپیکر» خوانده می‌شود، یکی دانست.

دژ بهستان؛ رازهای ناگشوده‌

در باختر استان زنجان رودخانه‌ای به نام «قزل اوزن» جاری است. رودخانه‌ای که در شمار طولانی‌ترین رودهای ایران به‌شمار می‌رود و از بلندی‌های چهل‌چشمه‌ی کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از پیچ‌و‌خم‌های بسیار به رود شاهرود می‌پیوندد و راه خود را تا دریای کاسپین (خزر) می‌گشاید.

اسلام و تجاوزات جنسی در ایران، قالیباف، و تاجزاده – خسرو فروهر

قلعه رودخان؛ تختگاه فرمانروایان گیلان

در یکی از فرازین‌ترین بخش‌های جنگلی روستای رودخان شهرستان فومن، در استان گیلان، دژی تاریخی، استوار و پابرجا، قامت برافراخته است که هرگز هیچ نیروی نظامی‌ای در دوره‌های گوناگون تاریخ نتوانسته بود به آن دست پیدا کند. آن دژ را «قلعه رودخان» می‌‌گویند؛ دژی که خشت‌خشت آن از پایداری و رخنه‌ناپذیری آن سازه‌ی کهن نشان‌ها دارد.

زیست بوم ایران - دست درازی به زیستگاه جانوران

دیدن پلنگ در گستره‌ی حفاظت‌شده «آق داغ» خلخال و کشتن خرس قهوه‌ای از سوی برخی اهالی، شوندهای بسنده ای است تا حساسیت‌ها برای حفاظت از زیست‌بوم استان اردبیل و گونه‌های جانوری آن افزایش یابد.

ایران تنهای من - باغستان‌های قزوین روبه نابودی است

یک کنشگر میراث فرهنگی در قزوین گفت: «13 سال است که به ظاهر برای حفاظت باغ‌های قزوین اقدام و سرمایه‌گذاری شده است اما در این مدت به‌جای پیشرفت در نگهداری، چند هزار هکتار از باغستان را از دست دادیم و باغستان روبه نابودی است». 

تاریخ ایران و جهان - روزی که پیکره‌ی شاهپور یکم، برترین اثر هنری ساسانی فرو افتاد

1377 سال پیش در چنین روزی، 03 شهریور سال 1202 شاهنشاهی (643 میلادی)، سرکرده یورشگران تازی با شناسایی تندیس شاهپور یکم در غاری به همین نام، به فروانداختن این اثر هنری 25 تنی دستور داد.

سنجش نادرست برای چگونگی زیست بوم ایران و آفریقا

یک کنشگر ‌زیست بوم، سنجش وضعیت طبیعت ایران با کشورهای آفریقایی را سنجشی نادرست خواند و آن را نسخه‌پیچی طرفداران شکار به نام «قرق اختصاصی» برای زیست‌مندان طبیعت ایران دانست.

قلعه بمپور؛ وزش شن‌های روان بر دژی تاریخی

بومی‌های شهر بمپور در بلوچستان، «قلعه بمپور» را ساخته‌ی شاهِ کیانی، بهمن فرزند اسفندیار، می‌دانند و می‌گویند او بود که فرمان داد چنین دژ بلند و استواری ساخته شود. باور آنان چنین است که این قلعه «بهمن‌پور» نام داشته است و با گذشت زمان و سپری‌شدن تاریخی دور و دراز، به «بمپور» تغییر نام داده است.

دژ نارین قلعه؛ بازمانده از آن‌سوی تاریخ

تا آنجا که تاریخ به یاد دارد، شهر میبد بوده است. دیرینگی این کهن‌شهر چنان است که گویی شانه‌هایش زیر بار تاریخی پُرفرازونشیب خم شده است. یک گواه آن «نارین قلعه»، در میانه‌ی شهر میبد است. باستان‌شناسان می‌گویند که دیرینگی این دژ باستانی به نخستین نشانه‌های تمدن انسان در گستره‌ی یزد بازمی‌گردد.

عشق مرگبار چپولها و اسلامیون – گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

قلعه دختر فیروزآباد؛ سایه‌واری از شکوه یک دژ

در نیمه‌ی نخست سده‌ی سوم میلادی، اردشیر بابکان برای نگاهبانی از شهر «اردشیرخُوَره» (فیروزآباد کنونی)، دژی ساخت که اکنون در دامنه‌ی کوهی جای دارد که 6 کیلومتر دورتر از جاده‌ی فیروزآباد به شیراز است. دوری این دژ استوار تا نقش برجسته‌ی تنکاب، چندان نیست. تنگاب نقشی از تاجگذاری اردشیر ساسانی است.

تاریخ ایران و جهان - پیداشدن اسکلت‌های انسانی در تخت‌جمشید و اسکندر مقدونی

کشف اسکلت‌های انسانی و جانوری توان افزایش ظرفیت‌های تازه‌ای را در سایت جهانی تخت‌جمشید فراهم می‌آورد که می‌تواند این مجموعه را در زمینه‌ی گردشگری، ادبی، تاریخی و فرهنگی به نمونه‌ای یگانه در ایران و جهان برساند.

ایران تنهای من - یورش و دست‌درازی به گورستان‌های تاریخی یزد

گورستان‌های تاریخی یزد از شمار میراث ارزشمند این دیار هستند که این روزها در نبود گردشگران، با دست‌درازی چپاول‌گران میراث‌فرهنگی روبه‌رو شده‌اند و اگر کاری برای نگهداری آن‌ها نشود، روزی هویتی برای بالیدن به آن برجای نخواهد ماند.

بارگیری جستاری از استاد کزازی - واژه‌ی «ترجمه»

پارسی‌انجمن: در جستارِ «واژه‌ی ترجمه» استاد میرجلال‌الدینِ کزازی به تاریخ و ریشه‌ و چگونگیِ پیداییِ واژه‌ی ترجمه و راهیابیِ آن به دیگر زبانها پرداخته است.

دژ فلک‌الافلاک؛ دژی به شکوه و بلندای تاریخ

در میان دژهای باستانی و تاریخی ایران یکی از باشکوه‌ترین آن‌ها که بایسته است از آن یاد شود، بی‌گمان قلعه‌ی «فلک الافلاک» است که در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان و بر بلندای تپه‌ای جای گرفته است. پیرامون آن دژ کهن، شهر خرم‌آباد دامن گسترده است. این دژ (قلعه) را «دژ شاپورخواست» نیز می‌نامند و نام‌های دیگر که درباره‌ی آن سخن خواهیم گفت.

حسین دهباشی، حسن روحانی، مصدق، و ترامپ - گزارشی گمان شکن از خسرو فروهر

زمانیکه نیشابور پایتخت ایران شد

1579 سال پیش در چنین روزی، 30 امرداد سال 1000 شاهنشاهی (441 میلادی)، یزدگرد دوم پادشاه ایران از دودمان ساسانی بر آن شد که برای نزدیک بودن به شمال خاوری کشور و جلوگیری از ورود بازمانده‌ی هون‌ها به فرارود (بخش شمال خاوری خراسان بزرگ) برای کوتاه مدت، پایتخت را از تیسفون (نزدیک بغداد) به نیشابور (از شهرهای خراسان) جابجا کند.

ارگ بم؛ تاریخی که فرو ریخت

«ارگ بم» بزرگ‌ترین سازه‌ی خشتی جهان در 193 کیلومتری جنوب باختری کرمان جای دارد؛ درست در میانه‌ی کوه‌ها «بارز» و «کبودی». گزافه نیست اگر بگوییم تا آنجا که حافظه‌ی تاریخ به یاد دارد، ارگ بم بوده است. می‌گویند ساخت آن به دستور «بهمن کیانی» فرزند اسفندیار بوده است.

معمای سینما رکس آبادان و قیام ۲۸ امرداد – خسرو فروهر

ارگ علیشاه؛ بازمانده‌ای از شکوه مهرازی ایران

با آنکه «ارگ علیشاه» در گذر زمان آسیب‌های بسیار دیده است و آنچه اکنون از آن به‌جا مانده تنها نمایی از شکوه پیشین آن است، گمانی در این نیست که یکی از شاهکارهای بی‌مانند هنر مهرازی (معماری) ایران باید شمرده شود. این سازه‌ی شکوهمند را استاد فلکی تبریزی در سده‌ی هشتم مهی طراحی کرده و به شیوه‌ی معماری آذری ساخته است.

انتخابات امریکا، مکانیسم ماشه، تحریم ها، و مزدوران جمهوری اسلامی – خسرو فروهر

تخت‌جمشید، نماد هنر و فرهنگ شکوهمند ایرانی

میراث جهانی پارسه که امروزه آن را تخت‌جمشید می‌نامند، نمادی است از هنر و فرهنگ شکوهمند ایرانی که ویرانه‌های آن، پس از دوهزار سال هم‌چنان چشم‌نواز و گیرا بوده و هر اِنسان خردمندی را به اَندیشه وا می‌دارد و مایه‌ی غرور و بالَندگی ایرانیان است.

پیروزی ارتش ایران بر ارتش عثمانی در دو نبرد همزمان

در جریان جنگِ 3 ساله میان نیروهای دو فرمانروایی ایران و عثمانی (جنگ سالهای 2302 ـ 2305 شاهنشاهی)، 275 سال پیش در چنین روزی، در 28 اَمُرداد سال 2304 شاهنشاهی (نوزدهم آگوست 1745 میلادی)، همزمان دو نبرد سخت در منطقه موصل (شمال عراق امروز) و در قارص (کارس Kars ـ شمال شرقی ترکیه امروز) میان نیروها روی داد که در هر دو نبرد، پیروزی قاطع از آن ایران بود.

پیدا شدن اسکلت در آبراهه‌ی تخت‌جمشید

بازمانده‌ی استخوان های اسکلت ۱۳ انسان و جانور در زمان باززنده‌سازی(:احیای) آبراهه‌های تخت‌جمشید یافت شد.

ارگ خان‌ملک کیانی؛ برآورده‌ی خاندانی کهن

کیانی‌ها از خاندان‌های کهن سیستان و بلوچستان بودند که نژاد خود را به صفاریان و یعقوب لیث می‌رساندند و چنین می‌گفتند که از نسل شاهان کیانی شاهنامه‌اند. یکی از شناخته‌شده‌ترین فرمانروایان این خاندان، ملک محمود سیستانی بود که در آشوب‌های پایان شاهنشاهی صفویان، در نیمه‌ی نخست سده‌ی دوازدهم مهی(:قمری) و پس از کشته شدن شاه سلطان حسین صفوی، بر خاور (:شرق) ایران چیرگی یافت و مشهد را پایتخت خود ساخت.

ارگ کریم‌خانی؛ استوار و پابرجا

کریم‌خان زند در روزگار کوتاه پادشاهی خود توانست سازه‌ها و بناهای بسیار باارزشی پدید آورَد. هر کدام از آن سازه‌ها شکوه و زیبایی بسیاری به پایتخت او شیراز، بخشیده‌اند. هر چند حکمرانان قاجاریِ پس از او، با کینه‌توزی شگفت‌انگیزی آسیب‌ها به سازه‌های روزگار زندیه زدند اما هنوز هم می‌توان بخش فراوانی از زیبایی و دل‌انگیزی شهر شیراز را برآورده‌ی خانِ زند دانست. یک نمونه‌ی آن «ارگ کریم‌خانی» است که استوار و پابرجا، سایه افکنده و قامت برافراشته است.

در پارسی بودن واژه‌ی «جرگه»

ذبیح‌الله ساعی (نویسنده و استاد دانشگاه): برگزاری و نیز داغ شدن بحث برگزاری جرگه‌ها در کشور (افغانستان)، همواره بگومگوهای را میان صاحب‌نظران و نیز علاقمندان مباحثی از این دست بر سر این که “واژه جرگه چه معنایی دارد و از دید تبارشناسی واژه‌ها، ریشه‌ها و خاستگاه آن به کدام زبان بر می‌گردد؟”، به همراه می‌آورد. شماری بر خاستگاه پارسی این واژه تاکید کرده و عده‌ی دیگر آن را واژه‌ی با ریشه‌های ترکی یا مغولی می‌دانند.

ارگ کلاه فرنگی؛ سازه‌ای چشم‌نواز در بیرجند

در شهر بیرجند سازه‌ها و ساختمان‌های دیرینه‌ای هست که برگرفته از معماری و شیوه‌ی ساخت آن اقلیم و زیست‌بوم است اما در آن میان، یک سازه دیده می‌شود که معماری آن هیچ همسانی و همانندی با دیگر بناهای شهر ندارد. این ساختمان زیبا و چشم‌نواز را «ارگ کلاه فرنگی» می‌نامند. همان که نماد و نشانه‌ای برای شهر بیرجند در استان خراسان شناخته می‌شود.

پیدا شدن اسکلت بانوی اشکانی در تپه اشرف اصفهان

در ادامه‌ی کاوش‌های تپه اشرف اصفهان باستان‌شناسان به بازمانده‌ای از یک اسب و اسکلت یک بانوی دیگر دوره اشکانی دست یافتند. گفته می‌شود گورسپاری‌های یافت شده از طبقه‌ی میانه(:متوسط) دوره اشکانی هستند. 

در ادامه‌ی هفتمین فصل کاوش‌های تپه اشرف و در ادامه‌ی کشف شواهدی از معماری قبرها، اسکلت بانوی اشکانی، اسکلت اسب چهار ساله و اشیای باستانی، باستان‌شناسان به اسکلت یک دختر نوجوان و البته بقایایی از ستون فقرات یک اسب دیگر دسترسی پیدا کردند.

دلاوران ایرانی در جنگ با تازیان – خسرو فروهر

خیانت محمد مصدق در جدایی بحرین از ایران - استاد شمشیری و خسرو فروهر

دادگاه جنجالی محمد مصدق: به مناسبت نزدیکی کربلای دروغین ۲۸ امرداد – خسرو فروهر

زیست بوم ایران - تا ۲۰ سال دیگر کویرهای ایران هم نابود می‌شوند!

-«بیابان و کویری که همه تصور می‌کنند نماد بدبختی است به صورت کاملا برعکس منبع عظیمی از منابع است که می‌تواند اقتصاد یک کشور را به صورت کامل متحول کند.»

-کردوانی از وضعیت دریاچه‌های نمکی کشور انتقاد کرد و گفت که «دریاچه‌های آران و بیدگل و قم وضعیت خوبی ندارند و بجای نمکزارهای طبیعی، در سایر نقاط نمکزارهای مصنوعی ایجاد شده که حاصل برداشت غیرمجاز آب است.»

کردوانی گفته است: «نیترات آمونیوم که در روزهای اخیر آنچنان انفجار بزرگی در لبنان رقم زد، محصول بیابان‌ها و کویرهایی است که ما از آنها غافل شده‌ایم!»

کویرهای ایران مملو از آفرودسواری‌هایی شده که به طبیعت ناب این کویرها آسیب می‌زنند

سالروز حماسه دروازه پارس؛ یادآور قهرمانی آریوبرزن

2350 سال پیش، در اَمرداد سال 229 شاهنشاهی (اگوست سال 330 پیش از میلاد) آغاز حماسه‌ی دروازه‌ی پارس (دربند پارس)، ایستادگی قهرمان ملی آریوبرزن و جان‌فشانی میهن‌پرستان از خودگذشته‌ای است که در برابر تازش گجسته‌ی مقدونی تا واپسین دم تاب آوردند.

ارگ انار؛ لگدکوب سوداگران گنج

اندکی بیش از 200 کیلومتر دورتر از شهر کرمان، شهری کهن و تاریخی به نام «انار» دیده می‌شود. این شهر در روزگار باستانی، نام دیگری داشت و آن را «آبان» می‌خواندند. شهر آبان (شهر انار کنونی) زمانی بخشی از استخر فارس شمرده می‌شد اما پس از گذر از دوران باستانی، در شمار شهرهای کرمان شناخته شد. پس از آنکه شهر آبان به دست تازیان افتاد به سبب آتشکده‌ی بزرگی که در شهر بود، آن را «نار» (واژه‌ای تازی به معنای آتش) نامیدند و سپس‌تر دگرگونی‌هایی در خوانش آن پیدا شد و به انار آوازه پیدا کرد.

ارگ بلقیس؛ ویران‌کده‌ی تاریخ

شهر اسفراین دیرینگی بسیار کهنی دارد و کانون بسیاری از رویدادهای تاریخی بوده است. اما بنای کهن اسفراین همان نیست که اکنون می‌شناسیم. این شهر سازه‌ای تاریخی داشته است که در گذر روزگارانی پُرتلاطم و آکنده از رخدادهای ریز و درشت از میان رفته است. یکی از آن سازه‌های دیرینه، مجموعه‌ی اسفراین و ارگ کهن آن است؛ ارگی که به نام «بلقیس» آوازه پیدا کرده است. پیوندی میان بلقیس افسانه‌ای و شهر اسفراین نیست. پس چرا این شهر را به آن نام خوانده‌اند؟ پس از این، به آن خواهیم پرداخت.

ارگ گوگد؛ از باروهای کهن تا سازه‌های نو

«ارگ گوگَد» در شهرستان گلپایگان چنان باشکوه و فریبا قامت برافراخته است که جز ستایش سازندگان آن، نمی‌توان سخن دیگری بر زبان آورد. اما آنچه اکنون از این ارگ ساخته‌اند با آنچه پیشتر بود، دگرگونی‌هایی دارد. بدان اندازه که می توان ارگ کنونی گوگد را آراسته با جامه‌های نو و امروزین دانست. ‌

ارگ آق‌ قلعه؛ گذرگاه بادهای سرگردان

در میان ارگ‌های ایران، «ارگ آق قلعه» یک ویژگی نمایان دارد که آن را سرآمد دیگر سازه‌هایی از این‌ دست می‌سازد. این سازه تنها ارگ خشتی و گِلی ایران است که چهار اشکوب (:طبقه) دارد. همین ساختار، بسنده است تا آق قلعه را باارزش و مهم بدانیم. پیشینیان نیز ارج آق قلعه را می‌شناختند. آن‌ها هم که از تسخیرناپذیری آن هراسان بودند، همه کار می‌کردند تا از این ارگ استوار، جایی نیمه‌ویران و خالی از هر باشنده‌ای بسازند. یک نمونه‌ی آن در آغازین سال‌های فرمانروایی قاجاریه بر سر ارگ آق قلعه آمد.

گذری در تاریخ: دوران عباسیان، قیامهای ایرانیان، بابک، مازیار، و … - خسرو فروهر

زبان و ادب پارسی - پسوندهای «-ا»، «-اک» و «-َک»

در این جُستار استاد علی‌اشرفِ صادقی درباره‌ی سه پسوندِ «-ا»، «-اک» و «-َک» سخن گفته و چگونگی و کاربردِ آنها را در نوشته‌های کهنِ زبانِ پارسی برنموده و نشان داده است.

ماستمالیزاسیونهای ایرانی - خسرو فروهر

مصدق و دین، اسلام گرایی و پوپولیسم، بخش پنجم – خسرو فروهر

از مشروطه تا جمهوری لات و لوت ها – خسرو فروهر

گزارشی دیگر از سنگ‌نگاره‌هایِ «بَرم دِلک»، هر روز بدتر از دیروز!

سنگ‌نگاره‌های ساسانی نامدار به «بَرم دِلَک» در شهرستان شیراز، روزگار اَندوه‌باری را سپری می‌کنند. یادگارهای ساسانیان در چندین سال گذشته، وضعیت بدتری پیدا کرده و می‌توان گفت که، پیکره‌ی پادشاهان آن، هر روز بدتر از دیروز است.

ارگ مورچه‌خورت؛ چیدمانی همگن و استوار

نزدیک به 50 کیلومتر دورتر از شهر اصفهان، ارگی را خشت‌بر‌خشت برآورده‌اند که یادآور یکی از نمایان‌ترین نبردهای نادرشاه افشار است؛ ستیز و آویزی که او در این ارگ از سر گذراند، به رهایی ایران از دست یاغیان داخلی و دشمنان بیگانه انجامید. آن ارگ را به نام روستایی که آن را دربرگرفته است، «مورچه خورت» می‌نامند.

ایران تنهای من - سازه‌ تاریخی ارگ بهارستان رو به ویرانی

شاید ارگ بهارستان، در شهر بیرجند استان خراسان، در شمار ارگ‌های شاخص ایران نباشد اما در ارزش تاریخی و معماری آن گمانی نیست. به‌ویژه آنکه رویدادهایی در این ارگ رُخ داده است که با تاریخ ایران پیوستگی دارد.

ایران تنهای من - خشک‌شدن چشمه‌ی «بَرم دِلک» و گرفتاریهای زیست بوم ایران

بیش از یک دهه است که چشمه‌ی هزاران ساله‌ی محوطه‌ی تاریخی، فرهنگی و طبیعی نامدار به «بَرم دِلک» در شهرستان شیراز به اَنگیزه‌ی مدیریت ناکارآمد مسوولان اَمر، خشک‌شده است که پیامدهای زیست‌بومی ناگواری را به همراه خواهد داشت.

ایرانیان در دادگاه احمد کسروی – خسرو فروهر

ارگ راین؛ دومین سازه‌ی خشتی جهان

شمار ارگ‌هایی که در ایران ساخته شده است، اندک نیست. برخی از آن‌ها آوازه‌ای جهانی دارند و از باارزش‌ترین سازه‌های تاریخی به‌شمار می‌روند. ارگ بنایی است که باروهای بلند و نگاهبانی شده دارد و جایی برای جایگیری (:استقرار) فرمانروایان بوده است. ارگ‌ها مرکز اداری و سر و سامان دادن به قلمرو حاکم بودند.

ایران تنهای من - با انفجارها در کوهِ «بَرم دِلک»، سنگ‌نگاره‌های ساسانی را ویران می‌کنند!

انفجارهای هراس‌اَنگیز پِی‌در‌پی در معدن شِن و ماسه و در حریم کوهی و چشم‌اَنداز سنگ‌نگاره‌های باستانی نامدار به «بَرم دِلک»، لرزه بر اَندام بی‌دفاع یادگارهای ساسانیان در شهرستان شیراز اَنداخته و آسیب‌های برگشتناپذیری را برجای گذاشته است.

ایران تنهای من - زخم‌ها بر پیکره دژ تاریخی شیوَشگان

سرانجام نزدیک‌به چهار سال پس از فراهم شدن پرونده‌ی ثبت ملی، دژ تاریخی «شیوَشگان» را ملی کردند، یعنی آغازین گام برای رهایی نخستین سکونتگاه انسان از دست درازی‌ها و آسیب‌ها برداشته شد؛ اما در گذر سال‌های پیش آن‌اندازه به این محوطه آسیب وارد شده که وضعیت امروز شیوشگان را حتا با ثبت ملی‌اش، با اما و اگرهایی همراه کرده است.

دیدنی های ایران - غار علیصدر؛ شاهکار طبیعت ایران

بیستم تیرماه سال 2522 شاهنشاهی، خبری در روزنامه‌ی سراسری اطلاعات نگاه‌ها را به سوی خود می‌کشید. در آنجا آمده بود که شماری از کوهنوردان «کلوپ سینای همدان» غاری را کشف کرده‌اند که تاکنون همانند آن دیده نشده است و پایان آن پیدا نیست. این را هم در ادامه‌ی خبر آورده بودند که دهانه‌ی غار تنها 50 سانتی‌متر است و جز غارپیمایان حرفه‌ای، کسی توان راه یافتن به درون غار را ندارد.