تاریخ ایران و جهان - روزی که شهر «اَنبار»، «پیروزشاهپور» نام گرفت

1777 سال پیش در چنین روزی، در سال 802 شاهنشاهی برابر با سال 243 میلادی، پس از پیروزی شاهپور یکم پادشاه ساسانی ایران بر گوردیان سوم امپراتور روم، شهر «اَنبار» در 60 کیلومتری غرب بغداد امروز، به شهر «پیروزشاهپور» تغییر نام یافت.

ایران زیبای من - تنگ گمبیل

برای رسیدن به دره یا تنگ گمبیل باید به روستایی رفت که نامی پرسش برانگیز دارد و ناخودآگاه ذهن را به معنای آن می‌کشاند.

گذری در تاریخ: ادامه جنایات اسلام، کشتار ایرانیان در دوران خلافت امویان 1 - خسرو فروهر

تاریخ ایران - شکست تازیان از مازندرانی‌ها

«حَجّاج» حاکم اموی کرمان و فارس ماموریت پشتیبانی از حمله نظامی به مازندران و تصرف این منطقه از ایران را داشت که هنوز به تسخیر تازیان در نیامده بود. چند ماه پس از مرگ حَجّاج، یزید ابن مهلب از سوی دمشق مامور این کار شده بود.

1306 سال پیش در چنین روزی، 10 خورداد سال 1273 شاهنشاهی برابر با 31 می سال 714 میلادی، ابن مهلب دست به یورش زد که از مازندرانی‌ها شکست سختی خورد و عقب‌نشینی کرد.

ایران تنهای من - نابودی بخش چشم‌گیری از تالاب‌های کشور

مجری طرح بین‌المللی اثر نوسانات دریای کاسپین بر محیط زیست ساحلی گفت: «با توجه به وضعیت تالاب‌ها در کشور، داشتن مدیریت یکپارچه برای مرمت، ساماندهی و پایش وضعیت هیدرولوژیک این حوضه‌های آبی بسیار دارای اهمیت است».

ایران زیبای من - تنگ مهریان

از جاده‌ی زیبایی که یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد را به شهر اقلید در شمال استان فارس می‌رساند، پنج کیلومتر باید دور شد تا به دره‌ای رسید که از همان آغاز، چشم‌انداز آن خواهنده و هوش‌رُبا است. کوه‌های صف کشیده و سبزی درختان سر به هم داده، دره را رنگی دلپذیر و آرام‌بخش زده است. آنجا را «تنگ مهریان» می‌گویند؛ یا اگر بخواهیم به گویش بومی‌های منطقه بگوییم: «تنگ مهریون»!

ایران زیبای من - دره پل پرزین؛ چشم‌نوازی طبیعت در دشت خوزستان

تنها چند کیلومتر دورتر از اهواز و شوشتر، دره‌ای هست که مانند پناهگاهی آرام بخش و خُنک، پذیرای آن‌هایی است که از گرمای توان‌فرسای خوزستان گریزانند. دره با آبشارها و چشمه‌هایش، سخاوتمندانه زیبایی و تازگی خود را پیشکش می‌کند تا گوشه‌ای متفاوت با آب‌و‌هوایی را که از دشت‌های گرم خوزستان سراغ داریم، ارمغان کند. اما «دره پل پرزین» بردباری گردشگران را می‌خواهد. زیبایی دامنه‌اش را نه یک‌باره، بلکه آرام آرام و به کُندی هویدا می‌کند تا پرده‌ای دیگر از شگفتی‌هایش را نمایان کرده باشد؛ آن‌اندازه شگفت که از یاد ببریم در دشت خوزستان و گرمای تاب‌سوزَش ایستاده‌ایم.

تأملات بهنگام؛ تأمل بازپسین و همیشگی: «مملکت ما ایران است و ما ایرانی هستیم»

- فروغی زمانی این عبارت را نوشته که مرام میهن‌دوستی و خصلت وطن‌خواهی جز در میان برخی مشروطه‌خواهان آن دوران، رونق نداشت و اکثریت باشندگان ممالک محروسه قاجار نه تنها از نعمت حداقل سواد بی‌بهره بودند بلکه مرزهای وطن‌شان را تنها محدود به قریه یا ولایت‌شان می‌دانستند.

- در آن ایام، این نوع وطن‌پرستی، تنها مختص به فروغی نبود، ملی‌گرایی تقریبا همه‌ی رجال عصر رضاشاه پهلوی، از همین جنس بود. برکشیدنِ ایران و تلاش برای آبروداری ایرانیان در عرصه‌ی انسانیت، در دورانی که «قحطِ خدای» و قحطِ انسانیت مشکلِ توأمانِ همه‌ی ابناء بشر بود- و امپراتوری جهانخوار و رو به زوال بریتانیا از یکسو و اوباش نورسید‌ه اتحاد جماهیر شوروی از سوی دیگر سعی در تخریب هویت ملی ما ایرانیان داشتند- کاری شگرف بود. چون نیک بنگریم، بزرگان آن زمان ایرانزمین، هر یک به قدر وُسع خود در آن کار شگرف کوشیدند و سربلند از انجام آن بیرون آمدند.

محمدرضاشاه پهلوی و محمدعلی فروغی

تاریخ ایران و جهان - جنگ تیسفون؛ پیروزمندی سپاه ایران در جهان باستان

1657 سال پیش، در خرداد سال 922 شاهنشاهی برابر با می ‌سال 363 میلادی، با کشته شدن امپراتور روم که خود فرماندهی سپاه را در جنگ با ایران بردوش داشت، ژنرال جایگزین توانایی جنگیدن را در سربازان رومی ندید و شکست در برابر سربازان شاپور دوم را پذیرفت.

ایران تنهای من - بریدن درختان هزارساله برای ساخت چوب قلیان

برید‌ن درختان سرخداری که هزار سال از کاشت آن‌ها می‌گذرد، آن‌هم برای تولید چوب قلیان، ویرانگری دیگری است که بر سر زیست بوم‌مان می‌آوریم. گزارش‌ها حکایت از آن دارد که در نجاری‌ها و کارگاه‌های چوب‌بری گنبد کاووس، حمل بدون مجوز و خرید و فروش قاچاق چوب‌‌های جنگلی انجام می‌گیرد. در حالی‌که این کار، پیامدهای نگران کننده‌ای برای زیست‌بوم آن گستره دارد.

زیست بوم ایران - گونه‌های جانوری که در خطر از میان رفتن هستند!

شمار گسترده ای از گونه‌های جانوری در خطر از میان رفتن هستند. با شناخت بهتر آن‌ها و آشنایی با خطراتی که این گونه‌ها را تهدید می‌کند، نگهبان آنها باشیم. چراکه آنها نیز به اندازه ما در کره زمین حق زندگی دارند. در دنباله، با چند گونه از این جانوران آشنا شویم.

ایران زیبای من - دره ارغوان؛ کران تا کران به رنگ بنفش

حتا تصورش نیز روان را آسودگی می‌بخشد: دشتی سرشار از درختچه‌های ارغوانی! درخت ارغوان در زیبایی کم‌مانند است. رنگ بنفش آن طبیعت را خودنمایی و رنگی شادی‌آور می‌دهد. دشت‌های ارغوانی ایران کم‌شمار نیستند. اما ارغوان‌هایی را که در طرقبه می‌توان یافت، گویی رنگ‌و‌رویی دیگر دارند و دلپذیرتر به چشم می‌آیند. دشت ارغوانی آنجا، به دره‌ای می‌رسد که چشم‌نواز است و گردشگاهی برای بسیاری از آن‌هایی که می‌خواهند زیست‌بوم سرزمین‌مان را بهتر بشناسند.

پشت پرده قتلهای ناموسی چه کسانی پنهانند؟ به یاد رومینا اشرفی! - خسرو فروهر

چشم‌نوازی سنگ‌نوشته‌های فارسی دری در دربند روسیه

نماد معماری ساسانی بر دیوار دربند داغستان روسیه همراه با سنگ‌نوشته‌های (:کتیبه‌های) فارسی چشم‌نوازی می‌کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از وجود چندین سنگ‌نوشته‌ی فارسی دری بر دیوار شهر دربند جمهوری داغستان روسیه خبر داد.

زیست بوم ایران - سوسمار «خاردُم ایرانی»

یک گونه‌ی کمیاب از سوسمار «خاردُم ایرانی» در روستای «مزرعه میرها» در  بخش «خرانق» شهرستان اردکان یزد دیده شد.

ایران تنهای من - ویران کردن کوه الوند

در روزهای گذشته تصویرهایی از فعالیت لودرهایی در راه قله الوند پخش شده است که در حال ویران کردن کوه هستند. باوجود اینکه گفته می‌شود این کار با مجوز اداره منابع طبیعی درحال انجام است، مدیرکل منابع طبیعی استان همدان می‌گوید که این اداره هیچگونه پروانه‌ای (:مجوزی) برای این کار صادر نکرده است و اکنون در حال بررسی است که این جاده‌کشی، راه‌شکافی و ویرانی راه است یا اصلاح آن.

سوداگری چوب در جنگل‌های ایران - نابودی سه هزار هکتار از جنگل‌های شمال

همواره کسانی هستند که در دل خطر نیز، دل به خطر می‌زنند. کرونا، سیل، زلزله و هیچ چیز دیگر برای آن‌ها تفاوت چندانی ندارد. آن‌ها تا زمانی که منافع‌شان فرمان می‌دهد، در دل خطر می‌روند و کاری به خود خطر ندارند.

روستای توران پُشت؛ یادمان بانویی از گستره‌ی ایران باستان

توران‌پشت، یکی از روستاهای کهن با دیرینگی 5000 سال در شهرستان تفت در استان یزد جا گرفته است که به دستور توران‌دخت دختر خسروپرویز در جایی که پیشتر قهستان، قناتستان با داشتن قنات‌های بی‌شمار، نامیده می‌شد، بنیاد شده است.

مصدق و دین، اسلام گرایی و پوپولیسم، بخش چهارم – خسروفروهر

ایران زیبای من - تَنگ براق؛ دره‌ای در پیچ‌وخم کوهستان

میان دره و تَنگ باید جدایی دانست. دره جای برخورد دو دامنه‌ی شیب‌دار در پایین‌ترین نقطه‌ی برخورد است اما تنگ به گذرگاه باریک گفته می‌شود. با این همه این دو مانندگی‌های بسیاری به هم دارند و گاه تَنگ‌ها را دره نیز می‌نامند. نمونه‌ی آن «تنگ براق» است که گاه دره و گاه تنگه نامیده می‌شود.

ایران زیبای من - دره گاهان؛ گستره‌ای دیگرسان میان دیواره‌هایی بلند

شماری از دره‌های فرعی به دره‌ای اصلی می‌پیوندند و «گاهان» را شکل می‌دهند؛ دره‌ای در میان کویری کم‌آب. اما دره گاهان میانه‌ای با خشکی و کم‌آبی کویر ندارد. پهنه‌ای است دیگرگون با آنچه از کویر دیده‌ایم. چشمه‌ها در آن جاری است و آبشاری که از بلندا فرو می‌ریزد و زمین را سیراب می‌کند. دره گاهان با «شیرکوهِ» برف پوش فاصله‌ای ندارد و خود بخشی از آن است. سنگ‌ها و دیواره‌ها به این دره شکلی دیگرسان داده‌اند و از آن جایی کم‌همتا و یگانه ساخته‌اند.

آرامگاه شمس تبریزی

آرامگاه شمس تبریزی، عارف بزرگ ایرانی، کجاست؟ تا چندی پیش از چهار شهر نام می‌بردند و می‌گفتند که آرامگاه شمس در آنجاست. اکنون یک شهر دیگر به آن‌ها افزوده شده است تا هم‌چنان گمان‌ها درباره‌ی جای درگذشت شمس و آرامگاه او، گوناگون باشد.

یادبود شمس تبریزی در میدانی در تبریز

آرامگاه خواجوی کرمانی

آرامگاه خواجوی کرمانی، شاعر نامدار ایران، در سادگی شگفت‌آور و غافلگیرکننده است. نه سقف و گنبدی دارد، نه شکوه و عظمتی. شاید قدرناشناسی است که آرامگاه عارف و شاعری که غزلیاتش زیبا و سرشار از درون‌مایه‌های عارفانه و عاشقانه است، چنین کمرنگ و رو باشد؛ شاید هم خواست خود او چنین بوده است که سقف و ستونی، آرام جای او را رنگ‌و‌روی آستانه و بارگاه ندهد و ساده باشد.

دولت در تبعید، شاهزاده، و مردم ایران - خسرو فروهر

ایران زیبای من - دره هملون؛ کوتاه و آسان‌گذر

شهر تهران بی در‌وپیکر و گاه بدقواره به چشم می‌آید. اما به همان اندازه طبیعت، کوه‌ها و دامنه‌هایش زیبا و دل‌انگیز است. آنچه طبیعت در اینجا ساخته است چشم‌نواز و کم‌مانند است؛ آنچه ما خواسته‌ایم بسازیم و ساختیم، چه‌بسا نازیبا و درهم از کار درآمده است.

ایران زیبای من - دره شمخال؛ گذرگاه رودخانه‌ای فصلی و چشمه‌هایی جاری

هرجا آب باشد، آبادانی و سرسبزی هم هست. زمین‌ها سیراب می‌شوند و مردم گِردهم می‌آیند و زندگی رنگی شاد و دلخواه می‌گیرد. همه‌ی این‌ها به بخشندگی ابرهای آسمان بستگی دارد و جاری شدن رودها.

حذف تاریخ ایران و دروغ اسلام – خسرو فروهر

آرامگاه نادرشاه افشار؛ پابه‌پای تاریخ

نادرشاه افشار در سال‌های پایانی زندگی‌اش، دستور داد تا آرامگاهی در پایتختش، مشهد، برای او بسازند. به فرمان نادر سنگ‌های مرمر سیاه و بسیار بزرگی را از دهخوارقان (آذرشهر کنونی)، در آذربایجان، به مشهد آوردند تا در ساخت آرامگاه به کار ببرند.

زادروز شاه سامانی؛ پرچم‌دار فرهنگ ایرانی

اسماعیل سامانی فرمانروایی که پرچم زنده کردن زبان پارسی و فرهنگ ایرانی را به دوش گرفت، 1171 سال پیش در چنین روزی، 3 خرداد 1408 شاهنشاهی برابر با 24 ماه می سال 849 میلادی، در فرغانه خراسان بزرگتر (منطقه فرارود آن) زاده شد.

ایران زیبای من - دره ازنا جاسب؛ دلخواه و دست‌یافتنی

بیش از آنکه جاهای آشنا در زیست‌بوم ایران فراوان باشند، ناشناخته‌ها و کمتر دیده شده‌ها پُرشمارند. بی‌راه نیست اگر بگوییم طبیعت ایران هنوز هم دیده نشده است و شگفتی‌های خود را آشکار نساخته است. یا ما در جست‌وجوی شناخت و آگاهی از آن‌ها برنیامده‌ایم، یا شمار شگفتی‌های پنهان و آشکار طبیعت سرزمین ما بسیار است و دامن‌گستر.

ایران زیبای من - دره عشق؛ پوششی از مخمل سبز

زیبایی زیست‌بوم استان چهارمحال و بختیاری بی‌نیاز از یادآوری و پافشاری است. جای‌جای آن بوم‌و‌بر دیرینه، سرشار از شگفتی‌ها و زیبایی‌هایی است که چشم‌ها را خیره می‌سازد و هر نگرنده‌ای را به ستایش وامی‌دارد. یکی از جلوه‌گری‌ها و خودنمایی‌های زنده‌وَش چهارمحال و بختیاری، «دره عشق» است. آن دره، در دلربایی و فریبندگی کمتر همتایی دارد.

بارگیریِ «فرهنگِ تطبیقیِ عربی با زبانهای سامی و ایرانی» مشکور

پارسی‌انجمن: «فرهنگِ تطبیقیِ عربی با زبانهای سامی و ایرانی» نوشته‌ی استادِ درگذشته، دکتر محمودجواد مشکور، استادِ پیشینِ دانشگاه و هموندِ فرهنگستانِ دمشق، است.

مشکور، محمدجواد (۲۵۳۷)؛ فرهنگِ تطبیقیِ عربی با زبانهای سامی و ایرانی (المعجم المقارن بین العربیه و الفارسیه و اللغات السامیه)؛ دو پوشینه؛ تهران: بنیادِ فرهنگِ ایران.

ایران زیبای من - دره‌ ستارگان؛ یکی از شگفتی‌های زمین‌شناسی جهان

جزیره‌ی قشم در استان هرمزگان، بزرگترین جزیره‌ی ایران و خلیج‌فارس شناخته می‌شود. در آنجا افزون‌بر دیگر جاذبه‌های گردشگری و زیست‌بومی، دره‌ای هست که پدیده‌ای شگفت‌آور در زمین‌شناسی جهان به‌شمار می‌رود. پدیده‌ای که در سراسر قاره‌ی آسیا یافتنی نیست، جز در ایران و در جزیره‌ی زیبای قشم. آنجا را «دره‌ ستارگان» می‌نامند و درباره‌ی آن داستان‌های بسیاری بر زبان بومیان قشم است.

روزی که آناتولیا به ایران پیوست

کوروش بزرگ در لشکرکشی سال 14 شاهنشاهی (545 پیش از میلاد)، به دوران دولت لیدی (آناتولیای غربی) پایان داد و بدین سان همه آناتولیا (ترکیه امروز) به ایران پیوست.

ایران زیبای من - دره رغز؛ عروس دره‌های ایران

زیست‌بوم بخشنده است و زیبایی‌های خود را از انسان دریغ نمی‌کند، اما دستیابی به آن‌ها همیشه آسان نیست، دشواری‌ها دارد و آزمودن بیم و خطرها. یک نمونه‌ی آن «دره رغز» یا «تنگه رغز» است، در استان فارس. این دره نمونه‌ای درخشان و تماشایی از زیست‌بوم ایران است. با این همه، پیمایش آن سخت است و نیازمند کوهپیمایی و صخره‌نوردی‌های دشوار.

زیست بوم ایران - قوچ ارمنی؛ نشانه‌هایی گسسته، از ماندگاری

ارزش خود را می‌شناسند. می‌دانند زیبا و کمیاب‌اند. بی‌سبب نیست که مغرورند و رفتاری بلندپروازانه دارند. اهل پنهان شدن هم نیستند. هم روزها را این‌سو و آن‌سو پرسه می‌زنند هم شب‌گردند. اما شمارشان روزبه‌روز کاستی می‌گیرد و رد و نشان‌شان کمیاب‌تر می‌شود. شکار و نابودی زیستگاه‌های «قوچ ارمنی» زندگی را برای آن‌ها سخت کرده است.

خامنه ای و مجتبی واحدی و رنسانس ۱۲ امام شیعه – خسرو فروهر

پیدا شدن ظرف‌های سفالی هفت‌هزارساله در ساوجبلاغ

سرپرست گروه باستان‌شناسی پروژه‌ی تعیین عرصه و پیشنهاد حریم «موشه‌لان» در استان البرز گفت: «علاوه‌بر لایه‌های باستانی، داده‌های سفالی و استخوانی متعلق به هزاره‌ی پنجم پیش از میلاد، ۶ ظرف کامل سفالی که احتمالا متعلق به یک تدفین هزاره‌ی پنجمی است، در این محوطه کشف شد».

ایران زیبای من - دره‌ی کول خرسان؛ چشم‌بندی طبیعت

گریز از گرمای توان‌فرسای خوزستان آسان نیست. خورشید می‌تابد و آن گستره‌ی پهناور را روشنایی همیشگی می‌بخشد. اما در دل آن سرزمین تابان، دره‌ای هست که خنکایش شگفت‌آور است.

زیست بوم ایران - خروس کولی دشتی؛ در لبه‌ی پرتگاه

با اندکی دلسوزی و مدیریت می‌توان جلوی نابودی‌اش را گرفت. حیف نیست پرنده‌ای به این زیبایی، زیست‌بوم ما را رها کند و نخواهد پشت سرش را هم ببیند؟ وقتی زیستگاهش را نابود می‌کنیم و تالاب‌ها را به حال خود رها می‌سازیم، نباید انتظار داشته باشیم که «خروس کولی دشتی سینه‌سیاه» باز هم سراغی از ما بگیرد و رخت و جامه‌اش را در اینجا پهن کند.

اسلام و سانسور – خسرو فروهر

ایران زیبای من - آدرشک؛ دره‌ای کم‌مانند در دل کویر

نام یزد با کویر آمیخته است. کویر، خشک و کم‌آب است و یادآور گرمای سوزان. اما در دل همان کویر، دره‌ای با نام کمیاب «آدرشک» دیده می‌شود که زلال‌ترین آب‌ها و سرریزترین آبشارها را دارد. یخچال‌های طبیعی دره‌ی آدرشک حتا در گرمای تاب‌سوز تابستان نیز سرد و خنک است. دره آدرشک یکی دیگر چشم‌نوازی‌های زیست‌بوم ایران است.

زیست بوم ایران - ماهی شیپ؛ مرواریدی گران‌بها و کم‌یاب

دست همه به خاویار نمی‌رسد. ماهیان خاویاری کم‌یاب هستند و بسیار گران‌بها. اما چه دستیابی به خاویار برای شمار فراوانی سخت باشد چه برای اندک کسانی آسان، ماهیان خاویاری را باید از ذخیره‌های ژنتیکی آبی ایران دانست و برای ماندگاری آن‌ها پیوسته کوشش کرد.

روزی که شهر توس ویران شد

631 سال پیش در چنین روزی، 29 اردیبهشت سال 1948 شاهنشاهی برابر با 18 می سال 1389 میلادی، زادگاه و آرامگاه فردوسی بزرگ چنان ویران شد که از آن جز ویرانه‌ای برجا نماند.

زیست بوم ایران - افعی شاخ‌دار دُم‌ عنکبوتی؛ فریبنده و ناشناس

افعی شاخ‌دار دُم‌ عنکبوتی، را یکی از رازآمیزترین، گول‌زنک‌ترین و زیباترین افعی‌های جهان می‌دانند. این افعی تنها در زیست‌بوم ایران پیدا می‌شود و نشانی از آن در هیچ جای دیگری از جهان دیده نشده است. از این‌رو، این گونه‌ی جانوری، سرمایه‌ای ملی در حیات وحش ایران به‌شمار می‌رود. با این همه، ناآگاهی درباره‌ی ارزش و جایگاه ملی و جهانی افعی شاخ‌دار دُم عنکبوتی، این گونه‌ی بسیار مهم زیست‌بوم ایران را با آسیب‌هایی زیان‌بار روبه‌رو کرده است.

زادروز شمارگرِ (محاسبه کنندهِ) بهترین و دقیق ترین سالنمای خورشیدی

تاریخ‌نگاران جهان 28 اردیبهشت‌ماه را زادروز حکیم عُمَر خیام، ریاضی‌دان، فیلسوف و ادیب بزرگ ایرانی نوشته‌اند. از دیرزمان در ایران، این روز، روز بزرگداشت این اندیشمند نامیده شده و گرامی داشته می‌شود.

ایران زیبای من - دره شیرز؛ نگین زیست‌بوم ایران

جای‌جای زیست‌بوم ایران سرشار از زیبایی‌ها و شگفتی‌های بی‌مانند ست. دست‌ودلبازی طبیعت در پدید آوردن چنین سرزمین برازنده‌ای، مرزواندازه‌ای نمی‌شناسد. اما آیا ما ارزش زیست‌بوم‌مان را می‌شناسیم؟ از شگفتی‌های آن آگاهیم؟ اندیشیده‌ایم که پایایی آن به کدام کار و کرداری وابسته است؟ شاید: نه! جز این بود، با آلاینده و پسماندها تباهش نمی‌کردیم. 

ایران زیبای من - دره راگه؛ دیریافته‌ای دلربا

زیست‌بوم پهناور استان کرمان، ناشناخته‌ها و کمتر شناخته‌های بسیاری دارد. جای‌جای آن گستره‌ی تاریخی، سرشار از زیبایی‌های ستایش‌برانگیزی است که کران و پایانی ندارند. یک نمونه از آن کمتر شناخته‌ها، «دره راگه» است؛ گستره‌ای با رخساره‌ای رنگین و دیواره‌هایی وهم‌آور!

زیست بوم ایران - دلیجه کوچک؛ بی‌باک و پُرهیاهو

ریز و کوچک‌ اندام‌اند و پُرهیاهو؛ مانند گنجشک‌ها، اما نه به ناتوانی آن‌ها. با هم سازگارند و در دسته‌های بزرگ پرواز می‌کنند. زمانی زیست‌بوم ایران پهنه‌ای بسیار فراخ و دامن‌گستر برای آن‌ها بود.

بیش از هشتاد سال از ساخت تونل کندوان می‌گذرد، ولی همچنان شاه راه است

82 سال پیش در چنین روزی، 27 اردیبهشت 2497 شاهنشاهی برابر با 17 می 1938 میلادی، ساخت تونل کندوان که در سال 2494 شاهنشاهی آغاز شد، پس از گذشت سه سال به بهره‌برداری رسید. کار ساخت این تونل با ادوات و ابزار آن سال‌ها، تنها سه سال به درازا کشید.

گذری در تاریخ: جنایات علی، ضربتی به کاروان دروغ و افسانه - خسرو فروهر

زیست بوم ایران - روباه؛ بازیگوشی‌های یک زندگی کوتاه

پیدا نیست چرا باور کرده‌ایم روباه حیوان «فریبکاری» است. در شعرها و متل‌ها و داستان‌ها از حیله‌گری و فریبکاری‌های پُر شر و شورَش می‌گویند و می‌نویسند و از «حیلت‌سازی» او برای ربودن قالبی پنیر از دهان زاغ.

مناظرات و مبالات فکری هوشنگ معین زاده و دکتر میترا مقبوله در باره دین ها

چندی پیش فراز کوتاهی از کتاب در دست انتشار خود «میراث خواران خدا» در فیسبوک منتشر کردم که اشاره‌ای داشتم به اشو زرتشت و ابداع خدای یگانۀ او. بانوی گرامی دکتر میترا مقبوله، نویسنده، پژوهشگر و عرفان شناس نامدار کشورمان به نقدِ نظرم پرداختند که من هم متنی در پاسخ ایشان نوشتم. در اینجا هر سه متن را یک جا برای دوستداران مبادلات فکری منتشر می‌کنم.           ه.م

ایران زیبای من - دره‌ی چاکرود؛ آرمیده در گستره‌ای رنگین

به فرورفتگی‌های میان دو کوه، که در یک سو گسترش یافته باشند، «دره» می‌گویند. بیشتر دره‌ها را رودخانه‌ها پدید آورده‌اند. این پدیده‌ی طبیعی را در سراسر کوهستان‌های جهان می‌توان دید.

هنر و پیشه ایرانی - سفیدگری؛ شعله‌های خاموش کوره‌ها

کار ساده‌ای بود و گره‌ای نداشت. نه کارآموزی دورودرازی می‌خواست، نه ابزار بسیاری. می‌شد فوت‌وفن آن را با اندکی بردباری آموخت و به کار بُرد. اما سر و کار داشتن پیوسته با کوره و اسید، ناخوش و بیمارشان می‌کرد و ریه‌ها را از کار می‌انداخت. با این همه، باید لِم کار دست‌شان می‌آمد و درمی‌یافتند ظرف‌ها را چه اندازه روی کوره تاب بدهند و بچرخانند. یا چگونه بسابند تا چربی‌ها و رنگ گرفتگی‌ها از میان برود.

زیست بوم ایران - گوزن سرخ ایرانی؛ اسیر ترفند شکارچیان

هیچ حیوان شکارگری به اندازه‌ی انسان، روزگار گوزن‌های قرمز مازندران را سیاه نکرده است. شکارچیان انسانی آن‌ها را فریب می‌دهند و با تفنگ‌های بی‌امان خود از پای درمی‌آورند. گوزن‌های قرمز با همه‌ی هوشیاری که دارند، ساده‌دلانه فریب دام‌گستری انسان را می‌خورند و دسته‌دسته به شکارگاه آن‌ها پای می‌گذارند.

روز ملی فردوسی پاکزاد و پاسداشت زبانی که به آن سخن می‌گوییم

روز بیست ‌و پنجم اردیبهشت‌ ماه به‌ نام «روز ملی بزرگداشت فردوسی بزرگ» و «پاسداشت زبان پارسی» نامگذاری شده است. بی‌گمان در نبود شاهنامه، ادبیات پارسی به سختی می‌توانست رشد یابد و در نبودِ فردوسی بزرگ، کسانی چون خیام و مولوی و حافظ نیز نمی‌توانستند اندیشه‌ی خویش را بپرورانند و چنین ببالند.

پاسخی مستند به علی جوانمردی، حزب دموکرات کردستان، و دیگران – خسرو فروهر

هنر و پیشه ایرانی - ملکی‌دوزی؛ کوک بر پای‌افزاری کهن

پیدایش و ساخت پای‌افزار «گیوه»، راه به استوره‌های تاریخی می‌بَرد. می‌گویند زمانی که گیو، پهلوان بزرگ ایران، آهنگ یافتن فرنگیس و کیخسرو را داشت و می‌دانست سال‌های بسیار باید در سرزمین تورانیان به جست‌وجو بپردازد، نیازمند پای‌افزاری استوار بود که در راه‌نوردی‌های فراوان، دوام بیاورد.