تارنمای امرداد - مهدى جعفرى نوگورانى*
سی و سه پل اصفهان پلی که در نوع خود شاهکارى بی‌مانند از یادمان‌های دوره فرمانروایی شاه عباس اول است و به هزینه و نظارت سردار معروف او الله وردىخان بنا شده در سال‌هاى گذشته روح اين پل تاريخى همچون پل‌هاى ديگر مورد تازش قرار گرفته است. از گذر مترو و به خطر انداختن استحكام اين پل، خشك کردن آب زاينده رود و تاثير آن بر بر پايه‌هاى سى و سه پل بنا به مصالح بكار رفته آن كه نيازمند رطوبت هستند تا امروز با نرده‌گذارى دهنه‌هاى روى پل به بهانه‌ی ايمنى گردشگران و رهگذران.
این پل در حدود ۳۰۰ متر درازا و ۱۴ متر پهنا دارد و درازترین پل زاینده رود است که در سال ۱۰۰۵ خورشیدی ساخته شده است. در دوره صفویه، مراسم جشن آبریزان یا آبپاشان ارامنه در کنار این پل انجام می‌شد. ارامنه‌‌ی جلفا، آیین «خاج شویان» را نیز در محدوده‌‌ی همین پل برگزار می‌کرده‌اند. پل یادشده یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران و جهان به شمار می‌رود.
پرسی سایکس، سی‌وسه‌پل را یکی از پل‌های درجه اول جهان خواند، شاردن آن را شاهکار معماری و شگفت آفرین و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران خواند و به گفته‌ی لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد مگر دیدن آنچه که روی هم رفته می‌توان آن را باشکوه‌ترین پل دنیا نامید.
در پی رویداد ناگواری که در روزهاى گذشته رخ داد و كودكى از روى اين پل پرت شد، مديران ميراث فرهنگى و شهردارى اصفهان در حال جمع بندى و اجراى طرح نرده‌گذارى در سى و سه پل اصفهان هستند. تغييرى در موجوديت بنا و نماى منظرى آن، هرچند در سال‌هاى گذشته و نحوه مديريت و تصميم گيرى مديران در شهر اصفهان اينگونه تصميم‌ها عجيب به نظر نمي‌رسد. حادثه‌اى كه روی داد هرچند ناراحت كننده، بايد دانست كه در اثر يك سهل‌انگارى صورت گرفته است نه آنكه در اثر وقوع اين گونه حوادث كه بندرت روی می‌دهد در دهه‌هاى گذشته از روى احساسات و همدردى رفتارى نادرست‌تر انجام گيرد.
منظر در معمارى و در چنين بناهاى ارزشمند و شناخته شده در كل دنيا بسيار مطرح و با ارزش است زيرا كه اگر نرده‌گذارى بنا بود صورت پذيرد در همان دوره خود و ديگر ادوار تاريخى اين كار بی‌گمان انجام مي‌پذيرفت، بنا به رعايت برخى اصول زيبايى شناختى و منظرشناسى معمارى ايجاد پیوست‌ها در يك اثر تاريخى خلاف اصول و قانون و كارى ناپسند است.
فرض آنكه اينان به اين نتيجه برسند هر نرده را در خوشبينانه‌ترين حالت داراى شش پايه اتصال در نظر بگيريم و بنا باشد براى هر پايه دو آجر از پل تخريب شود و اين تعداد تخريب و ايجاد حفره را در تعداد دهنه‌هاى بالاى پل ضرب كنيم چه ميزان آسيب و خطرى با دستان خود برتن اين بناى شاخص زده‌ايم؟
جالب آنكه در اين سال‌ها اگر اين مسوولان نگران و فكر امنيت رهگذران بوده‌اند چرا در دو طرف سى و سه پل هيچ تابلويى به عنوان رعايت ايمنى و اخطار نصب نشده است؟برای نمونه (مراقب كودكان خود در حال عبور از پل باشيد)
معماران در گذشته براى طراحى اين بناها اصول و عوامل موثر شامل تمام جنبه‌های زیبایی شناسی، فرهنگی، هویتی، اجتماعی، اقتصادی و تمام شرایط و ویژگی‌های انسانی شامل تاریخ، سنن، آداب، روانشناسی فردی و اجتماعی را در نظر گرفته‌اند. بايد به اين نكات با دقت توجه نمود و به زبان امروزى تر مي‌توان توجه ويژه آن‌ها به فرهنگ مردم ايران را در نظر گرفت كه خرد و منش مردم را در استفاده از اين پل و رعايت ايمنى فردى در نظر گرفته‌اند و اين منش مردم را دخيل در طراحى فرم و فضاى معمارى خود کرده‌اند كه شوند(:باعث) ايجاد چنين هارمونى زيبا و منظرى جاويد شده است.
اين پل در تاريخ ١٥دى ماه ١٣١٠ با شماره ثبت١١٠در فهرست آثار ملى ثبت شد.
*دبير انجمن ميراث‌بانان زنده رود
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر