دومین فصل کاوش گستره‌ی گبری به انجام رسید. «محوطه گبری مود» در دشت مود، دربردارنده‌ی دو تپه با بلندای کم و نزدیک به‌هم است که تپه‌ی شمالی دارای بلندای بیشتری در سنجش با تپه‌ی جنوبی است. این تپه در سال ۱۳۷۶ خورشیدی، از سوی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان گمانه‌زنی و تعیین حریم شد و در سال ۱۳۸۱ با شماره ۶۳۶۴ در فهرست میراث ملی به ثبت رسید.
با بررسی‌های سطحی که در محدوده‌ی محوطه انجام گرفته، سفال‌هایی مربوط به بازه زمانی هزاره‌ی چهارم تا دوره‌ی ساسانی به‌دست آمده است که نشان از ارزش این تپه و همانندی داده‌های آن با یافته‌های به‌دست آمده با گستره‌های هم‌مرز، به ویژه گستره‌هایی چون «کلاته شاهپوری» و «کرگه چهارفرسخ» نهبندان، «تپه یحیی» کرمان، «دهانه غلامان» در سیستان ایران، «سرخ داغ» در سیستان افغانستان و «قلعه کهنه» قندهار در جنوب افغانستان و «دامب کوه» در بلوچستان دارد.
خراسان جنوبی به سبب جای گرفتن در محدوده‌ی خراسان بزرگ (مرکز قدرت‌گیری اشکانیان) یکی از باارزش‌ترین استقرارگاه‌های دوره اشکانی بوده که گستره‌های دیگری را هم دوره با محوطه گبری مود در محدوده پیرامونی دشت بیرجند می‌توان در آن یافت، اما از دید کیفیت، داده‌های فرهنگی محوطه گبری مود یکی از بهترین گستره‌ها در سطح استان وابسته به دوره اشکانی است.
یکی از نکات درخور توجه در میان فضاهای معماری این فصل کاوش، وجود آوار سنگی است که به گونه‌ی انباشت و بدون چیدمان بوده است. از آنجایی که در این فصل کاوش، سنگ‌های ساب و مشته‌های سنگی زیادی به دست آمد، گمان می‌رود که از این فضاها به عنوان کارگاهی برای ساخت این مصنوعات بهره برده می‌شده است.
افزون بر این نمونه‌ها، استخوان‌های حیوانی بسیاری مربوط به دندان، مفصل، استخوان دست و پا و نمونه‌های دیگر، از سطح ترانشه به‌دست آمده که در پیوند با تغذیه ساکنین این محوطه بوده است. وجود شمار زیاد سرباره کوره در گستره‌ی کاوش شده نیز نشان از کارهای صنعتی در این تپه‌ی تاریخی دارد.
سفال نقش‌دار این گستره سبک معروف به «سفال لوندو» است که در بخش جغرافیایی جنوب و جنوب خاوری ایرانِ فرهنگی در گستره‌های باستانی شناخته شده است. نقش‌های به کار رفته برای تزیین در این سفال‌ها، بیشتر هندسی و اندکی نیز به نمونه‌های جانوری(پرنده) برمی‌خوریم.
گفتنی است که محوطه‌ی گبری سربیشه استان خراسان جنوبی، در بخش مود، دهستان مود، شهرستان سربیشه و سه کیلومتری شمال شهر مود جای گرفته است.
خبرنگار امرداد: سپینود جم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر