زبان سنگسری از زبانهای کمتر شناخته‌شده‌ی ایران است. این زبان را از زیر شاخه‌های زبان ایرانی شمال‌غربی (پهلوی اشکانی) می‌دانند. نوشتار و خطی از زبان کهن سنگسری به‌جای نمانده است.
جاوید اشکانی: آیا زبان پارسی زبانی استوار است و توانایی واژه‌سازی دارد؟ و یا وارون آن، ناتوان از واژه‌سازی است؟ اگر پاسخ پرسش نخست «آری» باشد، پس چرا این همه واژه‌های تازی در نوشتارگان روزانه، آن هم از سوی نویسندگان، ترزبانان (مترجمان)، دیده می‌شود؟ آیا نویسنده و ترزبان نمی‌تواند از زبان پارسی (نه فارسی) و واژه‌های برساخته‌ی آن در نوشتار و گفتار بهره گیرد؟
چنان‌که می‌دانیم هر رستنی و گیاهی، بومی سرزمینی است و نامی که در آن سرزمین به آن رستنی داده شده، با خود به سرزمینهای بی‌گانه می‌برد. زیستبوم ایران نیز جدا از این سخن نیست. در پهنه‌ی سرزمین ایران، گیاهان و رستنی‌های بسیاری وجود دارند که برخی بومی فلات ایران بوده و از ایران به دیگر سرزمین‌ها رفته است و برخی میهمان بوده و از سرزمینهای دیگری به زیستبوم ایران وارد شده‌اند. در سلسله نوشتاری که بخش «نخست» آن پیش روی شماست، کوشش خواهیم کرد تا پیشینه‌ی برخی از این رستنی‌ها را مورد واکاوی قرار دهیم ...
ایرانی‌ها در درازنای زمان برای هماهنگی با رخدادهای کیهانی و دگرگونی فرگردها، گاهشماری‌ها‌یی را بنیاد نهاده‌اند تا بتوانند بهترین سنجش را برای انجام کارهای روزمره داشته باشند. این گاهشماری‌ها هرکدام شیوه‌ها‌ی اندازه‌گیری خود را داشته‌اند. از شناخته‌شده‌ترین آنها میتوان گونههای ميترايي، فرس باستان، یزدگردی، طبری، هجری مهی، جلالی و هجری خورشیدی را برشمرد.
- تا پیش از رخدادهای دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸، نقطه ارجاع اعتراضات پراکنده گروه‌های ناراضی جامعه، اغلب داخل نظام جمهوری اسلامی قرار می‌گرفت و معمولا اصلاح‌طلبان درون حاکمیت، میوه‌چین آن نارضایی‌ها بودند. در سال‌های اخیر اما شورش چندباره جان به لب رسیدگان جامعه، نقطه ارجاع را به بیرون از گفتمان فاسد اصلاح‌طلبی/ استمرارطلبی کشانده و باعث شده که گفتمان اصلاح‌طلبی حکومتی با سرعتی چشمگیر رسواتر و ناتوان‌تر شود.
نشر ترنگ با همکاری کانون مینوی‌خرد و خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، برگزارکننده‌ی نشست رونمایی از کتاب «جامع‌ترین شاهنامه‌ی فردوسی به نثر» بود. این کتاب سه جلدی با نثرگردانی مصطفی جمشیدی به‌تازگی چاپ و پخش شده است و ساده‌نویسی شاهنامه را آغاز تا پایان دربردارد.
کورش جنتی: رودکی از پنجکنت، جایی در تاجیکستان امروزی، اَنوری از اَبیورد، جایی در ترکمنستان امروزی، مولوی از بلخ، جایی در افغانستان کنونی، خاقانی از شِروان، و نظامی از گنجه، جایی در اران یا جمهوری آذربایجان کنونی، ادیب پیشاوری و اقبال لاهوری از جایی در پاکستان کنونی، خواجه عبدالله انصاری از هرات، جایی در افغانستان کنونی، دولتشاه سمرقندی از سمرقند، جایی در ازبکستان کنونی، امیرخسرو دهلوی از هندوستان کنونی، و فردوسی و حافظ و سعدی و شمس تبریزی از ایران کنونی و …
در چنین روزی، 11 آذرماه سال 1490 شاهنشاهی برابر با دوم دسامبر سال 931 میلادی، مرداویز زیاری پس از بیرون راندن عوامل و نظامیان خلیفه عباسی از کاشان، همدان، و دیگر شهرهای مرکزی ایران، و درهم کوبیدن آنان در نبردی در 49 کیلومتری اصفهان وارد این شهر شد و آن را پایتخت همه ایران اعلام کرد.
خیزشِ دلاورانه، میهنی و حق‌طلبانه‌یِ شما در دی‌ماه ۹۶، در قعرِ زمستانِ چهل‌ساله‌یِ جهالت و فلاکتِ تحمیلیِ آن، سرفصلِ نوینی بود در تاریخِ معاصرِ ایران. نویدی که پایانِ شبِ سیه نزدیک است و سرزمینِ ما آبستنِ بهاری نو در عمرِ پُر فراز و نشیبش. با خیزشی که به نمادین‌ترین شکلی از گوهرشادِ مشهد آغازشد، تمامِ چارچوب‌هایِ تحلیلیِ استخوان‌پوکیده در هم شکسته شدند و چارچوبی نوین جایگزینِ تحلیل‌هایِ عقیم شد. دی‌ماه ۹۶ می‌رفت تا در تندبادی از خواستِ برحقِّ شما، طومارِ نظریه‌پردازانِ شکست و وکلایِ اهریمن را در هم بپیچد.
* اعتراضات آبان ماه فصل تازه و درخشانی در مبارزات آزادیخوهانۀ مردمِ ایران است و آنرا از تمام خیزش های پیشین ممتاز و متمایز می سازد.
عزیز آریانفر، نویسنده، ادیب و پژوهشگرِ برجسته‌ی افغانستانی، در یادداشتِ زیر از پشتِ پرده‌ی برنامه‌ی شومِ شورویِ پیشین در «دری» نامیدن و «تاجیکی» خواندنِ «پارسی» در افغانستان و تاجیکستان، در راستای جدایی‌افکنی میانِ پارسی‌زبانانِ جهان، می‌گوید.
در چنین روزی، ششم آذرماه سال 2329 شاهنشاهی برابر با بیست و هفتم نوامبر سال 1770 میلادی، کریم خان زند، وکیل ایرانیان، پيشنهاد هم‌پيمانی با تزار روس را نپذيرفت و خطاب به سفیر تزار گفت که شکست ملت دیگر ما را شاد نمی کند و سفیر تزار (طبق نوشته های به جای مانده از او، به قلم خودش) شوکه شد.
- شهبانو فرح پهلوی در پیامی گفته است «اطمینان دارم از خودگذشتگی ایرانیان برای نیل به آزادی و مردمسالاری به ثمر خواهد رسید».
پارسی‌انجمن: زبانِ کهنِ آذربایجان نوشته‌ی استاد و. ب. هنینگ* و گردانشِ بهمنِ سرکاراتیِ تبریزی است.
* قطعِ سراسریِ اینترنتِ کشور، اختلال درشبکه های تلفنی و تلویزیونی و پخش اعترافات دستگیرشدگان نقشۀ هولناکی است که جانِ هزاران مبارزِ آزادیخواه را تهدید می کند، نقشۀ شومی که فاجعۀ ملّی کشتارِ زندانیان سیاسی درسال67 را تداعی می کند.
در چنین روزی، 19 آبان ماه سال 41 شاهنشاهی، برابر با دهم نوامبر سال ۵۱۸ پیش از میلاد، کار ساختن آبراه (کانال) میان دریای سرخ و رودنیل برای عبور کشتی‌های ایران از خلیج پارس به مدیترانه به سرانجام رسید.
آسیای میانه یا فرارود بخشی از سرزمینهای ایرانی‌نژادان است که با همه‌ی آسیبهایی فراوان که از ترک‌تازیِ ترکان و اُزبکان و تازش و ستمِ روسان دیده است زبانِ پارسی در بخشهایی از آن هنوز زنده و پابرجا است.
در هجدهم آبان‌ماه 979 شاهنشاهی برابر با نهم نوامبر 420 میلادی، یزدگرد یكم از دودمان ساسانیان و بنیانگذار شهر یزد، کشته شد.
