ظرف‌های سیمین (: نقره) ساسانی از بخش‌های جنوبی میان‌رودان (عراق امروزی)، که تیسفون پایتخت ساسانیان در آنجا بود، تا دشت‌های آلتایی در جنوب سیبری ، قفقاز و دامنه‌های کوه‌های اورال به گون‌ی پراکنده، ضمن کاوش‌های باستان‌شناسی، یا به هنگام شخم کشاورزان و کارگران ساختمانی در صد سال اخیر یافت شده است. چون در این روزگار بنا به اصول آیینی (:مذهبی) به خاک‌سپاری مردگان در گور مجاز نبوده، آفرینه‌های (:آثار) ارزشمند مانند روزگاران پیش در دل خاک کمتر یافت شده است.
همچنین داده‌های برجای مانده از این دودمان طی یورش تازیان (:اعراب) و در درازای دو سده گرفتن سرزمین ایران به نابودی کشیده شده است؛ از این رو ظرف‌های یافت شده از روزگار ساسانی داده‌های ارزشمند و مستند در تشریح چگونگی تشریفات دربار فرمانروایی و تا اندازه‌ای بیان‌کننده‌ی سازمان‌های اداری و اجتماعی و سیاسی این روزگار است. تاکنون باستان‌شناسان 37 جام سیمین و یک ظرف زرین (:طلا) از روزگار 400 ساله‌ی فرمانروایی این دودمان را، که در دیرینکده‌های (:موزه‌های) ایران، روسیه، اروپا و امریکا و مجموعه‌های خصوصی نگهداری می‌شود و گویا بیشتر آن‌ها در کارگاه‌های فرمانروایی ساسانی ساخته شده‌اند، شناسایی و بازبینی علمی کرده‌اند.
در عین حال شماری از این ظرف‌ها، داده‌های لازم را برای شناسایی جایگاه کاوش و چگونگی پیدایش و پیوندشان به زمان فرمانروایان این دودمان ندارند. این ظروف را سیم‌کاران این روزگار، همانگونه که یاد شد به مناسبت پیشآمدهای تاریخی، که همه‌ی آن‌ها شوربختانه بر ما روشن نیست، به فرمان فرمانروایان در گستره‌ی ایران ساسانی (ایران کنونی، میان‌رودان تا کرانه‌های رود فرات، بخش‌هایی از ارمنستان و گرجستان) ساختند.
شماری از این بشقاب‌ها، که در دیرینکده‌ی آرمیتاژ لنینگراد نگهداری می‌شوند، در گستره‌ی «پرم» در باختر دامنه‌ی کوه‌های اورال یعنی جایی بسیار دوراز جایگاه ساختشان یافت شدند. پس از گذشت یک سده و نیم از تاریخ برپایی این دودمان، قلمرو فرمانروایی ساسانیان کم‌کم روبه فزونی گذاشت. در سوی باختر تا نزدیکی کرانه‌های مدیترانه و از سوی خاور بلخ، مرو و افغانستان، شمال ترکستان، ازبکستان و تاجیکستان را در بر گرفت. فرمانروایان بومی این‌جاها به پیروی ظرف‌های دربار ساسانی به ساختنشان در حوزه‌ی فرمانروایی خود پرداختند. این ظرف‌ها، به شوند نبود هماهنگی هنر به کار رفته در آن‌ها که بیشتر برای فروش یا بردن به خارج ساخته می‌شدند و در سنجش با بشقاب‌های سلطنتی، با قید احطیاط در حوزه‌ی هنر ساسانی جای می‌گیرند.
تارنمای امرداد - بنفشه میرزایی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر